Assange na jaar nog steeds in ambassade Ecuador

Op 19 juni 2012 zocht WikiLeaks-voorman Julian Assange zijn toevlucht in de Ecuadoraanse ambassade in Londen om te ontsnappen aan uitlevering aan Zweden. Nu, precies een jaar later, zit de klokkenluider daar nog steeds en zegt hij de ambassade niet te zullen verlaten, ook niet als de aanklachten wegens verkrachting die in Zweden tegen hem lopen worden ingetrokken.

In een interview woensdag zei Assange dat zelfs als Zweden de aanklachten laat vallen, hij nog steeds gevaar loopt in verband met het lekken van Amerikaanse diplomatieke memo's via WikiLeaks. "Als ik de voordeur uitloop kan ik gearresteerd worden in verband met de Verenigde Staten." Assange heeft zich de woede van Washington op de hals gehaald door 250.000 vertrouwelijke documenten van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken te publiceren. Hij is ervan overtuigd dat er in de Verenigde Staten al een geheime aanklacht tegen hem is ingesteld. De Amerikaanse militair Bradley Manning, die de informatie doorspeelde aan WikiLeaks, staat daar nu voor terecht.

De 41-jarige Assange heeft zich twee jaar lang verzet tegen de aanklachten tegen hem en tegen uitlevering aan Zweden. In juni 2012 verwierp het Britse hooggerechtshof zijn beroep tegen de uitlevering. Hierop besloot hij te vluchten naar de ambassade van Ecuador en asiel aan te vragen. De linkse regering van Ecuador heeft haar steun uitgesproken voor de Australische klokkenluider.

Zolang Assange in de ambassade zit, blijft hij buiten het bereik van de Britse autoriteiten. Britse agenten houden echter dag en nacht de wacht buiten het gebouw en in de lobby van de ambassade, voor het geval Assange probeert de benen te nemen. Volgens de Londense politie heeft het in de gaten houden van de WikiLeaks-voorman tot mei dit jaar omgerekend al ruim 4,4 miljoen euro gekost.

Spijt van zijn besluit om uit te wijken naar de ambassade heeft Assange niet. "Strategisch gezien is het precies uitgepakt zoals ik had gehoopt", zegt hij. De media blijven aandacht aan zijn zaak besteden, mede dankzij bezoekjes van beroemdheden zoals Lady Gaga en de Britse modeontwerpster Vivienne Westwood.

Assange erkent wel dat zijn verblijf in de ambassade fysieke gevolgen heeft. De klokkenluider had al nooit een gezonde teint, maar is nu lijkbleek. De zon ziet hij alleen als hij af en toe het balkon van de ambassade betreedt. "Ik heb al een jaar amper zonlicht gezien, wat gevaarlijk kan zijn aangezien het tot rachitis kan leiden."

Assange ontkent de geruchten dat hij ernstige lichamelijke klachten heeft. Hij sport regelmatig - een van zijn aanhangers heeft hem een loopband cadeau gedaan - en gebruikt een hoogtezon om het gebrek aan echt zonnestralen te compenseren. "De fysieke omstandigheden hier zijn natuurlijk lastig", zegt de klokkenluider. "Het is een onnatuurlijke omgeving en je moet daarom alert zijn om gezond te blijven."

Zijn overtuiging en principes lijkt Assange nog niet kwijt te zijn. De vervolging van Manning door de Amerikaanse autoriteiten noemt hij 'schandelijk'. Edward Snowden, de klokkenluider die onlangs de aftappraktijken van de Amerikaanse inlichtingendienst NSA aan het licht bracht, noemt hij een held en de belichaming 'van de idealen waar ik zo lang voor heb gevochten'.

Een oplossing lijkt voor Assange nog niet in zicht. De Britse minister van buitenlandse zaken William Hague en zijn Ecuadoraanse ambtgenoot Ricardo Patino spraken maandag over de kwestie. Volgens Hague's ministerie wordt er een werkgroep opgericht om de zaak-Assange verder te bespreken, maar is er 'verder geen wezenlijke vooruitgang geboekt'.

Ondanks zijn isolement zegt Assange zich niet te vervelen. Hij werkt naar eigen zeggen zeventien uur per dag: die tijd gaat onder meer zitten in het runnen van WikiLeaks en de gerechtelijke strijd tegen Visa en Mastercard, die donaties aan zijn site blokkeren. Daarnaast doet hij in september mee aan de verkiezingen in Australië namens zijn WikiLeaks-partij. Hij schrijft zelfs muziek met het Puerto-Ricaanse raptrio Calle 13. "Waar komt dit absurde idee vandaan dat ik zeeën van tijd heb?"