Vijf jaar na dood George Floyd, wat is er nog over van Black lives Matter ?
Vijf jaar na de dood van George Floyd is er nauwelijks nog iets over van de massabeweging 'Black Lives Matter' in de VS. Onder de Amerikaanse president Trump is de stemming veranderd en lijkt de kwestie van racistisch politiegeweld vervaagd.
Op 25 mei 2020 stierf George Floyd als gevolg van een onmenselijk politieoptreden in de stad Minneapolis. De politie nam de 46-jarige Afro-Amerikaanse man in hechtenis omdat een winkelbediende hem beschuldigde van het betalen met een vals biljet. Hij stierf nadat de blanke politieagent Derek Chauvin ongeveer negen minuten lang zijn knie in zijn nek drukte terwijl Floyd herhaaldelijk klaagde dat hij niet meer kon ademen. Floyd schreeuwde herhaaldelijk: 'I can't breathe!'
Zijn dood gaf een enorme impuls aan de Amerikaanse protestbeweging 'Black Lives Matter' en maakte de organisatie wereldberoemd. In de VS en veel andere landen werd gedemonstreerd tegen racisme en politiegeweld. Vijf jaar later is er echter weinig over van de protesten en de beweging.
De website van de organisatie bestaat nog steeds, maar de laatste publieke verklaring dateert van december. Er lijkt niets gepland te zijn voor de vijfde verjaardag van de moord op George Floyd. De slogan 'Black Lives Matter', die na het misdrijf overal in de VS te lezen was - op borden, op T-shirts, in voortuinen - is grotendeels verdwenen.
Alleen in Minneapolis zelf wordt George Floyd herdacht met een reeks evenementen, concerten en kerkdiensten. Voor de overgrote meerderheid van de Amerikanen is deze 25 mei echter gewoon een zondag in een lang weekend - waarin oorlogsslachtoffers worden herdacht op Memorial Day op maandag.
'Black Lives Matter' heeft 'heel weinig' bereikt
Het is "heel gemakkelijk om een T-shirt met de slogan te dragen en de slogan te schreeuwen", zegt historicus Yohuru Williams van de Universiteit van St Thomas in de Amerikaanse staat Minnesota. De beweging bereikte echter "heel weinig", vat de auteur, die zelf een initiatief tegen racisme oprichtte, samen.
In de eerste weken waren er pogingen om bepaalde politieacties te verbieden, zoals de wurggreep of de knie tegen de nek, zoals gebeurde met George Floyd. Dit is ook afgedwongen voor de federale politie, in sommige staten en in Minneapolis. De training van politieagenten is ook aangepast na de dood van Floyd.
In Minneapolis stuurt men soms maatschappelijk werkers naar een oproep in plaats van politieagenten als een geschil moet worden gedeëscaleerd.
Tegenwind door de regering Trump
Maar de regering Trump heeft verdere onderzoeken naar de fundamentele vraag of er een probleem van geweld en racisme is bij politieafdelingen in het hele land geannuleerd. Als reden werd opgegeven dat dit te duur zou zijn en dat de federale regering zich er niet mee wilde bemoeien.
Medaria Arradondo vreest "ernstige gevolgen" als gevolg van het uitstellen van de nationale politiehervorming. Hij was de eerste zwarte politiechef in Minneapolis toen Floyd overleed. Slechts enkele staten en gemeenten hebben programma's geïntroduceerd waardoor politieagenten niet meer zo snel hun wapens trekken en afzien van het gebruik van fysiek geweld tegen verdachten. "Ik hoop en bid dat we als natie niet slaapwandelend de volgende crisis ingaan", zegt Arradondo.
De eisen uit 2020 hebben het niet gehaald, zegt Phillip Solomon, hoogleraar Afro-Amerikaanse studies aan Yale University ten noordoosten van New York. Een wetsvoorstel voor politiehervorming vernoemd naar George Floyd mislukte in het Congres onder president Joe Biden. Onder Trump heeft de protestbeweging nu te maken met sterke tegenwind, zegt Solomon.
Krijgt politieagent Chauvin gratie?
Derek Chauvin, de politieagent die zijn knie in de nek van Floyd drukte, werd in juni 2021 veroordeeld tot 22 jaar en zes maanden gevangenisstraf. Aanhangers van Trump, zoals de invloedrijke ultrarechtse commentator Ben Shapiro, roepen echter op om Chauvin gratie te verlenen. Ook presidentieel adviseur Elon Musk heeft gezegd dat dit in overweging moet worden genomen. Toen Trump zelf onlangs werd gevraagd naar Chauvin, beweerde hij alleen dat hij niet bekend was met de zaak.
Trump heeft al een tijdje geen publiekelijk commentaar gegeven op 'Black Lives Matter'. Vijf jaar geleden beschuldigde hij de demonstranten ervan "haat" te zaaien en hun eigen zaak te schaden omdat er doden vielen tijdens protesten tegen politiegeweld.
Afgelopen week week kondigde het Ministerie van Justitie aan dat het onderzoeken naar een aantal politieagenten wegens racistisch gemotiveerd geweld stopzette. Onder de Democraat Biden werden politieagenten ten onrechte beschuldigd van "opzettelijke discriminatie" van zwarte mensen, aldus het ministerie. Advocaten van vermoorde zwarte mannen spreken van een "klap in het gezicht" voor de familie van Floyd en andere slachtoffers van politiegeweld.
George Floyd muurschildering Berlijn 2020 (@ Wikimedia Commons)
