Meer meldingen van discriminatie in Nederland in 2024

Antidiscriminatievoorzieningen ontvingen in 2024 ruim 14.700 meldingen, meer dan twee keer zoveel als een jaar eerder. Die toename hangt samen met de lancering van het landelijke meldpunt Discriminatie.nl, een hogere meldingsbereidheid én duizenden zogenoemde clustermeldingen na enkele ophefmakende gebeurtenissen, waaronder controversiële uitspraken in de media en het Kamerdebat over de zogeheten motie-Becker. Herkomst bleef veruit de meest gemelde discriminatiegrond; bijna de helft van alle meldingen betrof racisme of etnische profilering. Geslacht (waaronder transfobie) en godsdienst, vooral gericht op moslims, wonnen eveneens terrein. Tegelijk steeg het aandeel meldingen op niet-wettelijk beschermde gronden sterk door klachten over coronamaatregelen en vaccinatiestatus. Dat blijkt uit twee door de Rijksoverheid gepubliceerde rapporten.

Bij de politie zette een stijgende lijn zich voort naar 9.613 geregistreerde incidenten. Ook hier waren herkomst en seksuele gerichtheid dominant, gevolgd door antisemitisme, dat een impuls kreeg door spanningen rond de Gaza-oorlog. Het Openbaar Ministerie behandelde juist minder specifieke discriminatiefeiten (160) dan in 2023, maar signaleerde meer zogenoemde codis-zaken: commune delicten met een discriminatiemotief, vaak belediging of mishandeling van personen in functie. Een derde van alle OM-zaken speelde zich online af; extreemrechtse Telegram-groepen fungeerden geregeld als broedplaats voor haatzaaiende content.

Op juridisch vlak werd seksuele straatintimidatie strafbaar, kreeg Holocaustontkenning een expliciete strafbepaling en stemde het parlement in met een algemene strafverzwaringsgrond voor discriminatie. De Nationale Politie borgde zijn Expertise­centrum Aanpak Discriminatie structureel, maar onderzoekers waarschuwen dat nog altijd slechts een fractie van alle discriminatie-ervaringen wordt gemeld.

De rapporten tonen dat discriminerend gedrag zich snel verplaatst naar digitale kanalen en dat maatschappelijke ontwikkelingen de cijfers rechtstreeks beïnvloeden. Experts benadrukken daarom de noodzaak van een integrale strategie: betere online handhaving, blijvende sensibiliseringscampagnes en een proactieve toepassing van de aangescherpte wetgeving om de kloof tussen beleving en registratie te verkleinen.

Zie de volgende pagina voor een uitgebreide versie van dit artikel.