Van Rijn bekritiseerd om tabaksbeleid

Staatssecretaris van Volksgezondheid Martin van Rijn (PvdA) treedt veel te laks op tegen supermarkten die nog altijd drank en sigaretten aan jongeren verkopen. "U bent als staatssecretaris politiek verantwoordelijk voor deze naar mijn inschatting zeer explosieve situatie", schrijft een beleidsadviseur aan Van Rijn in een brief die is gelekt naar het Radio 1-programma Argos.

De adviseur wijst op een onderzoek waar de Autoriteit Consument en Markt (ACM) sinds vijf maanden mee bezig is. Uit dat onderzoek zou blijken dat supermarkten samen hebben afgesproken de huidige controle, die zo lek is als een mandje, te handhaven en effectieve controlesystemen, zoals Ageviewers, te weren. In april concludeerde Argos al uit eigen onderzoek dat dit het geval is.

"Deze situatie is in strijd met de Mededingingswet", schrijft de beleidsadviseur. De ambtenaar benadrukt dat het ministerie meerdere keren op deze verboden afspraken is gewezen, maar dat niet is ingegrepen. Daarom loopt van Rijn volgens hem een 'groot politiek risico'. "Zodra de ACM naar buiten treedt, is het mijn verwachting dat u verweten zal worden dat u heeft verzuimd in te grijpen."

De ambtenaar geeft Van Rijn het dringende advies zich voorlopig te distantiëren van partijen als Albert Heijn en supermarktkoepel CBL. Ook zou de staatssecretaris er goed aan doen bewezen ineffectieve leeftijdscontroles te verbieden. Zo zou in een keer een einde worden gemaakt aan commotie rond de slechte naleving van die leeftijdsgrens. "Dit is niet alleen in politiek opzicht een uitweg, het biedt ook een groot voordeel ten opzichte van de huidige situatie op het gebied van toezicht."

Al jaren blijkt uit controles dat minderjarigen erg gemakkelijk aan alcohol of tabak kunnen komen. Een systeem zoals Ageviewers zou daar verandering in kunnen brengen. Bij dat systeem wordt de leeftijd niet door de kassamedewerker, maar door iemand anders via een videoverbinding op afstand gecontroleerd. Bij twijfel kan worden gevraagd een identificatiebewijs te tonen.

Albert Heijn zou echter vinden dat het systeem niet in zijn winkelformat past. Sommige supermarktketens zouden al van plan zijn geweest het systeem in te voeren, maar uiteindelijk hebben alle supermarkten via koepel CBL afgesproken om vast te houden aan leeftijdscontrole door de kassamedewerker en dus niet met een systeem zoals Ageviewers. De ACM bekijkt nu of deze afspraken in strijd zijn met de Mededingingswet.