Overgang naar wintertijd gevaarlijk: tot 77% meer dodelijke ongevallen bij voetgangers

Na de invoering van de wintertijd is er een toename van 77 procent in het aantal doden of zwaargewonden onder voetgangers in het verkeer. Dit blijkt uit een analyse van het Belgische verkeersinstituut Vias. Nederlandse gegevens wijzen op een vergelijkbare trend.

Door de aanvang van de wintertijd is het 's morgens minder lang donker, maar in de namiddag valt de duisternis wel eerder. De wintertijd markeert ook de periode waarin het aantal dagen met slecht weer toeneemt. Dit brengt extra risico’s voor de verkeersveiligheid met zich mee, vooral voor voetgangers.

In de maanden oktober en november – wanneer we nog moeten wennen aan de wintertijd – gebeurt er in België 35 procent meer letselongevallen met voetgangers tijdens de avondspits. Dit blijkt uit een analyse van Vias over verkeersongevallen tussen 2014 en 2023. Het aantal ernstig gewonden en doden onder voetgangers stijgt zelfs met 77 procent.

"Er zijn niet alleen meer ongevallen, ze zijn ook 31 procent ernstiger", zegt Vias-woordvoerder Stef Willems. "Het betreft 110 doden en zwaargewonden per 1000 letselongevallen in oktober, vergeleken met 144 doden en zwaargewonden per 1000 ongevallen na het verzetten van de klok in november." Vooral het verminderde zicht speelt hierbij een rol. Doordat het eerder donker wordt, zien bestuurders voetgangers vaak te laat, waardoor ze minder tijd hebben om te reageren.

Twee situaties leiden tot de meeste ongevallen: ten eerste wanneer een voetganger een brede straat probeert over te steken, maar door geparkeerde auto's slecht kan zien of zelf niet goed zichtbaar is. In het tweede geval zien bestuurders de voetganger wel, maar reageren ze te laat. Ook denken voetgangers soms onterecht dat een automobilist hen opmerkt wanneer ze oversteken op plaatsen waar ze dat niet mogen doen.

Nederlandse statistieken tonen een vergelijkbaar patroon. De onderzoeksorganisatie Smart Traffic Accident Reporting stelde tien jaar geleden in een rapport vast dat voetgangers na de invoering van de wintertijd vier tot vijf keer vaker betrokken zijn bij verkeersongelukken. Fietsers staan op de tweede plaats, maar door hun betere zichtbaarheid is de toename van ongevallen minder groot. Vias benadrukt het belang van goede zichtbaarheid. Voetgangers zouden idealiter reflecterende kleding moeten dragen, zodat ze al op 150 meter afstand zichtbaar zijn. Het verkeersinstituut adviseert ook om alleen op zebrapaden over te steken en oogcontact te maken met bestuurders. Voor automobilisten is het belangrijk om extra alert te zijn in de nabijheid van oversteekplaatsen.