Appen achter het stuur kan persoonlijk faillissement betekenen
Vier grote verzekeringsmaatschappijen hebben hun polisvoorwaarden aangescherpt om ongeoorloofd telefoongebruik achter het stuur expliciet aan te pakken. Sinds 1 december 2024 worden automobilisten die een ongeluk veroorzaken terwijl ze appen, bellen of gamen, zelf verantwoordelijk gesteld voor de volledige schade. Dit wordt door verzekeraars gelijkgesteld aan rijden onder invloed van alcohol of drugs, met potentieel levenslange financiële gevolgen voor de veroorzaker.
Interpolis, Centraal Beheer, FBTO en Inshared hebben gezamenlijk een krachtig signaal afgegeven door appen achter het stuur expliciet in hun voorwaarden te benoemen als roekeloos gedrag. Hierdoor zijn bestuurders in dergelijke situaties niet meer verzekerd. Dit beleid moet automobilisten bewust maken van de gevaren en mogelijke consequenties van hun gedrag. “Het is vergelijkbaar met het risico dat je neemt door met drank, drugs of al append te rijden,” zegt verkeerspsycholoog Adriaan Heino van Interpolis. Hij benadrukt dat automobilisten minder alert en afgeleid zijn wanneer ze hun telefoon gebruiken, wat de kans op ongevallen aanzienlijk vergroot.
Volgens de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) gebruikt driekwart van de weggebruikers wel eens een telefoon in het verkeer. Hoewel exacte cijfers over door telefoongebruik veroorzaakte ongelukken ontbreken, schat Veilig Verkeer Nederland dat er jaarlijks tientallen doden en gewonden door ontstaan. De ernst van deze situaties wordt verder onderstreept door de immense kosten die letselschade met zich mee kan brengen. Verzekeringsmaatschappijen stellen dat de schade al snel kan oplopen tot miljoenen euro’s, zeker als er sprake is van blijvende invaliditeit of inkomensverlies.
Menno Dijcks, verzekeringsexpert bij Independer, geeft een concreet voorbeeld: “Stel je rijdt een 45-jarige chirurg aan, die door letsel aan zijn hand nooit meer kan opereren. Zijn bruto jaarinkomen was 180.000 euro. Hij had nog 22 jaar te gaan tot zijn pensioen. Simpel berekend betekent dat een vergoeding voor inkomensverlies van: 22 (jaren) x 180.000 euro (jaarinkomen) = 3.960.000 euro.” Naast inkomensverlies omvatten de kosten ook smartengeld, medische behandelingen en andere bijkomende schadevergoedingen. Dit soort financiële verplichtingen kan voor de veroorzaker onbetaalbaar blijken, met persoonlijk faillissement als gevolg.
Wanneer een verzekeraar kan bewijzen dat een bestuurder tijdens het ongeval zijn of haar telefoon vasthield, kunnen zij de kosten verhalen op de veroorzaker. “Maar weinig mensen kunnen dat geld uit eigen zak betalen. Je zal dan een betalingsregeling moeten treffen met je verzekeraar. Daarbij kun je te maken krijgen met inbeslagname van bezittingen. Is de schuld onbetaalbaar groot, dan kun je zelfs failliet worden verklaard,” legt Dijcks uit. Bewijsmateriaal kan worden geleverd door dashcambeelden, getuigenverklaringen, slimme camera’s langs de weg of een politierapport. In sommige gevallen leest de politie telefoons uit om vast te stellen of de bestuurder op het moment van het ongeval met de telefoon bezig was. “Dan wordt gevonden dat iemand vlak voor een ongeval twintig of dertig appjes heeft gestuurd. Daarmee toont de politie aan dat je op je telefoon zat, waardoor je minder alert op het verkeer was,” aldus Heino.
De impact van dit nieuwe beleid strekt zich verder uit dan alleen financiële consequenties. Verzekeraars hopen dat het automobilisten aanzet tot veiliger rijgedrag en een groter bewustzijn creëert van de risico’s. Een woordvoerder van Interpolis stelt: “We stellen het gelijk aan drugs- en alcoholgebruik. Daarvan is ook breed geaccepteerd dat je het achter het stuur niet moet doen. Voor de ander, voor jezelf én uit financieel oogpunt is het een groot risico.” Door telefoongebruik expliciet te benoemen in de polisvoorwaarden, volgen deze verzekeraars het voorbeeld van Allianz Direct en A.S.R., die eerder al soortgelijke bepalingen hadden opgenomen.
Hoewel het nu expliciet in de voorwaarden staat, zijn er ook gevallen waarin verzekeraars zich beroepen op nalatigheid of roekeloosheid, zelfs als telefoongebruik niet specifiek is vermeld. De strikte aanpak is bedoeld om bestuurders zowel hun veiligheid als hun financiële situatie in ogenschouw te laten nemen. “Interpolis, Centraal Beheer, FBTO en straks Inshared geven met het uitsluiten van dekking sinds 1 december een duidelijke waarschuwing,” zegt de expert autoverzekeringen bij Independer. “Niet alleen voor de veiligheid, maar ook voor je portemonnee: laat die telefoon tijdens het rijden dus links liggen.”
