Iran gaat zich anders opstellen
De verkiezing van de gematigde Hasan Rouhani tot president van Iran biedt wereldmogendheden kansen om met Iran tot een vergelijk te komen over het Iraanse atoomprogramma, maar ze hoeven er niet op te rekenen dat Teheran zijn nucleaire activiteiten ooit nog eens opschort. Dat heeft Ali Akbar Velayati, die de opperste leider ayatollah Ali Khamenei over belangrijke zaken adviseert, gezegd in een interview met Associated Press.
Velayati zei dat het aan het Westen is om toenadering te zoeken. Maar hij beloofde dat Iran met 'andere taal' zal reageren dan de bombastische retoriek van Rouhani's voorganger, Mahmoud Ahmadinejad. Die deed resoluties van de Verenigde Naties af als 'waardeloos papier', te vergelijken met 'vervelende vliegen' of 'een gebruikte tissue'.
Velayati gaf aan dat de hoogste leiding van Iran de gespierde taal wil loslaten en een diplomatiekere benadering wil, en gelooft dat Iran zijn nucleaire programma kan handhaven en tegelijkertijd de spanningen met het Westen kan verminderen. Teheran houdt vol dat dit programma uitsluitend vreedzame doeleinden dient, hoewel de Verenigde Staten en hun bondgenoten Iran ervan verdenken stiekem te werken aan kernwapens.
"Dezelfde taal herhalen die wij eerder bezigden; ik geloof niet dat het zin heeft. Wij moeten praten in een andere taal. Dezelfde doelen, maar een andere taal", zei Velayati, een voormalige minister van buitenlandse zaken. Hij benadrukte dat de uiteindelijke beslissingsmacht over de nucleaire kwestie niet bij Rouhani, maar bij Khamenei ligt. De opperste leider geeft de beginselen aan waaraan de regering zich heeft te houden, zodat de regering van Rouhani 'strategisch dezelfde trend als de vorige regering' zal volgen.
Velayati zei dat Iran 'zeer actief' zal moeten onderhandelen, niet alleen in de multilaterale onderhandelingen met de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad plus Duitsland, maar ook met deze zes landen afzonderlijk, 'direct en indirect'. Khamenei heeft al eerder laten weten dat hij directe besprekingen met de Verenigde Staten niet wil verbieden, maar er weinig heil in ziet, omdat Washington in zijn ogen niet te vertrouwen is. Ook de de VS lijken er niet van overtuigd dat een dergelijke benadering vruchten zal afwerpen.
De Iraanse adviseur zei dat het succes van eventuele besprekingen afhangt van de Amerikaanse opstelling. Als die blijft zoals die was, 'denk ik niet dat het ervan zal komen. Zij zullen van hun positie naar beneden moeten komen. Zij denken nog steeds dat ze een supermacht zijn'.
De VS en hun bondgenoten hebben economische en financiële sancties ingesteld, waardoor Iran van het internationale financiële stelsel is buitengesloten. De maatregelen moeten Iran dwingen te stoppen met uraniumverrijking. Maar Iran zegt dat het nooit afstand zal doen van zijn recht onder het Non-proliferatieverdrag om uranium te verrijken of andere aspecten van een vreedzaam nucleair programma te ontwikkelen.
Velayati zei dat Iran niet nog eens met opschorting van uraniumverrijking zal instemmen, omdat het geen goede ervaringen heeft opgedaan toen het dit in 2003 wel deed om vertrouwen te wekken. "Wij zijn toen twee jaar met iedere vorm van verrijking gestopt. Wat heeft dat opgeleverd? Niets. Elke dag kwamen ze met nieuwe claims bovenop hun oude claims. Waarom zouden wij die ervaring moeten herhalen?"
Velayati gaf aan dat Mohammad Javi Zarif de nieuwe Iraanse onderhandelaar over atoomkwesties wordt. Hij was gezant bij de Verenigde Naties en is nu minister van buitenlandse zaken. "Zarif is een beroepsdiplomaat en een zeer goede onderhandelaar", zei Velayati. "Met hem aan de top van het ministerie van buitenlandse zaken hopen wij dat wij eindelijk een oplossing voor de nucleaire kwestie kunnen bereiken, maar ook voor andere kwesties in de regio."
Hij zei dat sancties, waar Iran al meer dan dertig jaar mee te maken heeft, het land nooit op de knieën zullen krijgen. Met vijftien buurlanden zal Iran altijd een uitweg weten te vinden, zei hij.
Velayati zei verder dat Iran de regering van president Bashar Assad in Syrië zal blijven steunen. "Wij geloven sterk dat de regering van Syrië aan de macht zal blijven. De regering van de Islamitische Republiek Iran zal niet aarzelen het Syrische volk en de Syrische regering te helpen hun rechten en hun grondgebied en hun territoriale integriteit te verdedigen."