'Militair gooide granaat in put met stervende mensen'

Redactie

Een Guatemalaanse oud-militair heeft woensdag in een Amerikaanse rechtbank verklaard dat hij een van zijn superieuren een granaat in een put heeft zien gooien om een einde te maken aan het geschreeuw van stervende slachtoffers van een massamoord door het Guatemalaanse leger in 1982. Ook zou toenmalig tweede luitenant Jorge Sosa met zijn wapen in de put hebben geschoten.

Gilberto Jordan legde zijn getuigenis af in een zaak tegen Sosa waarin aanklagers stellen dat die mede leiding gaf aan de slachtpartij en daarover loog toen hij het Amerikaanse staatsburgerschap aanvroeg. Jordan verklaarde dat hij Sosa bij de put in het dorp Dos Erres zag staan nadat ze de opdracht hadden gekregen er iedereen te vermoorden. Hij zag dat Sosa in de put schoot en er een granaat in gooide terwijl de mensen in de put schreeuwden. Jordan zei dat het schreeuwen daarna stopte.

Als Sosa wordt veroordeeld kan hij maximaal vijftien jaar gevangenisstraf krijgen en zijn Amerikaanse staatsburgerschap kwijtraken.

Op 7 december 1982 vielen militairen het dorp Dos Erres voor zonsopgang aan. Ze waren op zoek naar wapens die guerrillastrijders een paar dagen eerder van het leger hadden gestolen en beschuldigden boeren uit het dorp ervan de rebellen te helpen. Terwijl tientallen soldaten het dorp omsingelden gingen enkele collega's hun gang. Ze verkrachtten en vermoordden vrouwen en meisjes en verjoegen honderden mensen uit het dorp. In de put werden later de overblijfselen van meer dan honderdzestig mannen, vrouwen en kinderen gevonden. Hun schedels waren voor ze in de put werden gegooid met een hamer ingeslagen.

Jordan zei woensdag huilend dat hij een jongetje naar de put bracht dat moest worden gedood en dat Sosa tegen hem zei dat het 'een taak voor een man' was. "De mensen die daar waren (in de put, red.) waren halfdood en schreeuwden", zei Jordan. Hij voegde eraan toe dat de moordpartij de hele dag duurde. "Toen hij de granaat erin gooide hoorde je de mensen die erin lagen niet meer, omdat ze dood waren."

In 1985 vroeg Sosa asiel aan in de Verenigde Staten, omdat de guerrillastrijders achter hem aan zouden zitten. De aanvraag werd niet gehonoreerd en hij ging uiteindelijk naar Canada. Hij ging later toch naar de VS, trouwde met een Amerikaanse en vroeg een verblijfsvergunning aan, die hij in 2007 kreeg. Het openbaar ministerie stelt nu dat Sosa bij de aanvraag heeft gelogen over het feit dat hij een misdrijf heeft begaan.

Van 1960 tot 1996 woedde in Guatemala een burgeroorlog. Bijna tweehonderdvijftigduizend mensen, in meerderheid Maya-indianen, kwamen om het leven en hele dorpen werden uitgeroeid. De afgelopen jaren werden enkele oud-militairen tot gevangenisstraffen veroordeeld voor hun aandeel in de massamoord.