Ook protestanten hadden heiligen

Nolius
Ook de protestanten hadden heiligen. Dat betoogt de historicus J. Exalto in zijn proefschrift 'Gereformeerde heiligen', waarop hij vandaag aan de Vrije Universiteit in Amsterdam zal promoveren. De Reformatie heeft volgens hem in de zestiende en zeventiende eeuw een eigen vorm van heiligenverering ontwikkeld. Heiligen waren voor protestanten niet zoals in de Rooms-Katholieke Kerk bemiddelaars tussen God en mens maar voorbeelden van een godvrezend leven.

Exalto breekt met de gangbare opvatting dat de protestantse kerken ten tijde van de Reformatie de verering van heiligen hebben afgeschaft. In de Nederlanden ontstond in protestantse kring een zogeheten exempeltraditie, een genre stichtelijke verhalen over navolgenswaardige figuren, aan wie visioenen, profetieën en soms ook wonderen werden toegeschreven. Dat konden oudtestamentische helden als de richter Simson en koning David zijn, maar ook eigentijdse predikers als Jodocus van Lodenstein en Theodorus à Brakel.