Verkiezingen VS getekend door impopulaire Obama
Een tussentijdse Congresverkiezing waarin de Republikeinen lijken te gaan winnen en vooral campagne voeren tegen president Barack Obama. De Democraten die de schade beperkt proberen te houden en zich juist distantiëren van hun eigen, impopulaire president. Dat zijn in een notendop de verkiezingen van dinsdag in de Verenigde Staten.
De VS kiezen elke twee jaar een geheel nieuw Huis van Afgevaardigden, maar aan de samenstelling daarvan zal dit jaar weinig veranderen. De Republikeinen hadden de afgelopen jaren de meerderheid in handen en dat zal zo blijven. De enige vraag is met hoeveel zetels ze die meerderheid zullen uitbreiden. In de Senaat is het een ander verhaal. Daar gaat de strijd om 36 zetels en belangrijker nog, de meerderheid, die nu nog in handen is van de Democraten. Als de peilingen er niet al te ver naast zitten zullen de Republikeinen de zes extra zetels winnen die ze nodig hebben voor een meerderheid.
In veel staten waar het er om zal spannen hebben de Republikeinse Senaatskandidaten de verkiezingen omschreven als een referendum over Obama. Een kenschetsing waar veel Democraten zich tegen verzetten. "Er staan morgen twee kandidaten op het stembiljet. Ik en Scott Brown", zei Democraat Jeanne Shaheen maandag over de stembusgang in New Hampshire. Scott won in 2010 - na de dood van Ted Kennedy in 2009 - de tussentijdse verkiezingen om diens zetel in de naburige staat Massachusetts, maar verloor die twee jaar later aan Democraat Elizabeth Warren. Hij verhuisde en doet nu een gooi naar Shaheens zetel in New Hampshire.
Maar het draait dinsdag om meer dan alleen zetels in het Congres. In 36 staten staat het gouverneurschap op het spel en veel zittende gouverneurs zijn kwetsbaar. Zoals Tea Party-conservatief pur sang Sam Brownback in Kansas. Gesteund door een staatscongres dat volledig in handen is van de Republikeinen voerde hij de afgelopen jaren maatregelen door die al lang op het conservatieve verlanglijstje staan: drastische belastingverlagingen, minder regelgeving, minder geld voor onderwijs en andere overheidsuitgaven.
Het resultaat is een gapend begrotingstekort van enkele honderden miljoenen dollars. Kredietbeoordelaar Standard & Poor's verlaagde in augustus zelfs zijn beoordeling van Kansas.
En de gevolgen zijn niet alleen voor Brownback, die in het laatste peilingsgemiddelde van website RealClearPolitics twee procentpunten achterstaat op zijn Democratische tegenstrever Paul Davis. Brownback ging zo ver in de conservatieve make-over van de staat dat veel gematigde Republikeinen hem de rug hebben toegekeerd en Davis steunen. De zittende Republikeinse senator Pat Roberts gaat in de peilingen gelijk op met zijn onafhankelijke, maar aanzienlijk minder conservatieve tegenstander Greg Orman. En dat in een staat die al bijna tachtig jaar alleen maar Republikeinen naar de Senaat heeft gestuurd.
En dan zijn er nog de zogenoemde 'ballot initiatives': referenda in de verschillende staten over allerlei zaken, van de legalisering van marihuana voor recreatief gebruik in Alaska, Washington D.C. en Oregon, tot anti-abortusmaatregelen in Colorado, North Dakota en Tennessee.
In de verkiezingsstrijd is maar liefst vier miljard dollar (3,2 miljard euro) gepompt, zowel door partijen en kandidaten als belangengroepen en invloedrijke lobbyclubs die hopen de uitslag te beïnvloeden. En dat was vooral op televisie te merken.
In North Carolina werden kiezers de afgelopen tijd bijvoorbeeld bedolven onder meer dan honderdduizend verkiezingsspotjes. In Kentucky waren het er tachtigduizend, in Georgia zo'n 65 duizend. De 74-jarige Bert Cole uit Arkansas had de oplossing al snel gevonden: hij zette het geluid uit als er een spotje langskwam. "Ik drukte op de mute-knop en liet ze maar doorpraten."