Maandag grenscontroles, van ruim 800 overgangen maar beperkt aantal met controle KMAR

Burgemeesters van grensgemeenten maken zich minder zorgen dan eerder over de hinder die extra grenscontroles tegen migratie met zich meebrengen. Deze maandag beginnen de extra controles. Het kabinet wil deze handhaven om mensensmokkel en illegale immigratie te bestrijden. Eerder gaven burgemeesters aan de plannen onduidelijk te vinden en waren zij bezorgd over mogelijke files en andere problemen.

'Niet veel anders dan we gewend waren' Deze week vond er een overleg plaats tussen minister Faber van Asiel en Migratie, burgemeesters en commissarissen van de koning. Burgemeester Bengevoord van Winterswijk was een van de aanwezigen. Hij zegt gerustgesteld te zijn over de verwachte overlast, nu de Koninklijke Marechaussee (KMAR)de controles uitvoert met de huidige personeelscapaciteit: "Dat houdt in dat de controles in de praktijk niet veel anders zullen zijn dan wat we tot nu toe gewend waren."

Volgens experts op het gebied van veiligheid en immigratie stellen de grenscontroles in de praktijk 'bijna niets voor', aangezien er slechts een beperkt aantal mensen beschikbaar is bij de Koninklijke Marechaussee (KMar). "Grenscontroles dag en nacht, dat lukt ons niet," aldus Jan Brouwer, directeur van het Centrum voor Openbare Orde en Veiligheid. "Dit is een kansloze onderneming. Hier hebben we totaal niets aan."

De vijftig personen die volgens de vakbond van de marechaussee 'bij elkaar zijn geschraapt' om extra grenscontroles uit te voeren, zijn volgens de experts slechts een druppel op een hete plaat. "Aan de oostgrens van Europa, waar zeer intensief gecontroleerd wordt, komen nog steeds duizenden mensen illegaal het land binnen." Wanneer je de inzet voor die grenscontroles vergelijkt met de inzet hier in Nederland, stelt het bij ons echt niets voor, zegt Brouwer.

Ook Han Entzinger, emeritus-hoogleraar migratiestudies aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, vindt de grenscontroles nutteloos. Volgens hem ligt dat niet alleen aan het beperkte aantal mensen dat de marechaussee ter beschikking heeft. "Het probleem is ook dat de marechaussee die aan de grens staat, in de praktijk vrijwel niets kan ondernemen."

Entzinger geeft een voorbeeld: "Stel dat de marechaussee iemand zonder documenten tegenkomt. Die persoon kan dan zeggen: ik vraag asiel aan in Nederland. De marechaussee kan op dat moment niet controleren of diegene ergens anders in Europa asiel heeft aangevraagd."

Zo iemand kan niet worden afgewezen, benadrukt hij. "De marechaussee kan diegene bijvoorbeeld vervoer naar Ter Apel aanbieden. Maar wat Faber graag wil, het beperken van de migratiestroom, wordt op deze manier dus niet gerealiseerd."

Er zijn meer dan 800 grensovergangen met België en Duitsland. In theorie zou de marechaussee vanaf maandag al deze grensovergangen kunnen bewaken, maar dat zal zeker niet gebeuren. Er komen geen slagbomen of verkeersremmers, zodat lange files reizigers bespaard blijven. Auto's worden steekproefsgewijs van de weg naar een controlepost geleid.

Desondanks heeft Faber er vertrouwen in dat de controles effectief zullen zijn. Volgens haar is het wel de bedoeling om later de capaciteit uit te breiden. "Daar zijn ook middelen voor, maar dat kost tijd en we moeten ergens beginnen. Er is altijd een reden om iets niet te doen, maar we gaan gewoon aan de slag."