Israël en Hamas "houden beiden poot stijf" bij vredes-onderhandelingen
De indirecte onderhandelingen tussen Israël en de Palestijnse terreurorganisatie Hamas gaan hun derde dag in. In de gesprekken over het beëindigen van de oorlog hebben beide partijen tot nu toe "stevig vastgehouden aan hun standpunten", aldus onderhandelingsbronnen.
Met de komst van belangrijke onderhandelaars van de strijdende partijen en bemiddelende staten in de Egyptische badplaats Sharm el-Sheikh winnen de gesprekken aan politiek gewicht – en hopelijk aan nieuw elan. Er is tot nu toe weinig bekendgemaakt over de concrete inhoud van de onderhandelingen, die sinds maandag gaande zijn, en er is geen tastbare vooruitgang gemeld.
Volgens berichten zullen naast de Amerikaanse speciale gezant Steve Witkoff en zijn compagnon Jared Kushner ook de Israëlische regeringsvertegenwoordiger Ron Dermer persoonlijk aan de gesprekken deelnemen. Ook de Turkse inlichtingendienstchef Ibrahim Kalin en de Qatarese premier Mohammed bin Abdulrahman Al Thani worden aan de onderhandelingstafel verwacht. Laatstgenoemden worden beschouwd als belangrijke figuren met relatief goede banden met de islamistische Hamas-groep, terwijl de VS de belangrijkste bondgenoot van Israël is.
De basis van hun gesprekken is het vredesplan van de Amerikaanse president Donald Trump, dat oproept tot de vrijlating van alle resterende Hamas-gijzelaars in ruil voor een staakt-het-vuren in de Gaza-oorlog en de vrijlating van honderden Palestijnse gevangenen uit Israëlische gevangenissen. Andere kerndoelen van het twintigpuntenplan zijn de ontwapening van Hamas en een geleidelijke terugtrekking van Israëlische troepen uit de grotendeels verwoeste Gazastrook. Het plan roept ook op tot grootschalige humanitaire hulp voor de noodlijdende burgerbevolking van de kustregio, die gedemilitariseerd en herbouwd moet worden.
Hamas eist veiligheidsgaranties
Maar er is nog een lange weg te gaan. Hoewel Trump het tempo van de gesprekken opvoert en er vertrouwen in heeft dat zijn plan snel kan worden uitgevoerd, eindigde volgens de deelnemers ook de tweede dag van de gesprekken zonder noemenswaardige toezeggingen. De situatie is "ongewijzigd ten opzichte van de eerste dag", aldus bronnen bij de onderhandelingspartners.
Volgens de verklaring eist Hamas betrouwbare garanties dat Israël zijn aanvallen niet zal hervatten nadat de gijzelaars zijn vrijgelaten. Hoewel de islamisten een volledig einde aan de oorlog eisen vóór een mogelijke gijzelaarsruil voor Palestijnse gevangenen, heeft de Israëlische delegatie tot nu toe geen toezeggingen gedaan over deze kwesties, zo werd gesteld.
De hoofdonderhandelaar van Hamas had van de Amerikaanse president Donald Trump en de bemiddelaars "garanties" geëist voor een einde aan de oorlog in de Gazastrook. "We vertrouwen de bezettingsmacht geen seconde", vertelde hij dinsdag aan de Al-Kahera News TV-groep, die gelieerd is aan de Egyptische inlichtingendienst. "De Israëlische bezettingsmacht heeft zich in de geschiedenis nooit aan zijn beloften gehouden", zei al-Hajja. Israël heeft in de huidige oorlog twee wapenstilstanden geschonden.
De islamisten beschouwen de 48 overgebleven gijzelaars in Gaza, van wie er volgens Israëlische informatie nog maar 20 in leven zijn, als een cruciaal onderhandelingsmiddel in de onderhandelingen. Nadat Hamas Trumps plan gedeeltelijk had goedgekeurd, riep de Amerikaanse president Israël vrijdag op om onmiddellijk te stoppen met het bombarderen van de Gazastrook, zodat de gijzelaars veilig en snel konden worden vrijgelaten. De Israëlische aanvallen gaan echter door – en Hamas heeft tot nu toe geweigerd de wapens neer te leggen.
Controverse welke gevangenen vrijkomen
Volgens mediaberichten is er ook controverse over welke Palestijnse gevangenen Israël zou moeten vrijlaten in ruil voor de gijzelaars. Volgens de Egyptische staatstelevisiezender Al-Qahira News eist Hamas de vrijlating van prominente figuren zoals Marwan Barghouti en Ahmed Saadat. Israël wijst dit af.
Barghouti is de meest prominente Palestijnse gevangene in Israël. Hij is lid van de leiding van de Fatah-beweging, een rivaliserende beweging van Hamas, en werd in 2004 veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf voor vijf aanklachten van moord. Saadat is secretaris-generaal van het radicale Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP) en werd in 2008 veroordeeld tot 30 jaar gevangenisstraf.
De oorlog werd ontketend door de bloedigste terreurgolf in de Israëlische geschiedenis. Op 7 oktober 2023 doodden islamitische terroristen onder leiding van Hamas meer dan 1200 mensen en deporteerden er nog eens 250 naar Gaza. Israël reageerde met een ongekend militair offensief. Tienduizenden mensen in de Gazastrook kwamen hierbij om het leven. Het kustgebied en de infrastructuur werden grotendeels verwoest en de humanitaire situatie van de burgerbevolking is catastrofaal.
