Europese ministers bespreken Irak
De Europese ministers van buitenlandse zaken zijn vrijdag in Brussel begonnen aan een spoedoverleg over de situatie in Irak. De Europese Unie heeft tot nu toe nog geen eensluidend standpunt ingenomen over de juiste respons op de crisis. De Islamitische Staat (IS) heeft grote delen van Irak en Syrië in handen.
Voorafgaand aan het overleg zei minister Frans Timmermans dat er nu nog geen Nederlandse plannen zijn om de Koerden in Irak te bewapenen, hoewel hij zei dat op dit moment niets wordt uitgesloten. Wat Nederland betreft moet allereerst humanitaire hulp verleend worden. Vervolgens noemde Timmermans het belangrijk dat de Koerden bijgestaan worden in hun pogingen om te voorkomen dat IS zijn invloed in Irak uitbreidt. Uiteindelijk moeten volgens er wat de minister betreft politieke hervormingen doorgevoerd worden, zodat alle bevolkingsgroepen in het land gehoord worden.
Ook andere Europese diplomaten lijken de strijd tegen IS vooral over te willen laten aan de Koerden. De Duitse minister van buitenlandse zaken Frank-Walter Steinmeier zei dat Irak voor een catastrofe staat. De 'moedige strijd' van de Koerden moet Europa volgens hem loven. Ook de Belgische minister Didier Reynders en eurocommissaris Kristalina Georgieva legden voor de Koerden een belangrijke rol weg.
De Europese buitenlandchef Catherine Ashton, die de vergadering voorzit, zei blij te zijn met de aanstelling van de Iraakse premier Haider al-Abadi. Ashton sprak de hoop uit dat hij de politieke stabiliteit in Irak kan herstellen en een antwoord kan vinden op de humanitaire crisis.
De beslissing van Frankrijk deze week om Koerdische strijders te bewapenen voor hun strijd tegen IS lijkt een kantelpunt geweest te zijn. Europa beschouwde Irak vooral als een kwestie voor Washington, na de grote verdeeldheid over de Amerikaanse invasie van 2003.
Europa is hoe dan ook wel indirect bij het conflict in het Midden-Oosten betrokken. Zo'n 1700 Europeanen zijn afgereisd naar Syrië en Irak om te vechten voor organisaties als IS of het Nusrafront. In Syrië en Irak zijn ook tientallen Nederlanders actief.
Internationale aandacht voor Irak nam toe nadat duizenden jezidi's in Irak door toedoen van IS vast kwamen te zitten in het Sinjargeberte. Volgens de Verenigde Staten, dat bijsprong met bombardementen op stellingen van IS en droppings van hulpgoederen, is de ergste crisis voorbij. Europa worstelt met de vraag of en hoe de lidstaten moeten bijdragen aan de hulpverlening of het terugdringen van extremistische strijders.
Tijdens de bespreking van de Europese ministers wordt volgens Ashton ook gesproken over Libië, Gaza en Oekraïne. Op de agenda stond ook de ebolacrisis in West-Afrika.