[Special] Vlaanderens Mooiste

Morgenochtend om 10.00 uur gaan in Brugge 200 renners van start voor de 91e editie van de Ronde van Vlaanderen, bij onze zuiderburen ook wel 'Vlaanderens Mooiste' genoemd. Naar schatting 800.000 Belgen zullen langs de route staan voor de deze hoogmis van het Vlaamse wielrennen. Een historisch overzicht lees je hieronder.

De Ronde van Vlaanderen ontstond in 1913 naar een idee van Karel Van Wijnendaele, mede oprichter van de Belgische krant Sportwereld. Het was in die tijd een gewoonte dat kranten en tijdschriften wielerwedstrijden organiseerden om hun uitgaven te promoten. Net zoals de Tour de France een initiatief was van de krant L'Auto, een voorloper van de huidige L'Equipe. Dankzij Karel van Wijnendaele stonden op zondag 25 mei 1913 37 renners in Gent aan de start van de eerste editie van de Ronde. Een loodzware tocht over 324 km. De eerste winnaar is de Belg Paul Deman.

Toch had de Ronde van Vlaanderen in zijn beginjaren niet de uitstraling die het vandaag de dag heeft. Het werd vooral gezien als een trainingswedstrijd voor Belgische renners. De wedstrijd werd namelijk op dezelfde dag verreden als Milaan - San Remo, en toppers uit Frankrijk en Italie kozen bijna zonder uitzondering voor die laatste wedstrijd, waardoor de Ronde van Vlaanderen voor de Tweede Wereldoorlog slechts een niet Belgische winnaar kende. Dat werd de Zwitser Henri Suter in 1923.

In de jaren '20 en '30 steeg de populariteit van de wedstrijd snel en kreeg de Ronde zijn eerste helden. Een daarvan was Briek Schotte(foto links), een echte 'flandrien' . Een Flandrien is een vlaamse term voor een wielrenner die een wielerwedstrijd hard maakt door voortdurend te kiezen voor de aanval en te blijven rijden totdat hij oververmoeid de streep bereikt. Schotte wordt beschouwd als de ultieme flandrien. Schotte nam twintig keer deel aan de koers, nog altijd een absoluut record. Twee keer wist de flandrien de wedstrijd te winnen, in 1942 en 1948. Schotte overleed op 4 april 2004, uitgerekend de dag dat de Ronde van Vlaanderen werd verreden. Andere grote namen uit die periode waren Romain Gijssels, Achiel Buysse en Rik van Steenbergen, die allen meerdere malen de Ronde wonnen.

Na de Tweede Wereldoorlog kreeg de wedstrijd een internationaler karakter. Fiorenzo Magni(foto onder) was de tweede buitenlander die de ronde won en zegevierde gelijk driemaal op rij, in 1949, 1950 en 1951. Hij is tot vandaag mede recordhouder met drie zeges en tevens de enige buitenlander met drie overwinningen. De andere drie coureurs die De Ronde driemaal wonnen waren Achiel Buysse, Eric Leman en Johan Museeuw. In 1953 volgde de eerste Nederlandse overwinning, Wim van Est zegevierde.

In 1961 overleed oprichter Karel Van Wijnendaele, en zat de wedstrijd met het probleem dat steeds meer wegen geasfalteerd werden. Er werd gekozen voor kleinere kasseiwegen en hellingen en vonden die vooral in de Scheldevallei en de Vlaamse Ardennen. Een grote naam uit de jaren '60 is Rik van Looy, 'de Keizer van Herentals' zegevierde in 1959 en 1962, maar had ook vaak pech. Materiaalpech en opgave in '54 en '55. In '57 lekke band in de afzink van Muur, In '58 bandbreuk in Sint-Lievens-Esse en kaderbreuk in Sint-Lievens-Houtem op 20 kilometer van de finish. Het toenmalige wedstrijdreglement stond niet toe dat je van je ploegleider een nieuwe fiets kreeg. In 1961 kwam Van Looy in Ronse ten val. Hij bezeerde zich daarbij aan de pols. Hij zette nog een achtervolging in, maar wegens gebrek aan steun moest hij in Zottegem noodgedwongen afstappen. Ook in '69 (massale valpartij in Torhout) en '70 (val in Opbrakel en ernstige kinkwetsuur) haalde hij de finish niet.

Toen de loopbaan van van Looy ten einde liep kregen de Belgen een nieuwe grootheid: Eddy Merckx. Toch won Merckx de Ronde slechts twee keer, in 1969 en 1975. De jaren '70 werden gekenmerkt door de heerschappij van Eric Leman, hij won 1970, 1972 en 1973. Een vierde overwinning zat er voor Leman net niet in. In 1974 keken de favorieten met o.a. Leman en Merckx teveel naar elkaar, waarvan de Nederlander Cees Bals profiteerde. De Ronde van 1977 is veelbesproken. Roger de Vlaeminck nestelde zich in de finale in het wiel van Freddy Maertens, bleef daar kilometers lang zitten, en won met gemak de sprint-à-deux. Zelden zal een winnaar zo zijn uitgejouwd als die dag. Maertens werd ook nog eens geschorst omdat hij onreglementair van fiets had gewisseld voor de Koppenberg, die in 1977 voor het eerst in de Ronde werd opgenomen.

Daarmee is gelijk de meest beruchte heuvel uit de geschiedenis van de Ronde van Vlaanderen genoemd, de Koppenberg. De berg zat in de jaren '80 voorin het parcours en was het moment dat de eerste schifting werd gemaakt. De eerste paar rijders konden nog fietsend boven komen, de rest stond bijna altijd te voet. Tot 1987 maakte de Koppenberg deel uit van het parcours, maar na de val van Jesper Skibby in 1987 waarna de auto van de wedstrijdleiding over zijn fiets reed werd de berg uit het parcours geschrapt. In 2002 keerde koppenberg terug in het parcours, maar voor 2007 is de berg weer geschrapt vanwege de slechte staat van het wegdek. Het is echter de bedoeling dat de Koppenberg in de toekomst wel weer deel gaat uitmaken van de Ronde van Vlaanderen.

Ondanks dat de koers een steeds internationaler karakter kreeg waren het buiten Belgen voornamelijk de Nederlanders die er succesvol waren. Tussen 1967 en 1990 wonnen er uitsluitend renners uit de lage landen. Jan Raas was de succesvolste Nederlander met winst in 1979 en 1983, verder wisten ook Hennie Kuiper (1981), Johan Lammerts (1984) en Adri van de Poel (1986) de Ronde aan hun erelijst toe te voegen. Er was geen enkele renner die er in die jaren bovenuit sprong, al is de overwinning van Edwig van Hooydonck in 1989 wel legendarisch. In bar slecht weer leidde de Noor Dag-Otto Lauritzen op de Muur van Geraardsbergen de beslissing in met een scherpe uitval. Van Hooydonck pareerde en reed van de Noor weg op de laatste beklimming, de Bosberg. Uiteindelijk won de 22 jarige outsider met 22 seconden voorsprong op zijn naaste achtervolger.

In 1990 won er dan eindelijk weer eens een renner van buiten de lage landen. Na Dino Zandegu 1967 was het in 1990 de Italiaan Moreno Argentin. In 1991 was Van Hooydonck de topfavoriet en die rol maakte hij volledig waar door voor de tweede keer 'Vlaanderens Mooiste' te winnen.

In de jaren '90 waren het steeds vaker buitenlandse namen die zegevierden. Jacky Durand won in 1992, Michele Bartoli in 1996 en Rolf Sorensen in 1997. De grote naam uit die jaren is echter toch weer een Belg, namelijk Johan Museeuw. 'De leeuw van Vlaanderen' zegevierde voor het eerst in 1993, en was ook in 1995 en 1998 de sterkste. Daarmee schaarde hij zich in een illuster rijtje door driemaal de wedstrijd te winnen.

Vanaf 1998 kent de Ronde zijn huidige parcours met de start in Brugge. De eerste helft van de wedstrijd is nog redelijk vlak, via Oostende en Torhout richting Kortrijk, waarna het zich door het Vlaamse heuvelland slingert tot aan de finish in Meerbeke. Op dit parcours kan Tom Boonen gaan proberen zich in het rijtje Achiel Buysse, Fiorenzo Magni, Eric Leman en Johan Museeuw te scharen. Bij eventuele winst vandaag word Boonen tevens de tweede renner die de Ronde driemaal op rij wint, na de Italiaan Magni, en daarmee vanzelfsprekend de eerste Belg die dit presteert.

Mijn persoonlijke favorieten:
***** Boonen
**** Cancellara, Ballan
*** Freire, Pozzato, Bettini
** Burghardt, Paolini, van Petegem, Hoste
* Nuyens, Gilbert, Boogerd, Flecha, Paolini