De gevolgen van de Gazaoorlog
In Egypte zijn indirecte onderhandelingen gaande tussen Israël en Gaza. Een analyse van de gevolgen van het conflict tot nu toe voor Israël, Hamas, de Palestijnse Autoriteit, Egypte, de VS en andere belanghebbenden
Israël
Israël heeft het raketvuur van Hamas doorstaan en heeft de grondoorlog duidelijk gewonnen. Dat laatste kan voor een van de sterkste legers ter wereld die het opneemt tegen strijders zonder tanks of vliegtuigen amper als een prestatie worden beschouwd. Het raketschild Iron Dome lijkt goed te werken en de meeste raketten uit de lucht te schieten. Daarmee zijn raketaanvallen van een dreiging verworden tot een ergernis.
Alle 31 aanvalstunnels van Hamas richting Israël zouden zijn verwoest. Wel zijn tientallen Israëlische militairen en drie burgers om het leven gekomen. Als de Palestijnse regering het in Gaza weer voor het zeggen krijgt, stemt dat de Israëlische machthebbers tevreden. De raketdreiging is ondanks het offensief nog niet helemaal verdwenen; Hamas heeft nog honderden projectielen liggen.
Een groter probleem lijkt dat het internationale aanzien van Israël flinke deuken heeft opgelopen door het lijden van de bevolking van Gaza. Mogelijk wordt een onderzoek gestart naar oorlogsmisdaden.
Hamas
De militanten waren in de strijd duidelijk een maatje te klein. Een maand lang vuurde de organisatie raketten af op de belangrijkste Israëlische steden. Dat was niet meer voorgekomen sinds de Iraakse leider Saddam Hussein zijn Scudraketten lanceerde tijdens de eerste Golfoorlog.
Hamas is weer partij geworden na zich enige tijd geïsoleerd en verlaten te hebben gevoeld. De beweging is uitgenodigd voor gesprekken in Egypte en kan zich mogelijk eventuele versoepelingen in de blokkade van de Gazastrook toe-eigenen. Wel is Hamas honderden strijders verloren en is het in de meeste gevallen niet gelukt om Israël te infiltreren.
De tunnels, waar in het geheim jarenlang met wonderlijk vernuft en ongekende toewijding aan gewerkt was, zijn verwoest. De raketvoorraad is drastisch teruggedrongen. Als de Palestijnse Autoriteit zich weer in Gaza manifesteert, zal Hamas een deel van zijn macht verliezen.
Palestijnse Autoriteit
President Mahmoud Abbas lijkt op het punt te staan een deel van zijn zeggenschap in Gaza te hervinden, nadat die verloren ging toen Hamas er in 2007 aan de macht kwam. Besproken wordt of de Palestijnse Autoriteit weer een rol moet gaan spelen in het gebied, onder meer door een heropende grens met Egypte te beheren en een mogelijke grote internationale hulp- en wederopbouwactie te coördineren. Vergeleken met Hamas lijkt Abbas een betrouwbare, nuchtere speler in de regionale en wereldpolitiek.
Wereldwijd zal de opluchting groot zijn als het Hamasbewind in Gaza een stap terug moet doen. Niemand zal er een probleem van maken dat de termijn van Abbas eigenlijk al jaren geleden verstreek.
Egypte
Sinds het begin van het conflict was duidelijk dat Egypte een belangrijke rol zou spelen. Mede vanwege de Egyptische zeggenschap over de grens bij Rafah, maar ook als onderhandelaar die aan beide zijden het minste wantrouwen leek op te roepen.
Het eerste Egyptische akkoord over een staakt-het-vuren werd door Hamas afgewezen. Na meer dan twee weken chaos en vruchteloze bemiddeling door derden werd met min of meer dezelfde afspraken alsnog akkoord gegaan. Daarmee heeft president Abdel-Fattah al-Sissi zijn imago als onwrikbaar man verstevigd.
De opkomst van Caïro als onmisbare hoofdstad is goed nieuws voor Egypte en zou internationale hulp dichterbij kunnen brengen.
Verenigde Staten
Washington is er blij mee dat er niet meer gevochten wordt, hoewel minister van buitenlandse zaken John Kerry met zijn dagenlange inmenging in de regio niets voor elkaar kreeg. Hij werd in Israël flink bekritiseerd, omdat hij afweek van het oorspronkelijke Egyptische voorstel om een einde te maken aan de raketlanceringen vanuit Gaza.
De VS hebben weliswaar een vertegenwoordiger naar Egypte gestuurd, maar lijken geen actieve deelnemer te zijn - bijna ongewenst. Hamas vertrouwt de regering van Oabama niet meer. De regering van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en de Egyptische president Al-Sissi evenmin. Een zeldzame eensgezindheid.
Qatar en Turkije
Beide landen hebben Hamas gesteund, probeerden te onderhandelen, maar wisten niets te bereiken. Het is een nederlaag voor twee landen die ieder op hun eigen manier een prominente rol in de regio willen spelen. Beide landen liggen overhoop met het nieuwe regime in Caïro. Ieder verlies voor Hamas is ook een klap voor Qatar, dat op dit moment de belangrijkste steun is voor de organisatie en de thuishaven voor haar leider, Khaled Mashaal.
De bevolking van Gaza
De verwoesting in Gaza is onthutsend. Bijna 1900 Palestijnen - voornamelijk burgers, onder wie volgens de Palestijnse autoriteiten vierhonderd kinderen - zijn sinds het begin van het conflict om het leven gekomen. Velen raakten gewond. Ongeveer 250 duizend mensen zijn op de vlucht geslagen, zo'n tienduizend woningen zijn verwoest.
Volgens de eerste schattingen bedragen de kosten voor de eerste wederopbouw ongeveer 4,5 miljard euro. Velen zullen in Gaza ongelukkig zijn met de harde hand van Hamas, maar steunen toch het raketvuur op Israël dat de aanleiding was voor de verwoestingen.
De hoop is dat er een eind komt aan de blokkade van de Gazastrook. Hoewel dat waarschijnlijk het leven wat makkelijker maakt, lijkt het niet waarschijnlijk dat de grenzen op korte termijn helemaal opengaan, wat voor echt grote veranderingen zou zorgen in het gebied. Sommigen denken dat de blokkade van Gaza er überhaupt nooit gekomen zou zijn als Hamas de macht niet had gegrepen.