AfD verbreekt banden met extremistische jongerenafdeling
De radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) heeft op haar partijcongres in Riesa besloten om definitief te breken met haar jeugdafdeling Junge Alternative (JA) en richt een nieuwe jongerenorganisatie op die nauwer verbonden zal zijn met de partij. Dit besluit, genomen met een tweederdemeerderheid van de afgevaardigden, is het resultaat van jarenlange controverse rondom de JA, die door de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst (BfV) als ‘bewezen rechts-extremistisch’ is geclassificeerd.
De Junge Alternative, opgericht in 2013, functioneerde tot nu toe als een relatief onafhankelijke vereniging binnen de AfD. Slechts de helft van de circa 2400 leden was daadwerkelijk lid van de moederpartij en de organisatie beschikte over eigen statuten, financiële middelen en programma’s. Dit leidde volgens critici tot een gebrek aan controle door de partijleiding en bracht herhaaldelijk reputatieschade toe aan de AfD. Zo werden lokale JA-afdelingen beschuldigd van nauwe banden met rechts-extremistische bewegingen, zoals de Identitäre Bewegung en raakte de organisatie verwikkeld in schandalen rond antidemocratische uitingen en extremistische activiteiten.
Een van de meest spraakmakende incidenten was de betrokkenheid van JA-leden bij de zogenoemde Sächsischen Separatisten, een groep die verdacht wordt van het plannen van terroristische aanslagen. Twee JA-functionarissen uit Saksen, onder wie de penningmeester, werden gearresteerd op verdenking van deelname aan deze groep. Hoewel de AfD deze leden onmiddellijk uit de partij zette, bleef de reactie van de JA zelf beperkt tot het intrekken van de lidmaatschapsrechten van de betrokkenen, wat de discussie over de autonome status van de organisatie verder aanwakkerde.
De nieuwe jongerenorganisatie, voorlopig aangeduid als Patriottische Jeugd, zal aanzienlijk nauwer verbonden zijn met de AfD. Alle leden van deze jongerenafdeling zullen ook lid moeten zijn van de moederpartij, met uitzondering van jongeren onder de 16 jaar, die nog geen partijlidmaatschap kunnen aangaan. De activiteiten van de nieuwe organisatie moeten volledig in lijn zijn met de doelstellingen en principes van de partij, wat in de aangepaste statuten expliciet is vastgelegd.
Het idee om de JA te vervangen werd al langer besproken binnen de partij, maar kreeg extra urgentie door de classificatie van de JA als rechts-extremistisch door de BfV. Deze status maakt de JA juridisch kwetsbaar, omdat verenigingen eenvoudiger verboden kunnen worden dan partijgerelateerde organisaties. Door de JA te vervangen door een nauwer verbonden jongerenorganisatie, hoopt de AfD dit risico te minimaliseren.
“De nieuwe structuur geeft ons meer controle over het gedrag van onze jongerenleden en beschermt ons tegelijkertijd tegen een mogelijk verbod”, verklaarde Hannes Gnauck, de huidige voorzitter van de JA en lid van het AfD-partijbestuur. “Dit is een noodzakelijke stap om de toekomst van onze jongerenbeweging veilig te stellen.”
Hoewel de hervorming met 71,9 procent van de stemmen brede steun kreeg op het congres, verliep de discussie niet zonder ophef. Sommige afgevaardigden vreesden dat de strengere controle door de partij de aantrekkingskracht van de jongerenorganisatie zal verminderen. Daarnaast zijn er zorgen dat de nauwere band tussen de AfD en de nieuwe jongerenorganisatie de partij juist kwetsbaarder maakt voor beschuldigingen van rechts-extremisme.
Critici buiten de partij, waaronder Stephan Kramer, hoofd van de binnenlandse veiligheidsdienst in Thüringen, zien de hervorming als een ‘tactische zet’ om de schijn van disciplinering te wekken, zonder dat de ideologische koers van de jongerenorganisatie daadwerkelijk verandert. “Dit is geen poging om extremisme uit te bannen, maar een poging om het beter te verbergen achter de structuren van de partij”, aldus Kramer.
Het besluit om de JA te vervangen valt op een belangrijk moment voor de AfD. Met de Bondsdagverkiezingen van 23 februari in het vooruitzicht staat de partij op de tweede plaats in de peilingen, met gemiddeld zo’n 20 procent van de stemmen. De partij profileert zich als een alternatief voor het politieke establishment en heeft haar campagne gericht op thema’s als migratie en soevereiniteit.