Begroting voorjaarsnota rond: sigaar uit eigen doos?

De vier coalitiepartijen die hebben bij de onderhandelingen over de voorjaarsnota nog geen akkoord bereikt over het aanpassen van de begroting voor dit jaar. Sinds gisterochtend zijn PVV, VVD, BBB en NSC in onderhandeling op het ministerie van Financiën. Het overleg werd alleen kort onderbroken voor stemmingen in de Tweede Kamer en duurde de hele nacht door. Gisteravond laat voegde ook premier Schoof zich bij de gesprekken. Eerder die avond was hij aanwezig bij het staatsbanket met de sultan van Oman.

Update 18.20 uur: Na het 'zoet' druppelt nu het 'zuur' naar buiten. Er gaat ruim een half miljard bezuinigd worden op de zorg, de ww wordt verkort ( van twee jaar naar achttien maanden) en werkgevers moeten meer premie gaan betalen. Dat zijn enkele van de maatregelen die de coalitie neemt om hun plannen van de voorjaarsnota te betalen.

De eerder bekend gemaakte plannen:

• De coalitie draait de btw-verhoging op cultuur, sport en media terug. Dit wordt gecompenseerd door een aanpassing in de inkomstenbelasting: die wordt minder laag dan oorspronkelijk gepland.
• 1,1 miljard euro extra per jaar beschikbaar voor Defensie.
• De energiebelasting wordt verlaagd, waarbij 200 miljoen euro wordt uitgetrokken. Per huishouden betekent dit ongeveer twintig euro minder per jaar.
• Er komt extra geld voor mensen die onterecht geen of te weinig uitkering kregen door fouten in het systeem van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen (WIA). Daarnaast wordt er 200 miljoen euro extra gereserveerd hervorming van het WIA-stelsel.
• De geplande huurverhoging van 5% voor sociale huurwoningen gaat in 2025 en 2026 niet door.
• Voor een hogere huurtoeslag wordt 1 miljard euro gereserveerd. Wilders noemt deze extra koopkrachtinjectie zelf een ‘boodschappenbonus’.
• De landbouwsector krijgt in 2025 en 2026 nog eens 600 miljoen euro extra.
• Er wordt 1,9 miljard euro vrijgemaakt voor de aanleg van de Nedersaksenlijn. Opmerkelijk is dat dit geld oorspronkelijk bestemd was voor de Lelylijn. In plaats van een snelle spoorlijn tussen Lelystad en het noorden, gaat een deel van het budget nu naar een spoorlijn tussen Enschede en Groningen.
• De belastingvrije jubileumuitkering blijft behouden. Werknemers die 25 of 40 jaar bij dezelfde werkgever werken, houden recht op een onbelaste bonus.
• Voor de asielopvang wordt toch extra geld vrijgemaakt. Er gaat 863 miljoen extra naar asielopvang, de IND en voor dwangsommen voor asielzoekers vanwege het overschrijden van termijnen door de IND.
• Naast de voorjaarsnota komt het kabinet ook met klimaatmaatregelen. Om bedrijven te helpen verduurzamen, wordt volgend jaar 4 miljard euro beschikbaar gesteld voor de zogenoemde SDE-regelingen.
• Grote stroomverbruikers in de industrie kunnen de komende jaren rekenen op een subsidie (IKC) om hun energiekosten te verlagen. Hiervoor wordt jaarlijks 180 miljoen euro uitgetrokken.
• 115 miljoen euro voor N36 in Overijssel.
• 375 miljoen euro voor verbreding sluis bij Kornwerderzand.
• Extra geld voor sociale advocatuur.
• Extra geld voor gemeenten.
• Voorgenomen accijnsverhoging op alcohol is geschrapt.
• Extra geld voor kinderopvang.

Overige besluiten over geld voor stikstof, klimaat en asiel zijn doorgeschoven naar augustus

Update 11.40 uur: de coalitie is het na een vergadermarathon can ruim 25 uur eens geworden over de voorjaarsnota. Eerst moesten de partijen het eens worden over het geldbedrag dat beschikbaar zou zijn. Lang was het daarbij ‘drie tegen één’, met de VVD als 'gierige schatkistbewaarder' tegenover PVV, NSC en BBB.

De coalitie draait - zoals eerder toegezegd- de btw-verhoging naar 21% op cultuur, sport en media  terug, bevestigen bronnen. Dit wordt opgevangen door een wijziging in de belastingkorting op de inkomstenbelasting. Ook komt er 1,1 miljard euro structureel bij het budget voor Defensie. De energiebelasting wordt verlaagd, daar is 200 miljoen euro voor uitgetrokken. Later meer. 

Eerdere berichtgeving: De onderhandelingen verlopen moeizaam. Al dagen wordt er gepraat over de voorjaarsnota, vooral door minister Heinen (Financiën) en de vier coalitiepartijen. Vorige week gaven PVV en BBB nog aan dat het "een flinke klus" zou worden en dat er nog een "oceaan" aan verschillen was. Aan het begin van deze week klonk het iets positiever, maar het is nog steeds onduidelijk hoever de partijen precies zijn.

Het plan is om de voorstellen donderdag in de ministerraad te bespreken. Deze bijeenkomst is een dag eerder dan normaal vanwege Goede Vrijdag.

Het kabinet lijkt een oplossing te hebben gevonden voor het btw-probleem. Dit betreft de btw-verhoging op theaters, musea, boeken en sport, die in november voorlopig werd uitgesteld door de oppositie. Het ontstane gat van 1,2 miljard euro in de begroting zou nu worden gedicht door de verlaging van de inkomstenbelasting minder ver door te voeren dan gepland, zo wordt rond de onderhandelingen vernomen.

Er liggen echter nog veel andere onderwerpen op tafel, zoals extra geld voor gevangenissen en defensie, en extra middelen om klimaatdoelen te halen en het stikstofprobleem aan te pakken. De partijen willen allemaal graag iets doen om de koopkracht te verbeteren, bijvoorbeeld via een verlaging van de energiebelasting, maar het is nog onduidelijk wat daar precies uit zal komen.

Ook over de begrotingswijze verschillen de meningen: PVV, BBB en NSC staan open voor het versoepelen van de begrotingsregels om meer mogelijk te maken, terwijl de VVD vasthoudt aan de huidige regels.