'Van Agt beval doodschieten treinkapers'

Redactie

Toenmalig minister van Justitie Dries van Agt (KVP) heeft de avond voor de bestorming van een gekaapte trein bij De Punt in 1977 gezegd dat de kapers de trein niet levend mochten verlaten. Dat zegt een destijds in de buurt gestationeerde politieman in het televisieprogramma EénVandaag.

Een dag voor de bestorming zou de politieman een telefoontje van zijn vader hebben gehad. Die was destijds hoofd van de meldkamer in het district Utrecht. Vooral de leider van de Molukse kapers en de enige vrouwelijke kaper zouden de kaping niet hebben mogen overleven. Bij de bestorming vielen acht doden: zes kapers en twee gegijzelden.

Bij het begin van de bestorming werd de trein beschoten door scherpschutters. Hun commandant, Kees Kommer, zegt volgens EénVandaag zich 'ronduit belazerd' te voelen. Hij had opdracht gekregen de kapers uit te schakelen. Maar de mariniers die de trein binnen gingen hadden munitie met een holle punt. Zulke kogels veroorzaken inwendig veel meer letsel dan gebruikelijke kogels.

Voor het uitschakelen en niet per se elimineren van doelwitten zouden normale kogels een logischer keus zijn. Aan de andere kant hebben die meer kans door een doelwit heen te gaan en af te ketsen, waardoor het risico op burgerslachtoffers groter wordt.

Kommer zegt dat hij een opdracht tot executie nooit uitgevoerd zou hebben. Dat 1500 militairen die betrokken waren bij de acties dit jaar de veteranenstatus kregen, noemt hij een schande.

Van Agt verklaarde achteraf dat er geen andere mogelijkheid was en dat de kapers niet doelbewust waren doodgeschoten, maar daar ontstond eind vorig jaar twijfel over toen uit een geheim gebleven nota bleek dat is geschoten om te doden. De kapers bleken in totaal door 144 kogels getroffen.

Het Britse ministerie van defensie en de Amerikaanse FBI bleken destijds ook al van een liquidatie te hebben gesproken. Hierop werd een onderzoek ingesteld. Dat is bijna afgerond.

De trein die op weg was van Assen naar Groningen werd op 23 mei 1977 bij De Punt in Drenthe gekaapt door Molukkers. De hoofdconducteur, de machinist en veertig reizigers mochten de trein verlaten, maar 54 mensen moesten blijven. Op hetzelfde moment werden 105 leerlingen en vijf leraren gegijzeld in een school in Bovensmilde. 

Na drie weken besloot de regering tot een bevrijdingsactie bij De Punt. Met luidruchtig overvliegende straaljagers werden de kapers afgeleid, zodat mariniers ongezien de trein konden bestormen. Bij de schietpartij die volgde, kwamen zes kapers en twee gijzelaars om. De gijzelnemers in de school gaven zich over.