Studeren in de VS? Je online verleden telt nu ook mee

De Verenigde Staten hervatten opnieuw de mogelijkheid voor buitenlandse studenten om visumafspraken te maken, maar verscherpen tegelijkertijd de screening op sociale media. Dat blijkt uit een intern document van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Studenten die een studievisum aanvragen, worden voortaan intensiever doorgelicht op hun digitale gedrag. Consulaire medewerkers moeten specifiek letten op "vijandige houdingen" ten opzichte van de VS, zoals die tot uiting komen op platforms als X, Instagram of TikTok.

Sinds 27 mei lag het plannen van nieuwe visuminterviews stil, in afwachting van een nieuw screeningsprotocol. Dat is er nu: alle aanvragers moeten hun sociale media openbaar zetten. Het maakt dus uit wat je in het verleden hebt gepost, gedeeld of geliket. Wie eerder politiek activistisch gedrag vertoonde – vooral als dat ooit tot onrust of geweld leidde – loopt een verhoogd risico op weigering.

De richtlijn is ondertekend door minister Marco Rubio en op 18 juni verspreid naar alle Amerikaanse diplomatieke posten. In de interne memo wordt benadrukt dat studenten die als risico worden gezien voor de Amerikaanse veiligheid, geen toegang meer mogen krijgen. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar direct bedreigend gedrag, maar ook naar houding, sympathieën en associaties.

Het interviewproces zelf blijft verplicht. Studenten moeten zich melden bij een ambassade of consulaat in hun thuisland. Alleen wie een afspraak krijgt, mag het gesprek voeren dat toegang tot de VS mogelijk maakt. Voor velen zal dat gesprek nu dus strenger verlopen dan voorheen, mede door het digitale speurwerk dat voorafgaat aan het fysieke gesprek.

De maatregel is onderdeel van een bredere herziening van het visumbeleid onder de huidige regering. Hoewel studeren in de VS aantrekkelijk blijft voor honderdduizenden internationale studenten, stuurt de overheid nu aan op een selectie die niet alleen op academische gronden is gebaseerd, maar ook op ideologische betrouwbaarheid. De VS hoopt hiermee extremisten te weren en potentiële (nieuwe) aanslagen te voorkomen.

Internationaal klinkt al kritiek op de maatregel, onder meer uit mensenrechtenhoek. Vooral het verplicht openbaar maken van sociale media wordt als problematisch gezien. Toch lijkt Washington vastbesloten door te zetten, met veiligheid als voornaamste argument. Studenten zullen dus niet alleen hun cijfers, maar ook hun digitale verleden moeten verdedigen aan de Amerikaanse grens. Of gewoon besluiten niet in de VS te studeren als de regels hieromtrend ze niet aanstaan.