Cartoonist weg na geweigerde spotprent over eigenaar Jeff Bezos
Ann Telnaes, een met de Pulitzerprijs bekroonde cartoonist die sinds 2008 voor The Washington Post werkte, heeft aangekondigd dat ze vertrekt bij de krant. De directe aanleiding is de weigering van een spotprent waarin Post-eigenaar Jeff Bezos en andere invloedrijke figuren knielend te zien zijn voor een standbeeld van aankomend president Donald Trump.
Met de tekening, die door de opinieredactie van The Washington Post werd afgewezen, richt Telnaes haar pijlen op miljardairs en mediatycoons die volgens haar ‘hun uiterste best doen om in de gunst te komen’ bij Trump. Het gaat om Jeff Bezos (oprichter van Amazon en eigenaar van The Washington Post), Mark Zuckerberg (oprichter en CEO van Meta/Facebook), Sam Altman (CEO van OpenAI), Patrick Soon-Shiong (eigenaar van The Los Angeles Times) en Mickey Mouse (symbool voor The Walt Disney Company/ABC News).
In een ruwe schets van de cartoon is te zien hoe deze figuren zich met geldzakken en buigingen naar Trump richten, terwijl ze volgens Telnaes proberen te profiteren van de aanstaande machtsovername.
Telnaes benadrukt dat er in het verleden wel vaker creatieve discussies plaatsvonden met de redactie, maar dat zij nooit eerder een cartoon geweigerd zag worden vanwege de inhoudelijke kritiek. Ze noemt deze gebeurtenis een ‘game changer’ en ‘gevaarlijk voor een vrije pers’.
David Shipley, chef van de opiniepagina’s bij The Washington Post, weerspreekt dat de cartoon specifiek is afgekeurd omdat Bezos ermee wordt bespot. Volgens Shipley was de enige overweging dat The Washington Post zojuist een column over hetzelfde onderwerp had gepubliceerd en er al een satirische column klaarstond. Extra aandacht voor hetzelfde thema zou volgens hem leiden tot onnodige herhaling.
Het vertrek van Telnaes staat niet op zichzelf. Kort voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen besloot The Washington Post, voor het eerst in decennia, geen expliciete steun uit te spreken voor een presidentskandidaat. Daarop volgde stevige kritiek van lezers en eigen redacteuren, zeker nadat aan het licht kwam dat Bezos een reeds voorbereide ondersteuning voor de Democratische kandidaat Kamala Harris zou hebben tegengehouden. Deze koerswijziging zou hebben geleid tot meer dan 200.000 opzeggingen, evenals enkele prominente ontslagen binnen de krant.
Ook bij The Los Angeles Times vond een soortgelijk incident plaats, waar eigenaar Patrick Soon-Shiong zijn redactie verbood een stemadvies voor Harris te publiceren. Velen zien in deze ingrepen een poging om confrontaties met Donald Trump te vermijden, in het bijzonder vanwege de grote zakelijke belangen die de miljardairs in handen hebben. Zowel Bezos als Soon-Shiong beheren ondernemingen die deels afhankelijk zijn van gunstige overheidsdeals en -contracten.
Collega-cartoonisten en mediamakers hebben het besluit van The Washington Post fel bekritiseerd. Matt Wuerker, cartoonist voor Politico, noemt de beslissing om de spotprent te schrappen ‘ruggengraatloos’. Volgens hem zouden de iconische Post-cartoonist Herbert (Herblock) Block en de legendarische hoofdredacteur Ben Bradlee zich ‘in hun graf omdraaien’.
Zelf zegt Telnaes, die in 2001 de Pulitzerprijs won, het besluit niet zo zeer te betreuren, maar het vooral zorgwekkend te vinden. Als actief lid van organisaties die wereldwijd striptekenaars en cartoonisten steunen, ziet zij het incident als tekenend voor de druk op de journalistieke onafhankelijkheid. Ze wijst op het belang van journalistiek die niet wijkt voor overheids- of bedrijfsinvloed en verwijst naar de leus van The Washington Post zelf: “Democracy dies in darkness.”
Telnaes geeft aan dat ze zal doorgaan met het maken van cartoons en het bekritiseren van machthebbers. Haar vertrek laat echter zien dat zelfs invloedrijke mediahuizen niet immuun zijn voor spanningen tussen commercie, eigendomsbelangen en redactionele onafhankelijkheid. Ondanks pogingen van Shipley om haar op andere gedachten te brengen, hield Telnaes voet bij stuk. “Voor het eerst weerhield mijn redacteur me van mijn essentiële taak: machtige mensen en instituties ter verantwoording roepen,” aldus Telnaes, “dus was er voor mij maar één keuze.”