VS vreesden afhaken Nederland in JSF-project
De Verenigde Staten maakten zich zorgen over de Nederlandse deelneming in de ontwikkeling van de Joint Strike Fighter. Ook vreesden de VS eind vorig jaar dat Nederland de missie in Afghanistan niet zou verlengen als het Nederlandse bedrijfsleven niet meer zou profiteren van de ontwikkeling van een JSF-motor. Dat blijkt uit een aan WikiLeaks gelekt bericht van de Amerikaanse ambassade dat The Guardian woensdag op zijn website zette.
Voor de JSF worden twee motoren ontwikkeld, de F135 en de F136. Nederlandse bedrijven participeren in de ontwikkeling van de F136, wat een miljard dollar omzet zou opleveren. In het ambassadebericht wordt de vrees uitgesproken dat als de ontwikkeling van deze motor zou worden gestopt, dit zou kunnen betekenen dat Nederland zich zou terugtrekken uit het JSF-project, omdat de voorwaarden zijn veranderd.
Ook zou hierdoor de kans dat Nederland langer in Afghanistan zou blijven kleiner worden. Hiervoor had de VS in september 2009 een 'delicaat verzoek' uitstaan, staat in het document.
"De Nederlandse minister van Defensie heeft moeite om de benodigde steun van het parlement voor de JSF te verkrijgen", meldde de ambassadeur, die sprak van een 'politiek beladen strijd'. "Het afblazen van het F136-programma zou de participatie van Nederland onderuit kunnen halen en twijfel doen rijzen over Amerikaanse defensieallianties, nu we de Nederlanders vragen om langer in Afghanistan te blijven."
De ambassade wijst op de cruciale rol die de PvdA speelt. "Nederlandse vakbonden en lokale overheden zetten momenteel druk op de PvdA, die een cruciale stem heeft om het JSF-project overeind te houden in Nederland, om in te stemmen met de aanschaf van een tweede testtoestel."
Minister van Defensie Hans Hillen reageerde onlangs boos over de gestegen kosten van de JSF, de beoogde opvolger van de F-16. Hij liet de Amerikaanse ambassadeur weten 'grote moeite' te hebben met de kostenoverschrijding van 20 procent. Hij sloot niet uit dat door de gestegen kosten minder dan de voorgenomen 85 toestellen worden aangekocht. Het besluit daarover is nog niet genomen.
Premier Mark Rutte liet deze maand weten dat Nederland 'niet met de JSF getrouwd is'. Rutte zei geen spijt te hebben dat zijn kabinet heeft ingestemd met de aanschaf van een tweede testtoestel. Maar dat betekent niet dat de JSF automatisch de F-16 gaat vervangen.
VS vreesde afhaken Nederland in JSF-project (Foto: Novum)