Polen bereidt zich voor op crisis

Sinds het Poolse luchtruim werd geschonden door Russische drones, bereiden de regering en de bevolking zich intensief voor op een mogelijke noodsituatie.

Het drone-incident in de nacht van 9 op 10 september liet zien dat mensen in Polen niet altijd weten wat ze moeten doen in een bedreigende situatie. Ook het luchtverdedigingssysteem van het land vertoonde tekortkomingen. De regering wil zich nu voorbereiden op een noodsituatie met een veiligheidsgids. Ondertussen oefenen duizenden Polen op eigen initiatief met noodhulp.

Krzysztof Lis is een bekende prepper in Polen. Hij geeft trainingen, maakt YouTube-video's en heeft zelfs een boek geschreven. Sinds het drone-incident wordt hij overspoeld met aanvragen. Vandaag is hij met zijn workshopdeelnemers op pad in Nationaal Park Kampinos bij Warschau – hij wil in het veld laten zien wat iemand in zijn persoonlijke noodrugzak zou moeten hebben.

"De inhoud moet worden aangepast aan onze behoeften en onze eigen strategie in crisissituaties", legt Lis uit. "Maar sommige dingen moeten er altijd in zitten. Zoals houdbare specialiteiten, gedroogd fruit, energiedrankjes in poedervorm en waterfilters."

Grote vraag naar reddingsrugzakken
De prepper legt uit dat er een reddingsrugzak moet worden ingepakt voor de eerste 24 uur van de ontsnapping tussen huis en schuilplaats. Er moeten ook spullen inzitten die men buiten kan gebruiken bij noodgevallen: een zaklamp die aan gaat en wordt opgeladen door een slinger (moderne knijpkat) een kompas en een poncho die tussen twee bomen kan worden gehangen.

De vraag naar reddingsrugzakken in Polen is momenteel zo groot dat zelfs bekende supermarktketens ze tijdelijk in hun assortiment hebben opgenomen. Op de website militaria.pl kan men momenteel de basisrugzak "Brandit US-Cooper 40 liter" bestellen voor omgerekend € 128,- men kan kiezen voor grotere rugzakken tot de "Help Bag Max" voor iets minder dan € 700,-.

100 bellers per dag naar "Veilig Polen"
Het programma "Veilig Polen" loopt sinds 18 september elke ochtend van 9.00 tot 12.00 uur. Mensen bellen met vragen over hun veiligheid. Deskundigen van het Ministerie van Defensie en het Ministerie van Binnenlandse Zaken informeren hen. Het is een gezamenlijk initiatief van de publieke omroep TVP en de overheid.

Het idee voor het programma ontstond nadat de Russische drones over Pools grondgebied vlogen en de dreiging voelbaar werd, legt Grzegorz Sajór, hoofd nieuws van TVP, uit. Korporaal Łukasz Lewandowski zit in de studio in zijn camouflage-uniform en verklaart resoluut: We moeten de situatie duidelijk maken aan de mensen; we moeten ze voorlichten. De historische en politieke achtergrond is wat het is. We moeten niet bang zijn, maar juist voorbereid.

Hoe lang "Veilig Polen" nog uitgezonden zal worden, hangt af van hoe de gevaarlijke situatie zich ontwikkelt. Tot nu toe hebben gemiddeld zo'n 100 bellers per dag een melding gedaan.

Crisis-instructie voor alle huishoudens
Naast een sterk leger en sterke bondgenoten is er ook een sterk, goed geïnformeerd maatschappelijk middenveld nodig, zei vicepremier en minister van Defensie Władysław Kosiniak-Kamysz vorige week op de Poolse televisie. Daarom stuurt de overheid een gids naar alle 13 miljoen huishoudens. De gids is al digitaal beschikbaar. De brochure van 50 pagina's moet uitleggen hoe burgers zich in verschillende crisissituaties moeten gedragen.

"Het gaat niet alleen om de ernstigste ramp, oorlog, maar ook om milieurampen zoals overstromingen, waarbij we een evacuatie moeten uitvoeren. We doen dit zodat iedereen voorbereid is", legt Kosiniak-Kamysz uit.

De minister van Defensie adviseert om kinderen te betrekken bij het opstellen van een gezinscrisisplan aan het begin van het nieuwe schooljaar. Dit plan zou een lijst met belangrijke telefoonnummers, adressen en medicijnen moeten bevatten. Deze zouden op een USB-stick moeten worden bewaard voor noodgevallen.

Vanuit het perspectief van vandaag lijkt dit allemaal ongelooflijk ver weg, zegt Kosiniak-Kamysz, en in de volgende zin herinnert hij zich de Russische inval in Oekraïne in februari 2022: "Toen miljoenen mensen in Oekraïne van de ene op de andere dag hun huizen moesten verlaten, waren de meesten volkomen verrast. Deze gids is er om ervoor te zorgen dat we voorbereid zijn op elke crisissituatie."

Afschrikking door bewapening
Het beschermen van de eigen bevolking door middel van inlichtingen is één strategie. De andere is massale herbewapening en verhoogde steun van de NAVO. Het Poolse leger en de NAVO-bondgenoten toonden onlangs hun volledige kracht tijdens de oefening "Iron Defender".

Met meer dan 200.000 soldaten is het doel niet alleen om qua aantal het op twee na grootste leger van de NAVO te worden, maar ook om tot de "drie beste NAVO-legers qua operationele capaciteit" te behoren, legde Kosiniak-Kamysz onlangs uit. Polen heeft daarom honderden nieuwe tanks, houwitsers en raketsystemen aangeschaft. Het land loopt nu al voorop in Europa met een defensiebudget van 4,7 procent van het bruto binnenlands product; dit cijfer zal naar verwachting stijgen tot 4,8 procent in 2026. Nu wil het vooral zijn lucht- en droneverdediging verbeteren.

De ministers van Defensie van Polen, de Baltische staten en de Scandinavische landen zijn van plan woensdag een modern trainingscentrum voor drones in de Subkarpaten te bezoeken. Het nieuwe gedeelte van het militaire oefengebied Nowa Dęba-Lipa wordt die dag geopend. Daar verrijst een van de modernste NAVO-trainingscentra in Centraal- en Oost-Europa.