Zware explosies in Teheran, Iraanse aanvallen in Israël veroorzaken weinig schade

Israël en Iran zetten hun wederzijdse aanvallen voort. Hoewel er afgelopen nacht zware explosies waren in de omgeving van Teheran, was er in Israël geen grote schade. Volgens de IAEA zijn de centrifuges van de uraniumverrijkingsfabriek in Natanz mogelijk vernietigd.

Israël intensiveerde vannacht zijn massale aanvallen op doelen in Iran. Volgens Israëlische media hadden Iraanse tegenaanvallen deze keer geen verwoestende gevolgen. Washington verwierp berichten over een vermeende deelname aan de oorlog door Israëls bondgenoot, de Verenigde Staten, als "fake".

De Amerikaanse president Donald Trump had de inwoners van de Iraanse hoofdstad eerder al opgeroepen te vluchten. "Iedereen moet Teheran onmiddellijk verlaten", schreef Trump op zijn platform Truth Social. Hij verliet vervolgens de G7-top in Canada , maar had eerder aangegeven dat Iran bereid was te onderhandelen.

Reden voor Trumps evacuatieoproep onduidelijk
Het is onduidelijk waarom Trumps afgelopen nacht opriep tot evacuatie van de bevolking van Teheran. Sinds het weekend zijn er berichten over lange files op hoofdwegen, omdat veel inwoners vluchten uit angst voor een nog grotere escalatie.

Volgens Iraanse berichten waren er vannacht opnieuw zware explosies en afweergeschut te horen in de omgeving van Teheran. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu had de inwoners van Teheran al eerder opgeroepen te vluchten.

"We roepen de inwoners van Teheran op: 'Verlaat het gebied!' – en we ondernemen actie", zei Netanyahu. Israël riep aanvankelijk op tot de evacuatie van een district. Kort daarna werd het hoofdgebouw van een staatsomroep getroffen. Volgens de omroep vielen er doden en gewonden.

Sinds de aanvallen vrijdagavond begonnen, heeft Israël de Iraanse machtsstructuur zware klappen toegebracht. Netanyahu lijkt nu een executie van de Iraanse opperste leider, ayatollah Ali Khamenei, niet uit te sluiten.

Blijkbaar geen gewonden in Israël
Volgens een Israëlische militaire woordvoerder heeft Israël nu "volledige macht over het luchtruim" boven Teheran bereikt. Verschillende raketaanvallen zijn door Israëlische luchtaanvallen verijdeld.

Volgens het staatspersbureau IRNA kondigde een woordvoerder van de Iraanse Revolutionaire Garde gisteravond aan dat een nieuwe golf van aanvallen op Israël "ononderbroken" zou doorgaan tot de ochtend. Volgens Israëlische media werd echter slechts een klein aantal raketten onderschept boven de kustmetropool Tel Aviv en de stad Haifa. Er waren geen meldingen van inslagen of gewonden.

VS vergroot militaire aanwezigheid
Volgens consistente mediaberichten stuurt het Amerikaanse leger een tweede groep vliegdekschepen naar het Midden-Oosten. De VS zouden afgelopen weekend ook tientallen tankvliegtuigen naar Europa hebben verplaatst, zodat ze indien nodig snel in het Midden-Oosten kunnen worden ingezet. De bescherming van de eigen troepen in het Midden-Oosten is een prioriteit, zo wordt gezegd.

In de marge van de G7-top sprak de Franse president Emmanuel Macron zich positief uit over de Amerikaanse inspanningen om de oorlog te beëindigen. Hij zei dat het een zeer goede zaak zou zijn als de Verenigde Staten een staakt-het-vuren zouden bereiken. Macron noemde geen details over de Amerikaanse inspanningen. Hij stelde alleen dat Trump had gezegd dat er gesprekken gaande waren. Er was een aanbod voor een staakt-het-vuren gedaan en er waren gesprekken gevoerd.

Kort nadat hij aan boord was gegaan van het regeringsvliegtuig in Calgary, sprak Trump Macron tegen. De "publiciteitszoekende" Franse president had ten onrechte beweerd dat hij terugkeerde naar Washington om te werken aan een staakt-het-vuren, schreef Trump kort na zijn aan boord van het vliegtuig in Calgary op het platform Truth Social.

"Hij heeft geen idee waarom ik nu op weg ben naar Washington, maar het heeft zeker niets te maken met een staakt-het-vuren", vervolgde Trump. "Het gaat om iets veel groters."

IAEA-chef verwacht schade aan centrifuges
Israël valt al enkele dagen herhaaldelijk nucleaire installaties in Iran aan. Volgens Rafael Grossi, hoofd van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA), zijn de centrifuges in de uraniumverrijkingsinstallatie in Natanz mogelijk vernietigd. Ze zijn waarschijnlijk "ernstig beschadigd, zo niet volledig verwoest", vertelde Grossi aan de BBC. Dit zou het gevolg zijn van de stroomstoring die de aanval van vrijdag veroorzaakte.

Tijdens een speciale vergadering van de Raad van Bestuur van de IAEA in Wenen meldde Grossi dat de zwaar beschadigde faciliteit in Natanz sinds de aanslagen van vrijdag niet verder was beschadigd. Hij wees erop dat het ondergrondse gedeelte van Natanz niet was getroffen, maar dat de daar geïnstalleerde apparatuur mogelijk wel beschadigd was door de stroomstoring. Volgens de IAEA wordt uranium in Natanz tot 60 procent verrijkt.

De stralingsverontreiniging binnen de faciliteit is gevaarlijk; buiten de aangevallen faciliteit blijven de niveaus normaal, aldus de chef van de IAEA. Het bovengrondse deel van de faciliteit in Natanz is verwoest, aldus Grossi.

Vier gebouwen op de locatie in Isfahan raakten beschadigd, terwijl er tot op heden geen schade is gemeld aan de ondergrondse verrijkingsfaciliteit in Fordow. Grote delen van de faciliteit zijn door Iran diep onder de grond gebouwd.

Israël beweert dat de aanvallen bedoeld zijn om te voorkomen dat Iran een atoombom bouwt. Teheran benadrukt echter dat zijn nucleaire programma alleen civiele doeleinden dient. Grossi waarschuwde dat de militaire escalatie "de essentiële werkzaamheden aan een diplomatieke oplossing om er op de lange termijn voor te zorgen dat Iran geen kernwapens verwerft" vertraagt.