Tweede Kamer akkoord met bindend correctief referendum

Jippie

De Tweede Kamer heeft zijn goedkeuring gegeven aan een bindend correctief referendum. Dit houdt in dat burgers de mogelijkheid hebben om wetten te blokkeren die reeds door zowel de Tweede als de Eerste Kamer zijn aangenomen.

Met de vereiste tweederdemeerderheid heeft de Kamer het voorstel van de SP hiervoor aangenomen. Voordat het in werking treedt, dient het nog goedgekeurd te worden door de Eerste Kamer. Ronald van Raak, voormalig Tweede Kamerlid voor de SP en de bedenker van het referendum, noemt het nu al "een bekroning op 30 jaar discussie".

Eerdere voorstellen voor een referendum, zoals die van de PvdA, GroenLinks en D66, liepen vast. Ook eerdere voorstellen van de kabinetten-Kok waren niet succesvol, legt Van Raak uit. "Maar hoewel het dertig jaar heeft gekost, heeft de lange discussie ertoe geleid dat de politiek steeds meer gewend is geraakt aan dit idee." Bovendien realiseren Kamerleden zich nu vaker dat kiezers hen in de toekomst beter kunnen controleren en corrigeren, zegt Van Raak. "Dit debat is dus niet zonder reden gevoerd."

Versterking
Een bindend correctief referendum biedt de kiezer de mogelijkheid om de gekozen vertegenwoordiging in toom te houden, legt het voormalige Kamerlid uit. "Zowel de Raad van State als een staatscommissie onder leiding van Johan Remkes hebben aangegeven dat deze vorm van referendum juist een versterking is van de parlementaire democratie." Volgens Van Raak is het het tegenovergestelde van een "slecht referendum" zoals de Brexit in Groot-Brittannië, waarbij politici hun verantwoordelijkheid ontliepen.

Uitzonderingen
"In Nederland blijft de parlementaire democratie gewoon functioneren, maar kiezers krijgen de kans om wetten die zij echt niet willen, zoals teleurstellende compromissen of niet-werkbare plannen, te blokkeren." Er zijn echter ook uitzonderingen waarover kiezers niet kunnen beslissen, zoals belastingen, het koningshuis en internationale verdragen. "Als burgers genoeg handtekeningen verzamelen, een referendumcampagne opzetten en er gestemd wordt, kan een wet worden verworpen. De Kamer moet dan opnieuw aan de slag", aldus Van Raak.

Wijzigen van de Grondwet
Om het referendum in te voeren, is een wijziging van de Grondwet noodzakelijk. Wanneer de Eerste Kamer met een tweederdemeerderheid instemt, wordt dit in de Grondwet verankerd. "Vervolgens wordt er een uitvoeringswet opgesteld, waarin zaken zoals het vereiste aantal handtekeningen en de opkomstplicht worden vastgesteld." Ook deze wet moet met een tweederdemeerderheid in beide Kamers worden goedgekeurd, zodat er voldoende steun is.

Hoewel het lang heeft geduurd, kan het nu snel gaan, volgens Van Raak. "Als de Eerste Kamer akkoord gaat, zou dit proces mogelijk nog dit jaar kunnen worden afgerond."