Extra accijns op tabak levert geen geld op vanwege aankopen buitenland
De prijs van sigaretten heeft een grens bereikt waarbij de schatkist niets meer extra ophaalt met hogere accijnzen. Waar een verhoging van 5 cent vorig jaar nog goed was voor 7 miljoen euro, levert het nu volgens het ministerie van Financiën geen cent meer op. Het ministerie schrijft dat rokers door de huidige prijs massaal hun gedrag aanpassen, waardoor de verwachte extra inkomsten volledig verdwijnen.
Een woordvoerder van staatssecretaris Eugène Heijnen wijst vooral naar twee oorzaken: mensen roken minder en kopen vaker over de grens. Vooral dat laatste tikt zwaar door, want wie in België of Duitsland zijn pakjes haalt, betaalt geen Nederlandse belasting. Uit een onderzoek van de Douane bleek dat bijna de helft van alle gevonden pakjes geen Nederlandse accijnszegel draagt.
Dat aandeel is de afgelopen jaren flink gestegen. In 2021 ging het nog om 15 procent, in 2023 was dat al een kwart en nu dus 45 procent. Het overgrote deel komt uit het buitenland, maar ook namaak neemt toe: ruim één op de tien pakjes blijkt illegaal. Voor de staatskas is dat een flinke tegenvaller, en ook de volksgezondheid schiet er weinig mee op.
Toch hebben de verhogingen wel effect gehad op rookgedrag. Na de laatste accijnsverhoging stopte naar schatting 7 procent van de rokers helemaal, blijkt uit cijfers van het RIVM. Daarnaast gaf 22 procent aan minder te zijn gaan roken, waarbij de hogere prijs voor de meesten een belangrijke reden was. Het beleid werkt dus deels, al verplaatst een groot deel van de aankopen zich simpelweg over de grens.
Ondanks de tegenvallende opbrengst rekent het ministerie dit jaar nog steeds op 2,5 miljard euro aan tabaksaccijns. Voor volgend jaar staat hetzelfde bedrag in de boeken. Een nieuwe verhoging komt er voorlopig niet, en de huidige accijns op een pakje staat op 7,81 euro. De verwachting is dat dit bedrag de komende tijd gelijk blijft.
