Rusland legt wapens neer in Oekraïne tijdens Pasen
De Russische president Vladimir Poetin heeft een eenzijdig bestand afgekondigd in de oorlog met Oekraïne ter gelegenheid van Pasen. Russische troepen zullen volgens het Kremlin hun militaire activiteiten staken van zaterdagavond 18.00 uur lokale tijd tot zondagavond. Het Kremlin spreekt de hoop uit dat ook Oekraïne zich bij het bestand zal aansluiten, maar van Oekraïense zijde kwam nog geen officiële reactie.
Volgens Poetin is het bestand ingegeven door ‘humanitaire overwegingen’. Tijdens een ontmoeting met zijn militaire chef Valeri Gerasimov gaf hij het bevel om alle militaire acties gedurende de paasdagen te stoppen. Tegelijkertijd gaf hij aan dat de Russische troepen waakzaam moeten blijven en zich moeten voorbereiden op mogelijke schendingen van het bestand door Oekraïne. “De acties van Oekraïne tijdens het bestand zullen tonen of Oekraïne klaar is voor vrede,” aldus de Russische president.
Het Russische ministerie van Defensie bevestigde het bestand en benadrukte dat Russische troepen zich eraan zullen houden, mits ook Oekraïne zich eraan houdt. “Het staakt-het-vuren wordt geobserveerd, zolang het ook door het regime in Kyiv wordt nageleefd,” aldus een verklaring van het ministerie. In de aanloop naar het paasweekend meldde Moskou bovendien dat bijna alle Oekraïense troepen uit de Russische grensregio Koersk verdreven zouden zijn, maar die bewering kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Het is niet de eerste keer dat Rusland een dergelijk bestand aankondigt. In januari 2023 riep Poetin ook al een eenzijdig staakt-het-vuren uit tijdens het orthodoxe kerstfeest. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky reageerde destijds afwijzend en beschuldigde Rusland ervan het bestand te gebruiken om troepen te hergroeperen en aanvoerlijnen te versterken.
De timing van het paasbestand is opvallend, omdat het kort volgt op een waarschuwing van de Verenigde Staten. De Amerikanen, die optreden als bemiddelaar tussen beide partijen, hebben onlangs aangegeven zich mogelijk terug te trekken uit het diplomatieke proces als er geen zicht komt op een vredesakkoord. Donderdag deden de VS nog een voorstel voor een nieuw staakt-het-vuren, waarin onder meer werd gesuggereerd dat Oekraïne zou afzien van NAVO-lidmaatschap en dat bepaalde gebieden in Russische handen zouden blijven. Moskou reageerde daar tot dusver afwijzend op.
De aankondiging van het paasbestand lijkt dan ook mede bedoeld om aan Washington te tonen dat Rusland nog steeds openstaat voor onderhandelingen. “We zullen aannemen dat de Oekraïense kant ons voorbeeld zal volgen,” zei Poetin tijdens zijn televisietoespraak.
Het is vooralsnog onduidelijk of het bestand daadwerkelijk zal leiden tot een tijdelijke pauze in het geweld, of dat het, zoals bij eerdere gelegenheden, slechts symbolisch is. Beide partijen hebben elkaar in het verleden regelmatig beschuldigd van het schenden van wapenstilstanden. Een eerder dertigdaags bestand rondom aanvallen op energie-infrastructuur werd volgens beide zijden herhaaldelijk overtreden.
