Malala: ieder kind gratis naar school
Malala Yousafzai, de Pakistaanse tiener die door de Taliban werd neergeschoten omdat zij pleitte voor onderwijs aan meisjes, heeft vrijdag op haar 16e verjaardag in een toespraak voor de Verenigde Naties opgeroepen tot verplicht gratis onderwijs voor ieder kind.
In de toespraak voor de Jongerenassemblee van de VN riep Malala op tot 'een wereldwijde strijd tegen analfabetisme, armoede en terrorisme'.
"Laten wij onze boeken en pennen opnemen. Zij zijn onze machtigste wapens", zei Malala. "Eén kind, één leraar, één boek en één pen kunnen de wereld veranderen. Onderwijs is de enige oplossing."
De VN hebben haar verjaardag, 12 juli, uitgeroepen tot Malala-dag. Maar volgens Malala gaat het niet om haar, maar om 'iedere vrouw, iedere jongen en ieder meisje die opkomen voor hun rechten'.
Het Pakistaanse meisje werd op 9 oktober door de Taliban in het hoofd geschoten toen zij na school op weg terug naar huis was. De extremistische groep liet weten haar te willen doden omdat zij in een documentaire kritiek had geleverd op de Taliban en voor onderwijs aan meisjes en 'westers denken' pleitte.
Malala werd uit Pakistan naar Groot-Brittannië overgebracht, waar zij gespecialiseerde medische behandeling onderging en beschermd was tegen verdere bedreigingen van de Taliban. Het gezin is voorlopig van plan in Engeland te blijven.
Malala droeg een traditioneel Pakistaans gewaad met broek en een witte sjaal, die naar zij zei had toebehoord aan de vermoorde Pakistaanse premier Benazir Bhutto. Ze droeg een hoofddoek en begon haar toespraak met een moslimgebed. Zij noemde zichzelf slechts een van de duizenden slachtoffers van de Taliban en zei dat de kogel die haar voorgoed tot zwijgen had moeten brengen, haar ambitie om vrede, onderwijs en welvaart te promoten niet heeft afgeremd.
Zij verwees naar de Indiase leider Mohandas Gandhi en andere voorstanders van geweldloosheid en zei: "Ik ben tegen niemand, noch ben ik hier om te spreken in termen van persoonlijke wraak op de Taliban of enige andere terroristische groep.
"Ik ben hier om te spreken over het recht op onderwijs voor ieder kind. Ik wil onderwijs voor de zoons en dochters van alle Taliban en alle terroristen en extremisten. Ik haat zelfs niet de Talib die mij neerschoot. Zelfs met een wapen in mijn hand en hem voor mij, zal ik niet schieten."
Volgens Malala willen de extremisten scholieren, vooral meisjes, vermoorden en scholen vernielen, omdat zij bang zijn voor de macht van het onderwijs en de kracht van vrouwen.
"Wij kunnen niet slagen als de helft van ons achterlijk wordt gehouden", zei Malala.
De Britse ex-premier Gordon Brown, die de Jongerenassemblee als speciaal gezant van de VN voor onderwijs hielp organiseren, noemde Malala 'het moedigste meisje ter wereld'. VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon zei dat 'geen enkel mag sterven omdat het naar school gaat'.
Voorafgaand aan de toespraak van Malala publiceerden Unesco en Save the Children een speciaal rapport over kinderen die door geweld of armoede geen basisonderwijs krijgen. Volgens de Unesco is het aantal kinderen van basisschoolleeftijd dat geen onderwijs krijgt van zestig miljoen in 2008 gedaald tot 57 miljoen in 2011, maar is in diezelfde periode het percentage kinderen dat geen basisonderwijs volgt in conflictgebieden gestegen van 42 naar 50 procent.
"In veel van de armste landen van de wereld vernietigt gewapende strijd niet alleen de onderwijsinfrastructuur, maar ook de hoop en ambitie van een hele generatie kinderen", zegt Unesco-directeur Irina Bokova.