Britten hebben geheime gevangenis in Afghanistan

Het Britse leger heeft in Afghanistan een tot nu toe geheim gehouden gevangenis. Daar zouden 85 Afghanen al langere tijd vastzitten zonder dat zij officieel zijn aangeklaagd. Ze hadden geen toegang tot een advocaat en zijn niet voor een rechter gebracht.

Dit blijkt uit documenten die de Britse omroep BBC heeft ingezien. Raadslieden van acht van de mannen die vastzitten hebben op 18 april bij het Hooggerechtshof in Londen een zaak aan gespannen. Zij eisen dat hun cliënten voor een rechter worden gebracht om vast te stellen of zij rechtmatig vastzitten of niet. Het hof houdt eind juli een hoorzitting.

Het bestaan van de gevangenis, in Camp Bastion in de provincie Helmand, is inmiddels erkend door het Britse ministerie van defensie. Hoeveel mensen er vastzitten weigerde het departement te onthullen. Een woordvoerder zei dat het vasthouden van de personen rechtmatig is op basis van een VN-mandaat en dat het in overeenstemming is met internationale regels.

De zaak doet denken aan Guantanamo, de Amerikaanse gevangenis voor vermoedelijke of vermeende terroristen op Cuba. Daar zitten nu nog 166 gevangenen, velen zonder aanklacht of proces.

In Camp Bastion zouden sommige gevangenen al veertien maanden vastzitten. Formeel mogen de Britse troepen in Afghanistan verdachten voor maximaal 96 uur vasthouden. Alleen in 'bijzondere omstandigheden' kan die periode verlengd worden.

Het Britse ministerie van defensie beweerde in het verleden dat de internationale troepenmacht in Afghanistan ISAF de autoriteit niet had om Afghanen vast te zetten, noch de mogelijkheden daartoe. De Britse regering zelf stelde dat men gevangenen niet aan de Afghaanse regering kon overdragen omdat die mogelijk slecht behandeld zouden worden.

Uit de stukken die de BBC heeft ingezien blijkt dat in een aantal gevallen de verhoren van Afghaanse gevangenen door de Britten al maanden geleden zijn beëindigd. Sindsdien is er echter niets meer gebeurd.

De woordvoerder bij defensie gaf aan dat alle betrokkenen verdacht worden van criminele activiteiten. ''Velen worden verdacht van de moord op Britse soldaten. Of het is duidelijk dat ze betrokken waren bij aanslagen. Ze worden vastgehouden in afwachting van een overdracht aan de Afghaanse autoriteiten of nader onderzoek voorafgaand aan een aanklacht.''

Het vasthouden van de Afghanen beschermt niet alleen de Britse troepen, maar ook soldaten van andere landen en de Afgaanse burgerbevolking, aldus de woordvoerder. Dat draagt bij tot het succes van ISAF en de veiligheid van Groot-Brittannië zelf, zei hij. ''De dreiging van een Britse rechtsgang weerhoudt ons er nu van de gevangenen over de dragen aan de Afghaanse autoriteiten.''