Canada overweegt aanschaf Saab Gripen
Het Zweedse Saab, fabrikant van de JAS39 Gripen meldt dat het in gesprek is met de Canadese overheid voor een mogelijke bestelling van haar toestel, de Gripen E. Micael Johannsson, de CEO van het concern bevestigde dit.
In 2023 besloot de Canadese regering een bestelling van 88 F-35's te plaatsen bij het Amerikaanse Lockheed Martin. Hier werd omgerekend zo'n € 12 miljard voor uitgetrokken. Naast de aanschaf zou het onderhoud ook in de VS plaats gaan vinden. De door de Amerikaanse president Trump geïnitieerde handelsoorlog heeft de steun voor deze deal dusdanig doen verkleinen dat de overheid opnieuw naar de overeenkomst gaat kijken. De Canadese Minister van Defensie Blair gaf aan dat hij al met Europese concurrenten in gesprek was, zonder aan te geven welke specifiek.
Canada noemde in 2017 verschillende opties voor het vervangen van de verouderde F-18 Hornets. Naast de F-35 en de Saab Gripen E werden onder meer de Eurofighter Typhoon en de Dassault Rafale genoemd. Dit lijstje werd in 2021 teruggebracht naar 2 keuzes: de F-35 en de Gripen E. In 2023 werd met Lockheed Martin een overeenkomst voor de levering van 88 F-35s gesloten.
Gemengde vloot
Het aanbod van Saab voor de levering van 88 Gripen E's voldeed volledig aan de eisen van Canada. Als het aanbod ongewijzigd is gebleven omvat dit ook de bouw van productie- en onderhoudsfaciliteiten in Canada. Volgens het contract met Lockheed Martin moet Canada ten minste 16 JSF's afnemen. Minister Blair merkte op dat het toevoegen van een Europees toestel bij kan dragen aan de opbouw van een gemengde vloot gevechtsjagers.
Blokkeren
De VS zouden in een dergelijke situatie kunnen proberen de order voor een Europees toestel te blokkeren. De Gripen E wordt namelijk aangedreven door een General Electric motor. De Amerikaanse overheid zou ervoor kunnen kiezen de export van de motoren te verbieden, om zo Canada alsnog voor de F-35 te laten kiezen.
Portugal
Ook Portugal heeft aangegeven af te zien van een bestelling van F-35s om haar vloot van verouderde F-16s te vervangen, vanwege de huidige spanningen met de Amerikaanse overheid. Net als Canada is het inmiddels in gesprek met Saab voor de levering van de Gripen E.
Saab Gripen E with Meteor & IRST missiles (@Saab-pressroom)
