'Relatie met Rusland in rustiger vaarwater'

Na de diplomatieke incidenten over en weer is de relatie met Rusland in rustiger vaarwater terecht gekomen. Dat zei minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans (PvdA) woensdag tijdens een debat in de Tweede Kamer over de betrekkingen met Rusland. Verschillende fracties prezen de manier waarop het kabinet de zaak heeft aangepakt en een meerderheid staat inmiddels achter het bezoek van de koning.

"Ik denk dat we in ieder geval kunnen vaststellen dat er geen incidenten meer hebben plaatsgevonden", zei Timmermans. "In die zin zijn we in rustiger vaarwater terecht gekomen." De bewindsman kreeg van verschillende kanten lof toegezwaaid. Han ten Broeke (VVD) zei dat Timmermans en premier Mark Rutte (VVD) het hoofd koel hebben gehouden en verstandig zijn omgegaan met de incidenten.

Zo belde Rutte vorige week met de Russische president Vladimir Poetin. Daarna werd duidelijk dat Poetin koning Willem-Alexander en koningin Máxima ook zal ontvangen als zij Moskou bezoeken ter afsluiting van het Nederland-Ruslandjaar. Verder zwakte Rusland de aanklacht tegen de bemanning van de Arctic Sunrise af.

Ook Michiel Servaes (PvdA) toonde begrip voor de gekozen koers van het kabinet. Enkele weken geleden riep hij nog op om een 'pas op de plaats' te maken met het Ruslandjaar. Ook wilde hij nog niet zeggen of het bezoek van de koning door moest gaan. Woensdag toonde hij echter begrip voor de gekozen koers. "Er is toenadering op een aantal punten en dat is goed." Alles afblazen doet 'meer kwaad dan goed', aldus Servaes. De VVD was er al voorstander van om het bezoek door te laten gaan.

Het vriendschapsjaar kwam de afgelopen weken onder druk te staan door de arrestatie van een Russische diplomaat in Den Haag en de mishandeling van de Nederlandse diplomaat Onno Elderenbosch in Moskou. Ook speelt de kwestie nog met het Greenpeace-schip.

Over de afwikkeling van de incidenten met de diplomaten is Nederland nog met Rusland in gesprek. Die vinden op een 'rustige' en 'constructieve' manier plaats. De komende weken zal blijken waar dit toe leidt. Timmermans maakte bekend dat Elderenbosch vrijdag wordt gehoord in het kader van het politieonderzoek naar zijn mishandeling.

Het 'grote vraagstuk' is echter nog steeds de Arctic Sunrise, zei Timmermans. Nederland is in gesprek met Rusland over mogelijke oplossingen. De minister heeft echter nog geen 'concrete aanknopingspunten' dat dit resultaten gaat opleveren. "Ik hoop dat dat gesprek vrucht gaat dragen. We zijn nu in de fase waarin we mogelijke oplossingen aftasten." Meer wilde hij er niet over kwijt in het belang van de onderhandelingen.

Daarnaast is Nederland naar het internationale Zeerechttribunaal gestapt om het schip en de bemanning vrij te krijgen. Rusland erkent het tribunaal maar ten dele en is niet van plan om te komen op dagen bij de hoorzitting. Timmermans benadrukte echter dat de uitspraak van het tribunaal bindend is voor Rusland, ook al heeft het land een voorbehoud gemaakt.

Nederland schat de kansen nog steeds goed in. "Ik denk dat we een goede zaak hebben." Intussen maakt bemanning, onder wie twee Nederlanders, nog steeds barre tijden door in de Russische cel. "Het is natuurlijk geen pretje om in Moermansk in een gevangenis te zitten. Het zijn zware omstandigheden." Niettemin worden zij goed behandeld. Ook krijgen zij consulaire bijstand, aldus Timmermans.

Rusland heeft de aanklacht van de bemanning inmiddels afgezwakt van piraterij naar hooliganisme. Nederland heeft daar echter nog geen officiële bevestiging van gekregen, zei Timmermans. "Het zou best zo kunnen zijn, maar we hebben geen formele bevestiging op dit moment." De uitspraak van het tribunaal wordt voor 21 november verwacht.