Bijleveld: democratie is geen vanzelfsprekendheid

Op 30 november begint de viering van tweehonderd jaar koninkrijk. Twee jaar lang wordt 'de verjaardag van het Koninkrijk der Nederlanden' gevierd. Novum Nieuws sprak maandag met Ank Bijleveld, de commissaris van de koning in Overijssel en voorzitter van het nationaal comité dat de viering organiseert.

Wat gaan we op 30 november eigenlijk vieren?

"We vieren vanaf die datum tot in september 2015 dat we tweehonderd jaar een onafhankelijk koninkrijk zijn. De democratische ontwikkeling heeft van 1813 tot 1815 vorm gekregen. Het stelsel dat we tot op de dag van vandaag hebben is geen vanzelfsprekendheid, en daarom is het goed daar aandacht aan te besteden. We doen dat door feestelijkheden en serieuze onderwerpen te combineren."

Dat is geen makkelijke opdracht. Weinig mensen zullen spontaan een fles champagne ontkurken als ze denken aan grondrechten, actief burgerschap en persoonlijke vrijheden.

"Het zou mooi zijn als mensen eens onder genot van een glas wijn zouden nadenken en praten over wat die verworvenheden voor ons betekenen. Dat we in Nederland bijvoorbeeld de vrijheid hebben om te zeggen wat we denken. Natuurlijk hoef je daar niet dagelijks mee bezig te zijn, maar mensen zijn zich nu te weinig bewust van die verworvenheden. Daar mag best meer over gesproken worden."

Praten over en vieren van zaken als vrijheid en democratie in algemene zin kan nuttig zijn, maar discussies over dit soort onderwerpen worden pas interessant op het moment dat zaken als vrijheid van vereniging gaan schuren, zoals bij pedovereniging Martijn bijvoorbeeld. Gaat het ook daarover?

"Dat wij vrijheid van meningsuiting kennen betekent niet dat er geen grenzen zijn die overschreden kunnen worden. Maar waar die grens ligt, daar gaan we het zeker over hebben, en dat is ook goed. Zo gaan we volgend jaar op 29 maart bij een symposium over grondrechten in Den Haag een aantal historische debatten naspelen, zoals die over het vrouwenkiesrecht. Dat kennen we sinds 1917, maar je ziet dat dit voor een partij als de SGP nog steeds een lastig punt is."

De aftrap vindt op 30 november plaats met het naspelen van de landing van prins Willem Frederik, die later koning Willem I werd, op het strand van Scheveningen. Het is te hopen dat het weer minder onstuimig is dan vandaag (maandag, red.).

"Ja, we zijn blij dat het vandaag niet is, want Huub Stapel, die Willem Frederik speelt, komt in een open roeiboot aan. Maar als de weersomstandigheden het niet toelaten dan moeten we een andere boot nemen, eentje die niet open is. Maar het wordt hoe dan ook een prachtige dag."