Rusland zet nu ook Chinees kanonnenvoer in
De Oekraïense veiligheidsdienst heeft inmiddels 155 Chinese staatsburgers geïdentificeerd die zich bij het Russische leger hebben aangesloten. Twee van hen werden begin april gevangen genomen en verschenen op een door Kyiv georganiseerde persconferentie. Een van hen verklaarde dat hij via filmpjes op Chinese sociale media had besloten te tekenen, maar in de loopgraven ontdekte dat ‘het allemaal leugens waren’ en dat Rusland ‘lang niet zo sterk is als online wordt beweerd’.
Dat propagandamateriaal circuleert vooral op Douyin, Xiaohongshu en Weibo. Gladde wervingsvideo’s, soms simpelweg Russische spotjes met Chinese ondertitels, beloven tot 2,3 miljoen roebel (ruim €23.000) tekengeld en salarissen van 30.000 roebel per dag. In werkelijkheid belanden veel buitenlanders in zogeheten Storm-Z-aanvalseenheden, waar de overlevingskansen minimaal zijn en soldaten te laat of niet worden betaald of hoge commissies moeten afdragen.
Een onderzoek van het onafhankelijke Russische medium IStories bevestigt dat ten minste 51 Chinezen tussen juni 2023 en mei 2024 persoonlijk bij het rekruteringsbureau in Moskou kwamen opdagen. De jongste was twintig, de oudste 51 jaar. Minstens één is al in Zaporizja gesneuveld. Anderen raakten gewond of strandden in een bureaucratisch moeras toen zij hun contract wilden opzeggen.
De belofte van Russisch staatsburgerschap speelt eveneens een rol. Oekraïense inlichtingendossiers tonen dat nieuwkomers na hooguit twee maanden training naar het oosten worden gestuurd. President Volodymyr Zelensky beschuldigde Beijing ervan op de hoogte te zijn van de wervingsstructuur, maar het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken bestempelde de aantijging als ‘ongefundeerd’ en benadrukte zijn neutrale positie.
Aan het front botsen dromen met de harde realiteit. In vlogs beschrijft Jianwei Li (36) hoe vierdaagse straatgevechten hele pelotons wegvagen, hoe communicatie stukloopt doordat niemand Russisch spreekt en hoe racisme tegen niet-Slavische militairen wijdverbreid is. “Voor het geld moet je het niet doen, je bent kanonnenvoer”, klaagt hij in een video die honderdduizenden views trok, alvorens te onthullen dat zijn ontslagverzoek simpelweg ‘kwijtgeraakt’ was.
Het Kremlin werft al langer buitenlandse strijders, van Syriërs tot Nepalese en Noord-Koreaanse soldaten, om eigen verliezen te compenseren. Maar de komst van Chinese vrijwilligers heeft politieke gevoeligheid: China verkondigt neutraliteit in de oorlog, terwijl de alliantie tussen Vladimir Poetin en Xi Jinping juist nauwer werd na de invasie. Dat Chinese burgers nu in Oekraïense krijgsgevangenschap belanden, plaatst Beijing voor een diplomatisch dilemma.
Analisten verwachten dat het daadwerkelijke aantal Chinezen in Russische uniformen hoger ligt dan de huidige 155. De Oekraïense inlichtingendiensten zeggen nieuwe namen te blijven verzamelen. Online blijven wervingsvideo’s opduiken ondanks sporadische censuur. Intussen roepen ex-soldaten hun landgenoten op thuis te blijven: “Er is hier niets te winnen, behalve een anoniem graf.”
