Trump mag voorlopig niet meer zomaar mensen deporteren
Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft in de nacht van zaterdag op zondag (lokale tijd) een streep gezet door de nieuwste deportatieplannen van de regering‑Trump. Het hof verbood de overheid tot nader order om tientallen Venezolaanse migranten uit te zetten die volgens Washington lid zouden zijn van de gewelddadige straatbende Tren de Aragua.
In een korte, anonieme spoedbeschikking bepaalden de rechters dat ‘geen enkel lid van de vermeende groep gedetineerden’ het land mag worden uitgezet voordat het hof opnieuw naar de zaak heeft gekeken. De beslissing volgde op een urenlange juridische wedren van de Amerikaanse burgerrechtenorganisatie ACLU, die binnen vijf uur noodverzoeken indiende bij drie verschillende rechtbanken. Rechters Clarence Thomas en Samuel Alito stemden tegen het uitzettingsverbod. Het Witte Huis reageerde niet meteen.
De regering beroept zich op de bijna nooit gebruikte Alien Enemies Act uit 1798, waarmee de president in oorlogstijd buitenlanders kan verwijderen die als vijand worden beschouwd. Donald Trump activeerde die wet vorige maand om vermeende bendeleden versneld op het vliegtuig te zetten. Sindsdien vertrokken al vijf vluchten met in totaal ruim tweehonderd mensen naar El Salvador, dat de gedetineerden tegen betaling in zijn overvolle gevangenissen opslaat.
Vrijdag kregen meer dan vijftig Venezolanen in het Bluebonnet‑detentiecentrum in Anson (Texas) schriftelijk te horen dat ze nog dezelfde avond uitgezet konden worden. Toen een federale rechter in Abilene weigerde in te grijpen, stapte de ACLU direct naar het hof van beroep in New Orleans en uiteindelijk naar het Hooggerechtshof. Volgens de advocaten zaten sommige mannen al in de bus naar het vliegveld.
De rechtsstrijd is extra gecompliceerd door een uitspraak van het Hooggerechtshof eerder deze maand: vreemdelingen die op basis van de Alien Enemies Act worden uitgezet, moeten hun verwijdering kunnen aanvechten, maar alleen in het district waar zij worden vastgehouden. Daardoor moeten advocaten afzonderlijk procederen in ruim negentig federale gerechtelijke districten.
Rechter James Boasberg in Washington, die al langer toezicht houdt op de deportaties, overweegt een onderzoek tegen de regering. In maart negeerde die namelijk zijn order om vluchten te pauzeren: drie toestellen vertrokken tóch vanuit Texas.
De dossiers van de Venezolanen in Anson laten zien hoe dun het bewijs tegen hen soms is. Zo zou een 19‑jarige (initialen Y.S.M.) bendelid zijn omdat hij op Facebook naast iemand stond die een pistool vasthield. Volgens de jongeman ging het om een waterpistool. Een andere gedetineerde moest een Engelstalige afstandsverklaring tekenen; toen hij weigerde, kreeg hij te horen dat hij ‘toch wel’ werd uitgezet, ‘op last van de president’.
Door het voorlopige bevel van het Hooggerechtshof kan de regering‑Trump vooralsnog niemand meer uitzetten op basis van de Alien Enemies Act zonder eerst de nodige rechtsgang te bieden. Hoe lang het moratorium duurt, is onduidelijk: het hof kan de zaak versneld behandelen of de kwestie terugverwijzen naar de lagere rechtbanken.
