Speculaties rond arrestatie Mladic
Het valt niet mee geheimen te bewaren in het Servische dorpje Lazarevo, even ten noorden van de hoofdstad Belgrado. Daarom kunnen de dorpsgenoten van Ratko Mladic nauwelijks geloven dat de van oorlogsmisdaden verdachte generaal tot zijn arrestatie, donderdagochtend, in hun midden woonde.
Dorpelingen die toegeven meer van elkaar te weten dan hun lief is, bezweren de ondergedoken Mladic nooit te hebben gezien. De buren kwamen vaak bij Mladic' neef, die de voormalig opperbevelhebber van de Bosnisch-Servische strijdkrachten in zijn huis verborg, over de vloer. Maar nooit ontmoetten ze zijn beruchte logé.
De politie, die Mladic donderdag tijdens diens ochtendwandeling inrekende, zei bijna bij toeval op het onderduikadres van de meest gezochte man in Servië te zijn gestuit. Ze noemden hun arrestant 'erg bleek', suggererend dat hij nauwelijks buiten kwam. Maar de Britse Sunday Telegraph citeerde zondag dorpsbewoners die geloven dat Mladic pas daags voor zijn arrestatie in Lazarevo aankwam. Daar zou hij hebben gewacht op het arrestatieteam dat hem zou komen inrekenen. De neef van Mladic, 'een eenvoudig boertje', mist volgens zijn buren simpelweg de sluwheid om zijn voortvluchtige neef lang te hebben kunnen verbergen.
Bronnen bij westerse inlichtingendiensten vertrouwden de Britse zondagskrant toe dat niet speurwerk, maar onderhandelingen tot de aanhouding van de 'slager van Srebrenica' hebben geleid. Westerse diplomaten, de Servische autoriteiten en vertegenwoordigers van Mladic zouden maandenlang hebben overlegd over de voorwaarden van Mladic' overgave.
De suggesties van de politie dat Mladic' slechte conditie de gevolgen van haar intensieve klopjacht toont, hebben in Lazarevo een averechtse uitwerking. En met hun argwaan staan ze niet alleen. "Mladic zou twee hartaanvallen hebben gehad. In die toestand kan niemand zich zonder hulp redden", zei politiek analist Zoran Dragisic.
Plaatsvervangend magistraat voor oorlogsmisdaden Bruno Vekaric noemde de vele binnen- en buitenlandse complottheorieën, waaronder een dat zijn arrestatie door de veiligheidsdienst in scène was gezet nadat hij vanuit Rusland was overgebracht, 'gewoon niet waar'.
Volgens Vekaric was de aanhouding het gevolg van 'een briljante actie' van de Servische veiligheidsdiensten. Onderdeel van de strategie om Mladic te pakken krijgen was het afsnijden van zijn financiële steun, zodat hij moest vertrouwen op zijn familie. "Wij kregen informatie wie wat deed en zo hebben wij hem te pakken gekregen."
Vekaric zei dat Mladic geen geestelijk verwarde man met vele lichamelijke ongemakken is, zoals zijn familie en advocaten doen voorkomen. "Het is niet waar dat zijn rechterarm verlamd is", zei Vekaric. "Vrijdag zag hij er veel beter uit dan ik op donderdag, toen dit allemaal aan het rollen kwam." Volgens de officier is het wel duidelijk dat Mladic in de jaren dat hij op de loop was veel alleen is geweest. "Hij lijkt op iemand die jarenlang niet voor zichzelf gezorgd heeft en geen behoorlijke medische verzorging heeft gehad."
De regering in Belgrado was al jaren druk met het kraken van de schil van beschermers rond Mladic. Nationalistische militairen en andere sympathisanten wisten hun held zestien jaar uit handen van de opsporingsdiensten te houden. Zij verborgen Mladic in hun appartementen in Belgrado, in legerkampen, en naar verluidt zelfs in een ziekenhuis.
Maar naarmate de westersgezinde regering Mladic' geestverwanten meer en meer uit hun machtsposities wist te verdrijven, verloor Mladic zijn bescherming. Hij was wellicht nog even veilig in het hartstochtelijk nationalistische Lazarevo, waar veel Bosnische Serviërs wonen. Maar hoewel volgens de Servisch-orthodoxe dorpspriester Ivan Popov 'geen echte Serviër Mladic als een oorlogsmisdadiger ziet', wacht de voormalige generaal nu in een cel in Belgrado op zijn overdracht aan het Joegoslaviëtribunaal.
Popov belegde zondag een gebedsdienst voor de gezondheid van Mladic. Dorpsnotabelen overleggen over een plan om het dorp om te dopen tot 'Mladicevo', als eerbetoon aan de omstreden oorlogsheld die zijn laatste toevlucht in hun midden vond.
Speculaties rond arrestatie Mladic (Foto: Novum)