'De VS glijdt snel af richting autocratie'
De Amerikaanse democratie vervalt in hoog tempo, zeggen vooraanstaande wetenschappers die wereldwijd democratieën bestuderen. Sommigen denken zelfs dat het land kan overgaan in een autocratie.
Dat blijkt uit de zogenoemde Authoritarian Threat Index, waarin maandelijks duizend Amerikaanse experts worden gevraagd hun oordeel te geven over de staat van de Amerikaanse democratie. Bijna de helft van deze experts vindt het waarschijnlijk dat de VS een autocratie wordt.
In de eerste honderd dagen van president Donald Trumps regering zien onderzoekers veel overeenkomsten tussen hem en wereldleiders die de afgelopen jaren steeds meer als alleenheerser zijn gaan regeren. Het grote verschil is de snelheid waarmee de Amerikaanse samenleving afglijdt richting een autocratie.
Op een schaal van 1 tot 5, waarbij 1 staat voor een gezonde democratie en 5 voor een volledige dictatuur, gaven experts de VS vorige maand een score van 3,3. Ter vergelijking: India, waar premier Narendra Modi in de afgelopen tien jaar steeds minder tegenstand tolereert, kreeg een 3,5. Duitsland scoorde een 1,5.
"Sinds de tweede termijn van Trump zijn de aanvallen op de democratie versneld", zegt Michael Miller, hoogleraar politicologie aan de George Washington University en betrokken bij de Authoritarian Threat Index. "We zijn nog geen China of Noord-Korea, maar je zou kunnen stellen dat we ons al in een autocratie bevinden, gezien de agressieve aanpak van de regering-Trump."
De Zweedse politicoloog Staffan Lindberg schetst een vergelijkbaar beeld. "In zijn eerste honderd dagen is Trump erin geslaagd bijna net zo veel schade toe te brengen aan de Amerikaanse democratie als Modi in India in tien jaar heeft gedaan. Of Erdogan in Turkije en Orbán in Hongarije in de afgelopen acht jaar."
Lindberg is directeur van het V-dem Instituut, dat jaarlijks een rapport publiceert over de wereldwijde democratiestatus. Hij stelt dat de Verenigde Staten minstens op het punt staan van wat men een 'electorale autocratie' noemt, een samenleving die op papier democratisch is, maar in de praktijk het predicaat 'democratie' eigenlijk niet meer verdient. Lees meer bij de NOS.
Trumps 'frontale aanval' op de democratie (@ Nieuwsuur on YouTube 100525)
00:00 | Intro
01:10 | De frontale aanval
05:28 | Democratie vs. autocratie
10:33 | Afrekenen met tegenstanders
14:34 | Instituties onder vuur
17:22 | Grenzen van de wet
20:37 | Alle ogen op de midterms
