Geen 'happy end' carrière Shevardnadze

Martijn (mrmiddel)
De Georgische president Shevardnadze is onder grote druk afgetreden. Op de staatstelevisie lichtte hij zijn aftreden toe: "Ik zag dat dit niet zou eindigen zonder bloedvergieten en dat ik mijn ter beschikking staande volmachten zou moeten gebruiken. Maar ik vond dat dit niet moest gebeuren en daarom heb ik mijn ontslagbrief ondertekend."

Met de woorden "Ik ga naar huis" maakte de 75-jarige Shevardnadze vanmiddag een einde aan een bewonderenswaardige carrière.

Eduard Shevardnadze werd op 25 januari 1928 geboren in het Mamati Lanchkhutsky rayon in Georgië. Hij begon zijn carrière als leraar in de Komsomol. De Komsomol was een communistische jeugdbond, die onder Stalin een belangrijke plaats innam en een kweekvijver moest zijn voor toekomstige leiders van de Sovjetunie. Hij wist zich snel op te werken binnen deze organisatie waardoor hij in 1957 de eerste leider van de Komsomol in Sovjet-republiek Georgië werd.

In 1965 werd Shevardnadze leider van het ministerie van Openbare Orde van de deelstaat Georgië. Shevardnadze was een man van daden. Aan het hoofd van de Georgische politie zorgde hij er voor dat veel corrupte ambtenaren boetes of gevangenisstraffen opgelegd kregen, verplichtte hij ze illegale bezittingen, luxe auto's en huizen af te staan en herwon hij vele miljoenen roebels terug voor de staatsschatkist. Tijdens zijn ambtstermijn leidde hij persoonlijk een politieoperatie tijdens een vliegtuigkaping en beval hij eens tijdens voetbalrellen de losgelagen supporters weer te gaan zitten op hun stoelen. Ook werd Shevardnadze gezien als sympathisant van de joden, die van hem zonder problemen mochten emigreren naar Israël.

Van 1972 tot en met 1985 was Shevardnadze partijleider van de Georgische Communistische partij. In 1985 werd hij, tot de verbazing van velen, minister van Buitenlandse zaken van de Sovjet-Unie. Ondanks het feit dat Shevardnadze geen enkele ervaring had met buitenlands beleid leek deze positie hem op het lijf geschreven. Tijdens zijn eerste internationale toespraak, bij een algemene vergadering van de Verenigde Naties, maakte hij een erg positieve indruk op westerse leiders.

Onder het bewind van Shevardnadze trok de USSR zich terug uit Afghanistan, werkte Shevardnadze toe naar het einde van de Koude Oorlog en verbeterde hij de banden met het westen. Ook steunde hij de VS in de Golfoorlog. In 1990 tekende hij zijn ontslag als minister van Buitenlandse zaken. Het jaar daarop hielp hij Boris Jeltsin bij het verijdelen van een staatsgreep onder het bewind van Gorbatsjov. Vervolgens werd hij weer minister van Buitenlandse zaken en bleef dat totdat de Sovjet-Unie eind 1991 uit elkaar viel.

In 1992 werd hij de eerste leider van de onafhankelijke staat Georgië. Het was zijn droom om de schoonheid van zijn eens zo glorierijke geboorteland in ere te herstellen. In 1995 werd Shevardnadze gekozen tot president van Georgië en in 2000 lukte het hem herkozen te worden als president.

Afgezien van het feit dat het hem lukte een relatief pro-westerse democratie op te zetten, ging het met Georgië snel bergafwaarts. In de afgelopen tien jaar laaide in Georgië de corruptie op en zakte het land in een economische afgrond. Shevarnadze overleefde twee moordaanslagen, in 1995 en 1998. Hij stond bekend als een standvast politicus. Dit kwam voor de laatste keer tot uiting toen hij de afgelopen weken, ondanks hevige protesten, weigerde op te stappen.