Spaanse onvrede groeit na verwoestende overstromingen: “Dit is een horrorfilm”

In Spanje woedt een golf van verontwaardiging onder overlevenden van de verwoestende overstromingen die de regio Valencia en andere delen van het land hebben getroffen. Duizenden bewoners voelen zich door de overheid en hulpdiensten in de steek gelaten en de woede neemt toe terwijl zij zich zonder elektriciteit, water of voedsel proberen te redden. De omvang van de schade is enorm en velen vrezen dat het herstel jaren zal gaan duren.

De overstromingen, veroorzaakt door zware regenval die maandag begon, hebben de regio ondergedompeld in modder en puin en complete gemeenschappen afgesloten van de buitenwereld. In Valencia en omgeving zijn minstens 205 mensen omgekomen en dit aantal blijft stijgen. De autoriteiten hebben pas recentelijk extra middelen ingezet: 500 nieuwe militairen worden naar het gebied gestuurd om de hulpverlening te ondersteunen, waarmee het totale aantal ingezette soldaten op 1.700 komt. Toch blijft de lokale gemeenschap gefrustreerd door het gebrek aan snelheid en organisatie van de reddingsoperaties.

Juan González, een inwoner van het zwaar getroffen stadje Aldaia, uitte zijn woede: “Het is schandalig dat de lokale overheid niets heeft gedaan, terwijl ze wisten dat dit eraan zat te komen.” Dit gevoel wordt gedeeld door vele andere bewoners, die vinden dat de overheden de ernst van de situatie niet tijdig hebben ingezien en onvoldoende voorzorgsmaatregelen hebben genomen. De kritiek wordt versterkt door het feit dat de Spaanse regering eerder besloot om een aanbod van de Franse regering, om 200 brandweerlieden te sturen, af te slaan.

Te midden van de chaos en frustratie zijn er ook verhalen van overleving. Arkait Iniguez, een jonge inwoner van Catarroja, keerde vanuit Valencia terug naar huis na een weerwaarschuwing. Toen hij zijn oma wilde controleren, werd hij meegesleurd door de snel stijgende waterstroom. “Ik greep een verkeersbord om niet te worden meegevoerd. Buren probeerden me te helpen, maar een touw brak. Ik dacht dat ik zou sterven, maar ik zei tegen mezelf: ‘Zo mag het niet eindigen’.” Uiteindelijk kon hij na enkele uren op een auto klimmen en zichzelf in veiligheid brengen.

Het zijn schrijnende verhalen zoals die van Iniguez en de 60 bewoners van Paiporta die hun leven verloren in de overstromingen. Ook Amparo Andres, eigenaresse van een winkel in Valencia, vertelt over haar angstige momenten toen het water tot aan haar nek kwam. “Ik ben dankbaar dat ik nog leef, maar ik ben alles kwijt: mijn zaak, mijn huis,” vertelt ze geëmotioneerd.

Lokale autoriteiten worden niet alleen bekritiseerd om hun trage respons, maar ook voor het ontbreken van waarschuwingen vooraf. De civiele bescherming stuurde pas om 20:00 uur een noodwaarschuwing uit, op het moment dat het water al in vele gebieden voor ravage zorgde. Paco Polit, journalist in Valencia, benadrukt dat het nieuwe legerpersoneel zware machines zoals bulldozers en vrachtwagens mee zal brengen om de opruimingswerkzaamheden te versnellen. Toch blijft de woede groot. Bewoners wijzen erop dat de enige hulp die zij snel en in grote aantallen zagen komen, afkomstig was van vrijwillige jongeren.

In Albal en Aldaia zijn enorme groepen vrijwilligers met bezems en scheppen samengekomen om straten schoon te maken en puin te verwijderen. Ondanks hun tomeloze inzet blijft het werk een haast onmogelijke taak zonder voldoende professionele hulp.

De uitzonderlijke hoeveelheid regen die in de regio Valencia viel, zorgde ervoor dat de bodem het water niet kon opnemen. In Chiva, een plaats nabij Valencia, viel binnen acht uur even veel regen als normaal in een heel jaar. De al snel verzadigde toplaag van de grond en de aanhoudende droogte waardoor onderliggende grondlagen nauwelijks water opnamen droegen bij aan de verwoestende effecten van de overstromingen. Een onderzoek van World Weather Attribution concludeerde dat de regenval 12% heviger was dan normaal en dat de kans op een dergelijke gebeurtenis inmiddels verdubbeld is.

Premier Pedro Sanchez heeft beloofd ‘alles te doen wat nodig is’ om de slachtoffers te helpen. Lokale overheden hebben, mede door de groeiende druk, aangekondigd dat het verkeer in de regio Valencia tijdens het weekend beperkt zal worden om de wegen vrij te houden voor hulpdiensten. Ook zijn maatregelen genomen om de toevoer van water, energie en voedsel te garanderen. Toch lijkt de woede onder bewoners en vrijwilligers niet zomaar te verdwijnen.

Te midden van de vernieling blijven vele inwoners vechten voor hun gemeenschap en hun huizen. Vader Francisco, een priester in een getroffen stad, spreekt over de enorme emotionele tol die de ramp eist. “Dit is een horrorfilm, maar dan nog erger,” zegt hij.