Olympische geschiedenis in het kort - 1
Veel sporters zijn al volle bak bezig met de Olympische Spelen van Rio de Janeiro, die in augustus 2016 van start gaan. Ook bij FOK!sport zijn we in voorbereiding en dat gaan we onder meer doen met deze nieuwe rubriek. In de aanloop naar Rio komen we elke zondagochtend met een tiental statistieken, weetjes, korte verhaaltjes en meer uit de bijzonder rijke olympische geschiedenis, vaak geholpen door de enorme hoeveelheid informatie van Sports-Reference. Een vaste lijn zit er niet in: we houden geen chronologische volgorde aan en dus kan een statistisch weetje uit 2012 zomaar onder een opmerkelijke anekdote uit 1896 staan, maar we blijven zoeken naar opmerkelijke wetenswaardigheden. Let the Games begin!
De eerste winnaar ooit van een olympische wedstrijd was de Amerikaan Frank Lane, die op 6 april 1896 in Athene de eerste heat van de 100 meter hardlopen won. Zijn landgenoot James Connolly won direct daarna het hinkstapspringen en werd zo de eerste olympisch kampioen in de moderne geschiedenis.
Van Stockholm 1912 tot en met Londen 1948 werden olympische medailles in de kunst vergeven. Het leverde Nederland zeven medailles op, waaronder twee keer goud. 'De Rode Ruiter' van Isaac Israëls zorgde in 1928 voor goud bij het schilderen, terwijl architect Jan Wils als enige olympiër ooit een architectuurmedaille won voor een ontwerp dat tijdens diezelfde Spelen gebruikt werd. Wils ontwierp het Olympisch Stadion van Amsterdam en omliggende gebouwen en kreeg daar tijdens diezelfde Spelen een gouden medaille voor.
Tijdens de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn sprongen de Oostenrijkse waterpoloërs het water in terwijl ze in de lucht "Heil Hitler!" riepen richting de aanwezige Führer. Het was uiteraard niet de enige blijk van sympathie voor de nazi's tijdens die Spelen, maar deze bleef in de herinnering van een aantal tegenstanders van de Oostenrijkers.
James Connolly, de eerste olympisch kampioen in de moderne tijd (WikiCommons/Jonel)
Philip Boit werd in 1998 de eerste winterolympiër ooit voor Kenia en de zwarte langlaufer kreeg veel media-aandacht. Hij werd 92e en laatste op de 10 kilometer klassieke stijl, waar hij bij de finish werd opgewacht door de Noorse winnaar Bjørn Dæhlie. De langlauflegende had na zijn gouden race lang op Boit staan wachten om hem te verwelkomen en omhelzen. Boit was hier zo door geroerd dat hij één van zijn zoons Dæhlie Boit noemde.
Michael Phelps is de succesvolste olympiër aller tijden. De Amerikaanse zwemmer won van 2004 tot en met 2012 maar liefst achttien keer olympisch goud. Daarnaast pakte hij twee zilveren en twee bronzen medailles.
Phelps mag de sporter met de meeste olympische medailles zijn, één record heeft hij nog niet van Larisa Latynina af kunnen pakken: de turnster uit de Soviet-Unie won veertien individuele medailles, één meer dan Phelps.
Boit wordt bij de finish van zijn race op de Spelen in Nagano in 1998 opgewacht door de legendarische Bjørn Dæhlie (Foto: Getty)
Siegfried 'Wim' Esajas zou in Rome in 1960 als eerste Surinamer meedoen aan de Olympische Spelen en wel op de 800 meter hardlopen. Terwijl de series werden gelopen lag hij echter nog te slapen en dus gingen de Spelen aan zijn neus voorbij. Pas in 2005, terwil Esajas ongeneeslijk ziek was, bleek dat het niet zijn schuld was, maar dat hij van chef de mission Fred Glans onterecht te horen kreeg dat de series 's middags werden gelopen, niet 's ochtends. Nationaal recordhouder Esajas stopte na de Spelen van 1960 met atletiek en ging bloemen kweken. In 2005 overleed hij, twee weken nadat het Surinaams Olympisch Comité zich verontschuldigde en hem vertelde dat het missen van de series niet aan hem lag.
Het systeem van gouden, zilveren en bronzen medailles bestaat 'pas' sinds St Louis 1904. In Athene in 1896 kreeg de winnaar zilver en de nummer twee brons, met respectievelijk een olijf- en laurierkrans erbij. In 1900 in Parijs kreeg men vooral bekers en trofeeën in plaats van medailles. Winnaars van 1896 en 1900 staan wel in de boeken en statistieken als winnaars van gouden medailles, hoewel dat feitelijk dus niet klopt.
Wim Esajas, de Surinamer die nog lag te slapen terwijl zijn wedstrijd gelopen werd (WikiCommons/Jan Arkesteijn)
Djibouti deed in 2004 mee aan de openingsceremonie van de Spelen in Athene. Tennisser Abdo Abdallah droeg als enige deelnemer de vlag van zijn land, maar daarna wordt hij nergens meer genoemd. Waar hij destijds is gebleven is niet bekend, maar aan het tennistoernooi deed hij in elk geval niet mee.
De Griek Spyridon Belokas kwam in 1896 als derde over de finish van de eerste olympische marathon. De 19-jarige Belokas bleek een deel van het parcours echter in een paardenkoets afgelegd te hebben en werd gediskwalificeerd, waardoor Gyula Kellner uit Hongarije de derde plek toegewezen kreeg.