'Stress is goed voor de hersenen'

Stress heeft een slechte reputatie. Het zou onder meer slecht zijn voor je hart, je zou er dik van worden en het maakt je depressief. Maar volgens Daniela Kaufer en Elizabeth Kirby is dat slechts ten dele waar: hoewel chronische stress inderdaad slecht is, kan acute stress juist gezond zijn.

De zogenaamde gyrus dentatus, een klein gebiedje in je hippocampus, is één van de twee gebieden in je hersenen waar bij volwassenen nieuwe hersencellen kunnen ontstaan. De gyrus dentatus is echter ook enorm vatbaar voor stresshormonen.

Onderzoek heeft al uitgewezen dat chronische stress funest is voor de aanmaak van hersencellen in de gyrus dentatus. Maar over de invloed van acute stress is slechts een gering aantal studies voorhanden, en die spreken elkaar vaak tegen. Daarom besloten Kaufer en Kirby, beiden van de University of California at Berkeley, daar eens hun licht over te laten schijnen.

Ze gaven een stel labratten acute stress door ze enkele uren in hun kooi te 'immobiliseren'. Hierdoor kregen de beestjes net zo'n hoge niveau's van het stresshormoon corticosteron als bij chronische stress, alleen veel korter. Dit bleek juist te leiden tot een verdubbeling van de productie van hersencellen!

De nieuwe hersencellen waren echter niet direct nuttig: bij een geheugentest die twee dagen later afgenomen werd, presteerden de ratten niet beter. Maar twee weken later, toen de hersencellen 'gerijpt' waren, presteerden de ratten veel beter. Met speciale technieken om hersencellen te labelen, stelden ze vast dat de nieuwe cellen hielpen bij de geheugentest.

"Wat betreft overleving, helpt de toename in hersencelproductie je niet direct na de stress, omdat het even duurt voordat de cellen volwassen, functionerende neuronen worden," zo zegt Kaufer: "Maar in een natuurlijke omgeving, waar men regelmatig onder acute stress staat, zal het het dier alerter houden, en beter bewust van de omgeving en van wat wel en wat niet een bedreiging is."

Maar jij en ik zijn geen ratten, dus in hoeverre moeten wij ons hiervan iets aantrekken? En moeten we niet bang zijn voor dingen als posttraumatisch stresssyndroom? "Ik denk dat de boodschap uiteindelijk een optimistische is," vat Kaufer samen: " Stress kan iets zijn dat je beter maakt, maar het is een kwestie van hoeveel, hoe lang en hoe je het interpreteert en ervaart."

Is je interesse voor de werking van je grijze massa gewekt? Lees dan zeker de special over hersenen van FOK!'s huiswetenschapper Bosbeetle!