Weidel (AfD) noemt Adolf Hitler een "communist" in haar X-live met Musk

Het ging over God en de wereld, Hitler en kernenergie. Er was veel lof en vleierij voor elkaar. In een live gesprek op X met eigenaar Elon Musk, zei AfD partijleider Alice Weidel dat Hitler zichzelf als socialist zag. Weidel herhaalde vervolgens haar uitspraken later in een interview op RTL.

Voor haar was het absoluut duidelijk dat Hitler een linkse man was met dezelfde methoden als de linkse politiek vandaag de dag. "Hitler als rechts en conservatief bestempelen was de grootste fout in de geschiedenis," voegde Weidel eraan toe.

De AfD, waarvan delen door het Duitse Bureau ter Bescherming van de Grondwet als extreem-rechts worden gecategoriseerd, noemt ze "precies het tegenovergestelde: namelijk libertair en conservatief". De kritiek op de acties van Israël in de Gazastrook laat zien dat het echte antisemitisme "zich aan de linkerkant" bevindt volgens Weidel.

Historicus Andreas Wirsching beschreef de bewering van AfD-leider Weidel dat Hitler een communist was als "historisch fundamenteel onjuist". Het hoofd van het Instituut voor Hedendaagse Geschiedenis in München vertelde het Duitse Persagentschap dat tienduizenden communisten werden vervolgd en vermoord onder Hitler's leiderschap. De historicus Ilko Sascha Kowalczuk sprak van een "onvoorstelbaar historisch revisionisme". 

Weidel hield het online-gesprek op X vanuit haar parlementaire kantoor in Berlijn. Volgens een teller die daar zichtbaar is, volgden ongeveer 200.000 gebruikers het gesprek in een X-Space - een audioplatform dat in X is geïntegreerd. Maar omdat het ook mogelijk is om anoniem deel te nemen, ligt het aantal luisteraars waarschijnlijk veel. Het gesprek, dat meer dan een uur duurde en in het Engels werd gevoerd, was de eerste persoonlijke uitwisseling tussen de twee. 

Waar ging het gesprek verder over?
Het gesprek verliep rommelig. Musk begroette de AfD-leider met een "Welkom Alice" en liet haar eerst de standpunten van haar partij omschrijven. Weidel begon met het afkraken van de regering van Angela Merkel, waarbij ze de lang zittende bondskanselier beschreef als de "eerste groene kanselier van Duitsland" en haar immigratie- en energiebeleid afviel.

Weidel schetste verder een somber beeld over de huidige situatie van Duitsland en klaagde over te hoge belastingen en bureaucratie. Musk vertelde over zijn ervaring bij de opening van zijn Tesla-fabriek in Grünheide bij Berlijn. Hij moest toen "een vrachtwagen vol" papieren aanleveren bij de Duitse autoriteiten. Beiden bekritiseerden de EU-regelgeving over het internet. Weidel bekritiseerde het Duitse onderwijssysteem, dat een "krankzinnige" en "socialistische" agenda heeft en leerlingen en studenten alleen genderstudies voorschotelt. "Het is krankzinnig": de AfD-kanselierskandidaat en de rijkste man ter wereld waren het over de meeste zaken eens in hun beoordeling van Duitsland. Zelfs op het gebied van geloof: geen van beiden weet zeker of er een God bestaat.

Waren er meningsverschillen?
Het gesprek werd grotendeels gekenmerkt door harmonie en wederzijdse vleierij. Maar er kwamen ook tegenstrijdige standpunten naar voren, zonder de discussie daarover te verdiepen. Weidel's AfD staat bekend als een groot voorstander van de verbrandingsmotor en ziet weinig heil in het uitfaseren van fossiele brandstoffen. Musk verklaarde dat hij een grote fan was van zonne-energie. Ze waren het al snel weer eens over de kleinste gemene deler: kernenergie. 

Ook werd er niet diep ingegaan op de problematiek in het Midden-Oosten. Toen Musk de AfD-leider vroeg naar haar standpunt over Israël, antwoordde Weidel dat het conflict in het Midden-Oosten erg ingewikkeld was. "En om eerlijk te zijn wilde ik je vragen naar een mogelijke oplossing, want ik zie geen oplossing." Musk wilde vervolgens weten of ze het bestaansrecht van Israël steunde, waarop Weidel antwoordde: "Ja, natuurlijk." Vervolgens beweerde ze dat haar partij "de enige beschermer van Joodse mensen in Duitsland" was. 

Waarom sprak Weidel over Hitler?
Musk vroeg Weidel of ze kon uitleggen waarom "veel media" de AfD associëren met "nazisme of iets dergelijks". "Bedankt voor de vraag," zei Weidel en legde vervolgens uit: "Nationaal Socialisten, zoals het woord al doet vermoeden, waren socialisten." En over Hitler zei ze: "Hij was communist en zag zichzelf als socialist."

Tijdens het gesprek werd veel beweerd, welke opmerkingen zijn onjuist?

  • Musk presenteerde Weidel als de huidige leidende en populairste kandidaat met het oog op de Duitse federale verkiezingen. Noch haar partij, noch zijzelf staan echter bovenaan in de peilingen. In de laatste ARD DeutschlandTrend gaat de CDU/CSU aan de leiding met 31 procent, terwijl de AfD op de tweede plaats staat met ongeveer 20 procent. Als het gaat om populariteit van de kanselierskandidaten, staat Weidel ook niet bovenaan, maar slechts op de vijfde plaats.
  • Met betrekking tot de asielcrisis in 2015 beweerde Weidel ten onrechte dat de toenmalige kanselier Angela Merkel had afgedwongen dat de Duitse grenzen werden opengesteld voor illegale immigratie. Dit is niet waar, aangezien de Duitse grenzen voor andere landen op dat moment niet gesloten waren. De stationaire grenscontroles in het zogenaamde Schengengebied waren immers al lang afgeschaft. 
  • Weidel beweerde dat de criminaliteit in Duitsland explodeert. Ook dit is op zijn zachtst gezegd misleidend. Volgens de criminaliteitsstatistieken van de politie (PKS) was er een stijging tot iets minder dan zes miljoen gevallen in 2023, een goede vijf procent meer dan in het voorgaande jaar. De cijfers waren echter aanzienlijk hoger in bijvoorbeeld 2015 en 2016.
  • Musk zei dat diefstal quasi-legaal is in de Amerikaanse staat Californië als de waarde van de gestolen goederen minder dan 1.000 Amerikaanse dollar is. Dit is echter niet waar. Hoewel er in 2014 in Californië een hervorming van het strafrecht werd doorgevoerd, waardoor diefstal van goederen met een waarde van 950 Amerikaanse dollar of minder alleen nog als overtreding kan worden geclassificeerd en niet langer als misdrijf, betekent dit niet dat diefstal van goederen met een waarde van 950 Amerikaanse dollar of minder niet langer illegaal is. Wie betrapt wordt, kan een boete van maximaal zes maanden gevangenis tegemoet zien. Volgens de factcheck-redactie van Deutsche Welle was de achtergrond van de strafrechthervorming een poging om de overbevolking van gevangenissen in Californië te verminderen.
  • Musk en Weidel hadden het kort over de coronapandemie. Met betrekking tot het verplicht dragen van mondkapjes tijdens de pandemie sprak Weidel van "bluf en bedrog". Verschillende onderzoeken tonen aan dat het dragen van maskers het risico op besmetting met het coronavirus kan verminderen.
  • Toen het gesprek over vrijheid van meningsuiting ging vroeg Weidel aan Musk: "Weet je wat Adolf Hitler als eerste deed? Hij elimineerde het vrije woord." Musk was het met haar eens. Weidel beweerde dat Hitler niet "rechts" was, maar een "communist" die zichzelf omschreef als "socialist". Geschiedenisprofessor Werner Suppanz van de Universiteit van Graz antwoordde in een interview met Der Standard duidelijk op de vraag of nazi's socialisten waren: "Absoluut niet." Hitler zelf had in 1928 verklaard dat zijn Nationaal Socialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP) niet socialistisch was. In de kern is het nationaalsocialistische wereldbeeld gebaseerd op de ongelijkheid van mensen, wat uiteindelijk heeft geleid tot de Holocaust. De nazi's werden gekenmerkt door een raciale en biologistische manier van denken, die volgens Suppanz duidelijk "rechts" is. Linkse ideologieën zoals het socialisme en het communisme streefden daarentegen een gelijkheidsideaal na. Communisten werden onder het nationaalsocialisme vervolgd en vermoord. In feite was er, voordat de nazi's aan de macht kwamen, een vleugel binnen de NDSAP die beweerde antikapitalistisch en revolutionair te zijn, maar die uitspraken waren vooral bedoeld om arbeiders voor zich te winnen. In 1934 liet Hitler de leidende figuur van deze vleugel, Gregor Strasser, vermoorden, samen met andere tegenstanders binnen de partij.
  • Weidel beweerde dat de AfD een "libertaire en conservatieve partij" is die steeds verkeerd wordt geclassificeerd. De AfD wordt echter in de gaten gehouden door het Duitse Bureau voor de Bescherming van de Grondwet als een vermoedelijk extreemrechtse partij. Drie deelstaatafdelingen van AfD worden al beschouwd als "bevestigd extreemrechts": Thüringen, Saksen en Saksen-Anhalt. Individuele partijfunctionarissen hebben herhaaldelijk de aandacht getrokken vanwege extreemrechtse uitspraken. Zo werd de Thuringse AfD-voorzitter Björn Höcke in 2024 twee keer veroordeeld voor het gebruik van een nazi-leus. Een herbeoordeling van de hele partij stond gepland voor eind 2024, maar werd uitgesteld vanwege de vervroegde federale verkiezingen. De reden hiervoor is de zogenaamde gelijke kansen van de partijen. Hoe dichter een beslissing over de categorisering van een partij bij de datum van een federale verkiezing komt, hoe waarschijnlijker het is dat de gelijke kansen van de partijen worden geschonden.
  • Weidel benadrukte meerdere malen tijdens het interview dat de AfD de enige partij in Duitsland is die Joden in Duitsland beschermt. Talrijke vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap in Duitsland, waaronder de Centrale Raad voor de Joden, hebben een fundamenteel andere mening. In een "Gezamenlijke Verklaring tegen de AfD" staat: "De AfD is een partij waarin Jodenhaat en relativering, inclusief ontkenning van de Shoah, een thuis hebben." In een analyse stelt de Heinrich Böll Stichting dat antisemitisme "stevig verankerd is in het denken van veel AfD-leden". Antisemitische dogwhistles en samenzweringsverhalen, zoals een vermeende wereldwijde samenzwering, worden herhaaldelijk genoemd door AfD-politici, zoook in het gesprek met Elon Musk. De namen George Soros en Bill Gates kwamen ter sprake - twee namen die herhaaldelijk worden genoemd in verband met de "Great reset" of een vermeende "Nieuwe Wereldorde".
  • Weidel zei dat Duitsland het enige geïndustrialiseerde land was dat kernenergie geleidelijk heeft afgeschaft. Maar Italië had al in 1990 alle bestaande kerncentrales gesloten, na de kernramp in Tsjernobyl. Andere geïndustrialiseerde landen zoals België en Spanje hebben op zijn minst ook plannen om kernenergie af te bouwen. 
  • Weidel beweerde dat Duitsland de hoogste belastingen heeft van alle OESO-landen. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) is een internationale organisatie met in totaal 38 lidstaten. Volgens de OESO heeft Duitsland de op één na hoogste belastingdruk van alle OESO-landen voor in totaal acht verschillende soorten huishoudens in drie gevallen, met meer landen voor zich. In verhouding tot het bruto binnenlands product staat Duitsland op de 12e plaats wat betreft de belastingdruk in 2023.
  • Weidel zei dat de DSA niets meer is dan een censuurinstrument. Het belangrijkste doel van de DSA is echter om ervoor te zorgen dat criminele inhoud op online intermediaire diensten - waaronder sociale netwerken zoals Facebook of online marktplaatsen zoals Amazon - sneller wordt verwijderd.