Ex-dictator Guatemala moet terechtstaan

Oud-dictator José Efrain Rios Montt, die de leiding had over een van de bloedigste periodes uit de burgeroorlog in Guatemala, moet terechtstaan op de beschuldiging dat hij opdracht heeft gegeven tot het verdrijven, martelen of vermoorden van duizenden Maya-indianen. Dat heeft een rechter in het Midden-Amerikaanse land maandag bepaald.

Mensenrechtenadvocaten spreken van een belangrijke overwinning voor de slachtoffers en nabestaanden. Rios Montt is de eerste ex-president die door een rechtbank in Latijns-Amerika is aangeklaagd wegens genocide. Hoewel hij al eerder door internationale onderzoekers in verband is gebracht met oorlogsmisdaden, heeft Rios Montt na zijn presidentschap nog vijftien jaar kunnen dienen als parlementslid, waardoor hij immuniteit genoot en niet kon worden vervolgd. Maar sinds hij vorig jaar bij verkiezingen zijn zetel verloor staat hij onder huisarrest.

De generaal kwam in 1982 aan de macht na een staatsgreep. Rechter Miguel Angel Galvez bepaalde dat Rios Montt vervolgd kan worden voor volkenmoord en misdaden tegen de menselijkheid in verband met de dood van 1771 indianen in de jaren 1982 en 1983. Deze beslissing kan als een precedent dienen voor de zaken van tientallen militairen van lagere rang die beschuldigd worden van gruweldaden, menen advocaten van nabestaanden.

De man die vorig jaar de presidentsverkiezingen in Guatemala won, Otto Perez Molina, wil de strijd aanbinden met drugskartels die in grote delen van het land de dienst uitmaken. Hij streeft daarom naar opheffing van een Amerikaans embargo op militaire hulp aan zijn land. Het Amerikaanse Congres heeft daaraan voorwaarden verbonden, zoals hervorming van de rechtspraak in Guatemala en een einde aan de straffeloosheid.