'Laat patiënt kiezen tussen cel of medicatie'

Psychiatrische patiënten moeten zelf kunnen aangeven hoe ze het liefst worden behandeld als ze een gevaar voor zichzelf of anderen vormen. Ze worden nog altijd te vaak en te lang in de isoleercel gezet, terwijl ze zelf vaak liever noodmedicatie krijgen. Dat concludeert een promovenda van het Erasmus MC uit een onderzoek onder ruim vijfhonderd patiënten.

Het lijkt volgens onderzoeker Irina Georgieva een gewoonte dat behandelaars een patiënt bij een crisis erg lang in de separeercel opsluiten. In 2010 duurde een separatie in Nederland gemiddeld 63 uur. Vergeleken met andere Europese landen is Nederland daarmee koploper. In Duitsland bijvoorbeeld ligt het gemiddelde op 6,6 uur.

Veel hulpverleners denken volgens Georgieva dat medicatie voor de patiënt ingrijpender is dan in een isoleercel te worden gezet. "Uit mijn onderzoek blijkt juist dat de meerderheid van de patiënten de voorkeur geeft aan noodmedicatie." Deze maatregel zouden ze ook als minder ingrijpend en vernederend ervaren.

Daarom zou aan het begin van de opname moeten worden gevraagd wat de voorkeur van de patiënt is. Als de voorkeur in een noodsituatie niet bekend is, doen de behandelaars er volgens Georgieva beter aan de patiënt met noodmedicatie onder controle te brengen in plaats van hem op te sluiten in een isoleercel.

Ze wijst erop dat volgens de wet voor de minst ingrijpende maatregel moet worden gekozen. Nu wordt in 59 procent van de noodsituaties de patiënt nog in een isoleercel gezet. In 22 procent van de gevallen wordt medicatie toegediend.

Volgens Georgieva is een cultuuromslag nodig. Hulpverleners zouden beter moeten worden getraind in technieken om een tegenspartelende patiënt medicatie toe te dienen.

In het onderzoek werd personeel getraind in het voorkomen van dwangmaatregelen en ingezet op een speciale afdeling. Acht patiënten met een ernstige borderline-persoonlijkheidsstoornis werden op deze afdeling ondergebracht. Eerder brachten patiënten veertig procent van de tijd door in een isoleercel. Op de speciale trainingsafdeling was dat nog maar 0,1 procent.

'Laat patiënt kiezen tussen cel of medicatie' (Foto: Novum)