'Nucleaire besprekingen Midden-Oosten afgeblazen'

Pogingen om in Israël en de omringende landen een voedingsbodem te creëren om nucleaire wapens in de ban te doen zijn mislukt. Besprekingen die op hoog niveau stonden gepland zijn afgezegd, meldden twee diplomaten zaterdag.

De Verenigde Staten komen volgens hen waarschijnlijk binnenkort met de officiële mededeling dat er nog altijd een gespannen sfeer in de regio is en dat het nu geen 'opportuun' moment is voor dergelijke besprekingen. De bijeenkomst had tegen het einde van dit jaar in de Finse hoofdstad Helsinki moeten worden gehouden.

Sinds de 189 landen die het non-proliferatieverdrag hebben ondertekend hier afspraken over maakten stond de bespreking al op losse schroeven. De belangrijkste bijdrage werd geleverd door de VS, Rusland en het Verenigd Koninkrijk, maar zij benadrukten steeds dat zo'n bijeenkomst alleen zin had als alle landen, en vooral Israël, op komen dagen.

Het besluit om de besprekingen uit te stellen of te schrappen zal twijfel zaaien over het belang van het non-proliferatieverdrag en de pogingen die iedere vijf jaar worden gedaan om kernwapens in de ban te doen. Het is onwaarschijnlijk dat een nieuwe poging wordt ondernomen voordat de ondertekenaars in 2015 opnieuw bij elkaar komen. De hoop dat de bijeenkomst dit jaar door zou gaan was dinsdag nog springlevend. Toen voegde Iran zich bij de Arabische landen die hadden aangekondigd aanwezig te zijn. Israël was hierdoor het enige land dat nog geen besluit had genomen.

Volgens de diplomaten was het besluit om de bijeenkomst in Helsinki niet door te laten gaan echter al genomen voordat Iran aankondigde aanwezig te zijn. Dat Israël niet aanwezig wil zijn is volgens een van de diplomaten de voornaamste reden dat de besprekingen zijn uitgesteld. Als officiële redenen zullen volgens hem echter de burgeroorlog in Syrië, nucleaire spanningen met Iran en andere wrijvingen in het Midden-Oosten worden gegeven. De diplomaat, van een Westers land dat een goede band heeft met Israël, zei dat Arabische landen weigeren standpunten te verlaten die het voor Israël onmogelijk maken aan de besprekingen deel te nemen.

Israël heeft altijd aangegeven dat er eerst vrede moet zijn tussen Israël en de omringende landen voordat een begin kan worden gemaakt met het bannen van nucleaire wapens in het Midden-Oosten. De buurlanden hebben echter aangegeven dat het Israëlische nucleaire wapenarsenaal de grootste bedreiging is voor vrede in de regio. Zij eisen dat Israël toegeeft in het bezit te zijn van kernwapens en zich bij de besprekingen voegt. De diplomaat zei verder dat de officiële mededeling in naam van de Verenigde Staten, Rusland en Groot-Brittannië naar buiten wordt gebracht, maar dat dit alleen wordt gedaan door de Verenigde Staten. Dat zou komen door spanningen tussen Moskou en Washington. De Russen zouden het er niet mee eens zijn dat de bijeenkomst nu al zinloos wordt verklaard.