Mysterieuze XL-drones zorgen voor onrust in VS

In verschillende delen van de Verenigde Staten, met name in New Jersey, New York en delen van Pennsylvania, is de afgelopen weken een mysterie ontstaan rond groepen onbekende drone-achtige objecten die regelmatig in het donker boven bebouwde gebieden en belangrijke infrastructuur verschijnen. Sinds half november zijn er tientallen meldingen binnengekomen van inwoners die spreken over lichtgevende objecten, soms ter grootte van een kleine auto, die vaak in groepen rondzweven. Inwoners en lokale bestuurders uiten hun zorgen en vragen zich af waar deze onbemande toestellen vandaan komen en wat hun bedoeling is.

De waarnemingen strekken zich uit over ten minste vier oostelijke staten in de VS en zijn vaak gedaan boven gevoelige locaties, waaronder militaire onderzoekscentra zoals het Picatinny Arsenal in New Jersey, waterreservoirs, elektriciteitslijnen, treinstations, politiebureaus en zelfs het golfterrein van de aanstaande president Donald Trump in Bedminster, New Jersey. Ook aan de kust zijn er meldingen: de Amerikaanse kustwacht gaf aan dat nabij Island Beach State Park en Barnegat Light meerdere laagvliegende objecten zijn gesignaleerd, waarbij deze toestellen volgens ooggetuigen soms zes uur lang in de lucht bleven hangen. Het valt op dat de drones ’s nachts vaak met knipperende lichten vliegen, maar hun verlichting soms uitschakelen en schijnbaar ontwijkende manoeuvres uitvoeren als er politiehelikopters naderen.

Het fenomeen heeft geleid tot onrust, frustratie en een stortvloed aan speculaties en complottheorieën. Op sociale media en in specifieke Facebookgroepen met tienduizenden leden worden foto’s, filmpjes en verklaringen gedeeld in een poging het raadsel te ontrafelen. Sommigen stellen dat de objecten geen drones maar bemande vliegtuigen of mogelijk zelfs onbekende vliegende objecten zijn, terwijl anderen geloven dat er buitenlandse mogendheden, zoals Iran of China, achter zouden zitten. Al deze theorieën worden door de autoriteiten vooralsnog naar het rijk der fabelen verwezen. Het Pentagon heeft stellig ontkend dat er sprake zou zijn van een Iraans “moederschip” voor de Amerikaanse oostkust, of dat een buitenlandse entiteit verantwoordelijk is voor de activiteiten. Toch heeft het gebrek aan openheid en concrete antwoorden tot een explosie aan samenzweringstheorieën geleid.

Lokale politici en bestuurders eisen meer transparantie en concrete informatie van de federale overheid. Gouverneur Phil Murphy van New Jersey heeft president Joe Biden in een brief opgeroepen om extra middelen in te zetten en snel duidelijkheid te bieden over de aard en herkomst van de mysterieuze toestellen. Democratische en Republikeinse volksvertegenwoordigers, waaronder congresleden en senatoren, hebben hun bezorgdheid uitgesproken en de FBI, het Department of Homeland Security (DHS) en de Federal Aviation Administration (FAA) opgeroepen hun bevindingen met het publiek te delen. Zij wijzen op de toenemende maatschappelijke onrust, en op het risico dat mensen zelf in actie komen, bijvoorbeeld door de drones neer te schieten, als de autoriteiten geen bevredigende antwoorden geven. Sommigen, zoals senator Richard Blumenthal en bepaalde lokale bestuurders, hebben al hardop de vraag gesteld of de toestellen moeten worden neergehaald om duidelijkheid te scheppen en de veiligheid te garanderen, zeker wanneer zij in de buurt van militaire bases of gevoelige infrastructuur komen.

Federale autoriteiten hebben tot nu toe aangegeven geen bewijs te hebben voor een nationale veiligheidsdreiging of buitenlandse betrokkenheid. Volgens John Kirby, nationaal veiligheidscommunicatie-adviseur van het Witte Huis, zijn veel gemelde verschijningen mogelijk onschuldig en zijn er aanwijzingen dat verscheidene meldingen in werkelijkheid gewone, bemande vliegtuigen betreffen die verkeerd worden geïnterpreteerd. De FBI en het DHS hebben gezamenlijk verklaard dat er geen direct gevaar voor de bevolking lijkt te zijn en dat veel meldingen niet met elektronische detectie zijn bevestigd. Desondanks blijft een belangrijk probleem dat de drones, als het al drones zijn, zich moeilijk laten traceren. Volgens deskundigen zou gebruik van radiofrequentie-detectie, camera’s en andere sensoren kunnen helpen om te achterhalen welke toestellen daadwerkelijk in de lucht hangen, maar tot dusver leverde dat weinig harde resultaten op. De FAA heeft tijdelijk vluchtbeperkingen ingesteld boven enkele gevoelige locaties, waaronder Trump National Golf Club Bedminster, in een poging de situatie beter te beheersen.

Naast het binnenlandse mysterie duiken er ook verontrustende meldingen op in het buitenland. Bij de Amerikaanse luchtmachtbasis Ramstein in Duitsland zijn eveneens onbekende drones waargenomen. Amerikaanse autoriteiten bevestigen een reeks meldingen, hoewel ook daar geen definitieve verklaringen worden gegeven. Dit internationale aspect draagt bij aan de onrust, omdat het suggereert dat het fenomeen zich niet beperkt tot de VS. Voormalige gouverneurs en andere prominente figuren hekelden het gebrek aan transparantie en veroordelen de overheid voor haar trage reactie. Ze vrezen dat deze situatie het vertrouwen in de autoriteiten verder ondermijnt.

Dat vertrouwen lijkt nu al een knauw te krijgen. Veel omwonenden en zelfbenoemde ‘dronejagers’ proberen zelf te analyseren wat ze waarnemen. Ze raadplegen online vliegtuig- en dronetrackers, posten beeldmateriaal en discussiëren gretig met elkaar over de herkomst van de mysterieuze vliegtuigen. Dit alles vindt plaats tegen een bredere achtergrond waarin het vertrouwen in overheidsinstituties fragiel is, en waarin geruchten en beschuldigingen aan de lopende band rondgaan.

De autoriteiten blijven echter hameren op kalmte. Zonder hard bewijs van een bedreiging of buitenlandse inmenging is er vooralsnog geen reden tot paniek, zo menen zij. Maar ondertussen stapelen de vragen zich op: als er echt geen gevaar is, waarom ontbreekt dan nog steeds een duidelijke verklaring van wat er rondvliegt, en waarom is er zo weinig openheid? Terwijl politici, veiligheidsdiensten en burgers om helderheid smeken, blijft het mysterieuze fenomeen voortbestaan. De drones, of wat het ook mogen zijn, zijn inmiddels een onderwerp van nationale discussie en bezorgdheid geworden en hebben de Amerikaanse samenleving in een tijd van hoge spanningen en wantrouwen weer iets nieuws gegeven om zich druk over te maken.