Tegenstanders kernenergie Japan verbijsterd
Ruim twintig maanden na een kernramp, massale protesten tegen atoomenergie en opiniepeilingen waarin een grote meerderheid zich uitsprak voor een gefaseerde uitschakeling van kernreactoren, wint een pro-nucleaire partij de parlementsverkiezingen in Japan. Met een overweldigende meerderheid bovendien. De Liberaal-Democratische Partij behaalde 294 van de 480 zetels in het lagerhuis, terwijl de regerende Democratische Partij van 230 zetels kelderde naar 57. De Morgen-partij, die krachtig stelling nam tegen kernenergie, kwam zondag niet verder dan negen zetels.
Wie verwacht had dat de aardbeving en tsunami van 11 maart 2011 en de daaropvolgende kernramp in Fukushima tot een radicale koerswijziging in Japan zouden leiden, is bedrogen uitgekomen. Met een stem voor de LDP hebben de meeste kiezers voor een partij gekozen die tot 2009 sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog vrijwel onafgebroken aan de macht was. Ze hebben vooral het weifelachtige herstelbeleid van de DP van premier Yoshihiko Noda afgestraft.
"Ik ging niet voor de idealen. Ik ging voor de partij die volgens mij tenminste iets kan doen voor het herstel", zegt Mihoko Terada, een 40-jarige moeder van twee kinderen uit de omgeving van het getroffen Sendai. Zij geeft toe dat zij zich zorgen maakt over straling en kerncentrales, maar 'dit gaat niet om wat intellectuelen denken. De realiteit is heel anders'.
Tegenstanders van kernenergie opereerden niet als een samenhangende groep, in tegenstelling tot de veel beter georganiseerde LDP en de Komeito, al heel lang een coalitiepartner van de LDP. De twee partijen bezitten nu een tweederde meerderheid in het lagerhuis, waarmee ze de eventuele afwijzing van wetsvoorstellen door het hogerhuis kunnen overstemmen.
Volgens de krant Sankei is het aantal voorstanders van kernenergie in het lagerhuis gestegen van 132 naar 346, terwijl het aantal tegenstanders is geslonken van 339 naar 123. In sommige districten kregen tegenstanders samen meer stemmen dan de LDP-kandidaat, maar kreeg die weer meer stemmen dan elk van hen afzonderlijk.
Politiek expert Horishi Izumi zegt dat de LDP niet meer steun heeft gekregen dan bij de vorige verkiezingen, maar dat de stemmen voor de overige partijen te veel verdeeld werden. "Het kiesstelsel is er helemaal niet voor opgezet om de publieke opinie weer te geven", meent hij.
De LDP zal naar verwachting de uitgaven flink opvoeren om de economie te stimuleren. Een stijging van de inflatie zal de LDP voor lief nemen; de harde yen is nu toch al een last voor de export. Op de beurs van Tokyo schoten de koersen maandag al de hoogte in.
"Ik had zo veel verwachtingen van de Morgen-partij. Ze zeiden de juiste dingen", zei de 34-jarige Yutaka Kawakami, bediende in een juwelierszaak op Okinawa. "Ik vraag mij af of de mensen die op de Liberaal-Democraten hebben gestemd echt weten wat hun beleid is."
Kawakami vreest net als veel andere sceptici dat de LDP het nationalisme zal aanwakkeren, de belastingen zal verhogen en het bedrijfsleven alle ruimte zal geven. Het meest van al vrezen zij dat de LDP de 48 kernreactors die nu stil liggen weer op zal starten. Vooral de omvang van de verkiezingsoverwinning van de LDP baart hun zorgen, omdat Abe deze zal uitleggen als een mandaat om zijn gang te gaan. "Ik ben helemaal van mijn stuk door de uitslag. Het gaat mijn pet te boven", zei antikernenergieactiviste en schrijfster Mari Takenouchi.