Hongaren demonstreren tegen 'viktatuur'
Tienduizenden Hongaren hebben maandagavond in Boedapest gedemonstreerd tegen de nieuwe grondwet, die volgens hen het democratische systeem uitholt en de onafhankelijkheid van de rechtspraak aantast. De demonstratie vond plaats bij de Staatsopera, waar de nieuwe wet met een gala werd gepresenteerd. Premier Viktor Orban werd uitgemaakt voor 'viktator'.
"De premier heeft een eed afgelegd om de grondwet te verdedigen, in plaats daarvan heeft hij die omvergeworpen", zei Laszlo Majtenyi, voormalig hoofd van de media-autoriteit. "Vanavond is de Opera het huis van hypocrisie en de straat het huis van grondwettelijke waarden."
Volgens de deelnemers aan de betoging hebben de premier en zijn partij Fidesz, die een tweederdemeerderheid in de regering heeft, wetten aangenomen die het democratische systeem uithollen en die de politieke controle over de rechtspraak hebben vergroot. Ook maatregelen om de centrale bank, religieuze groepen en de media onder staatscontrole te brengen zijn op veel weerstand gestuit bij de oppositie.
President Pal Schmitt zegt daarentegen dat de Hongaren trots moeten zijn op hun nieuwe grondwet, die volgens hem meteen na de van het communisme al had moeten worden ingevoerd. "Deze grondwet is voortgekomen uit brede consultatie en is gebouwd op nationale en Europese waarden", zei hij in een toespraak tijdens het gala. "Onze grondwet omschrijft gezin, orde, thuis, werk en gezondheid als het belangrijkste, gedeelde scala van waarden."
De Europese Unie, de Verenigde Staten en internationale rechtengroepen hebben eveneens kritiek geleverd op de recente ontwikkelingen in Hongarije. Vorige maand liepen bovendien gesprekken tussen de EU, het Internationaal Monetair Fonds en Hongarije over noodhulp stuk toen het Hongaarse parlement instemde met een nieuwe wet aangaande de centrale bank.
De nieuwe grondwet van Hongarije, die in april werd goedgekeurd, is op 1 januari van kracht geworden. Hoewel de regering beweert dat met de nieuwe grondwet de overgang van het communisme naar een democratie is afgerond, beweren tegenstanders dat de huidige regering haar conservatieve kijk op de wereld oplegt aan het hele land.
Mensenrechtenorganisaties zijn bezorgd over de levenslange gevangenisstraffen zonder kans op vervroegde vrijlating die kunnen worden opgelegd voor gewelddadige misdrijven. Ook een wet op de bescherming van het leven van een foetus vanaf het moment van bevruchting van de eicel heeft tot bezorgdheid geleid. De vrees bestaat dat met de wet de weg wordt vrijgemaakt om in de toekomst een verbod op abortus in stellen.
Volgens een groep voormalige anticommunistische dissidenten is het constitutionele systeem van Hongarije in groot gevaar. "Nog niet eerder sinds de val van het regime in 1989, toen de communistische dictatuur ten onder ging, is er sprake geweest van zo'n grote machtsconcentratie als in het huidige Hongarije", schrijven de dissidenten in een verklaring. De verklaring is ondertekend door onder andere schrijver Gyorgy Konrad, oud-burgemeester van Boedapest Gabor Demzsky en Miklos Haraszti, een voormalig vertegenwoordiger bij de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa.
Hongaren demonstreren tegen 'viktatuur' (Foto: Novum)