CDA zet in op hogere lasten, minder zorg en miljarden voor leger

Het CDA wil dat Nederlanders en bedrijven voortaan een verplichte "vrijheidsbijdrage" gaan betalen. Dat geld moet gebruikt worden om de NAVO-norm voor defensie te halen. Het bedrag en de manier waarop dit precies wordt ingedeeld maakt de partij later bekend, maar de bijdrage wordt inkomensafhankelijk. De christendemocraten presenteren dit voorstel als onderdeel van hun nieuwe verkiezingsprogramma, waarin ze pleiten voor verantwoordelijkheid, fatsoen en vertrouwen in de politiek. Volgens partijleider Henri Bontenbal heeft de afgelopen jaren te veel populistisch beleid vooral chaos opgeleverd zonder echte oplossingen.

De partij kiest nadrukkelijk voor meer investeringen in defensie en zegt dat dit niet alleen met de vrijheidsbijdrage gefinancierd kan worden. Het CDA wil ook profiteren van ruimere EU-begrotingsregels en tegelijk snijden in andere uitgaven. Daarbij denkt de partij aan bezuinigingen in de zorg en in sociale regelingen zoals de WMO, lichte jeugdzorg en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen. Een verhoging van de pensioenleeftijd ziet het CDA niet zitten, in tegenstelling tot de VVD.

Ook huizenbezitters krijgen met de plannen te maken. De hypotheekrenteaftrek moet geleidelijk verdwijnen, iets waar GroenLinks/PvdA eerder ook al voor pleitte. Verder wil de partij extra belastingmaatregelen, zoals een suikertaks en een heffing op leegstaande panden. Het CDA ziet dit als noodzakelijke keuzes om de schatkist te vullen en tegelijk geld vrij te maken voor defensie en andere investeringen.

Op migratiegebied wil het CDA Europese samenwerking afdwingen. Bontenbal stelt dat asielwetten werkbaar moeten zijn en dat die vooral op EU-niveau geregeld moeten worden. Tegelijk blijft de partij voorstander van de spreidingswet, zodat gemeenten verplicht asielzoekers opvangen. Voor statushouders wordt inburgeringsonderwijs verplicht, met als uiterste consequentie verlies van verblijfsstatus bij weigering.

De partij kiest daarnaast voor stevige maatschappelijke maatregelen. Zo moet er een verbod komen op anonieme sociale media-accounts en gaat de minimumleeftijd voor sekswerkers van 18 naar 21 jaar. CDA wil bovendien online gokken terugdraaien en de leeftijdsgrens voor tabaksverkoop verhogen naar 21 jaar. Ook schenktaks moet aantrekkelijker worden dan erfbelasting: erven wordt duurder, schenken juist goedkoper.

Onder de opvallendste ideeën vallen plannen voor een Scandinavisch model van militaire opkomstplicht en extra mogelijkheden voor burgemeesters om demonstraties te beperken als er te weinig politie beschikbaar is. Wie met harddrugs betrapt wordt, krijgt niet alleen een straf maar ook een verplichte cursus, net als nu al geldt bij alcohol in het verkeer. Daarnaast moeten veroordeelde terroristen met een dubbele nationaliteit hun Nederlandse paspoort kwijtraken.

Het CDA pleit verder voor investeringen in infrastructuur en energie, en wil hiervoor een stikstoffonds laten terugkeren. Anders dan voorheen accepteert de partij dat dit soort uitgaven via de staatsschuld gefinancierd worden. Volgens het CDA leveren deze investeringen op lange termijn juist geld op. Ook wil de partij Lelystad Airport openen voor burgerluchtvaart, mits geluids- en uitstootnormen worden gehaald.

Het sociale beleid wordt ingrijpend gewijzigd als het CDA de plannen kan doorzetten. Zo verdwijnt de verlaging van het eigen risico in de zorg en wil de partij de kinderbijslag en het kindgebonden budget samenvoegen in een eenvoudiger systeem. Basisscholen krijgen gratis fruit en er komen meer cellen beschikbaar, maar ook meer enkelbanden als alternatief voor detentie.

Op politiek gebied wil het CDA veranderingen in het kiesstelsel. Zo moet er een nieuwe wet komen die interne partijdemocratie verplicht stelt voor politieke partijen. De Eerste Kamer zou een langere zittingsduur krijgen van zes jaar, waarbij om de drie jaar een deel van de leden gekozen wordt. Het CDA noemt dit een manier om meer stabiliteit in de politiek te brengen.

Ook in het buitenlandbeleid zet de partij nieuwe stappen. Zo wil het CDA onder voorwaarden een Palestijnse staat erkennen. Tegelijk wil de partij blijven investeren in samenwerking binnen Europa en in de NAVO. Volgens de christendemocraten zijn stevige keuzes noodzakelijk om Nederland sterker, veiliger en eerlijker te maken, ook als dat betekent dat burgers en bedrijven financieel meer moeten bijdragen.

Samengevat zet het CDA in op meer defensie-uitgaven via een nieuwe vrijheidsbijdrage, het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, extra belastingen op ongezonde consumptie en leegstand, en forse hervormingen in zorg en sociale regelingen. Daartegenover staat meer investeren in infrastructuur, energie en innovatie, deels gefinancierd uit de staatsschuld. Op maatschappelijk en politiek vlak wil de partij strengere regels voor asiel, sociale media, tabak en sekswerk, terwijl er ook hervormingen komen in kinderregelingen, de Eerste Kamer en erf- en schenkbelasting.

Kernpunten:

CDA wil verplichte inkomensafhankelijke "vrijheidsbijdrage" voor defensie

Afschaffing hypotheekrenteaftrek en invoering suikertaks en leegstandsheffing

Bezuinigingen in zorg en sociale regelingen, pensioenleeftijd blijft gelijk

Strengere regels rond asiel, sociale media, tabak, sekswerk en online gokken

Terugkeer stikstoffonds en investeringen in infrastructuur via staatsschuld

Politieke hervormingen: langere zittingsduur Eerste Kamer, meer partijdemocratie

Voorwaardelijke erkenning Palestijnse staat