'1 op 8 ondernemers vergadert online achter het stuur'

Chantal Vergouw, directievoorzitter van verzekeraar Interpolis, pleit voor een 'veilig en verantwoord' gebruik van de telefoon in de auto. Uit eigen onderzoek van Interpolis blijkt dat er nieuwe gevaarlijke gewoontes achter het stuur zijn ontstaan. Zo deed het videobellen tijdens Corona zijn intrede. "Uit dit onderzoek blijkt dat bijna 1 op de 8 ondernemers deelneemt aan online vergaderingen terwijl ze een auto besturen", zegt Vergouw. "Als je alle vervoersmiddelen in ogenschouw neemt, is dat zelfs 40%. Dus in drie jaar tijd is er een gewoonte aan het groeien die levensgevaarlijk is. Ik maak me daar zorgen over. Want we weten allemaal hoe moeilijk het is om gewoontes weer af te leren. Ik voorkom liever risicovol gedrag dan dat we het later moeten ontmoedigen."

Vergouw ziet een sleutelrol weggelegd voor ondernemers en beslissers in het bedrijfsleven in het voorkomen van gevaarlijk gebruik van de telefoon in het verkeer. "Door hun voorbeeldrol richting hun medewerkers, zetten ze de toon in hun bedrijf. Als je je baas online ziet vergaderen achter het stuur, voel je als werknemer ook geen drempel om dat te doen. Dat gedrag zet een norm die dan wordt nagevolgd. Met alle risico's van dien. Daarom roept ze werkgevers op met hun medewerkers in gesprek te gaan en afspraken te maken over veilig verkeersgedrag. Daarnaast kunnen ze ook veilig en verantwoord gedrag stimuleren, belonen en communiceren naar de buitenwereld hoe ze werken aan verkeersveiligheid. Uiteindelijk worden we daar allemaal beter van."

Ook haar eigen organisatie Interpolis en moederbedrijf Achmea proberen de medewerkers aan te zetten tot veilig verkeersgedrag. Zo ondertekende Vergouw met haar directieteam een zogenaamd Manifest met 10 verkeersgedragsregels waaraan de medewerkers haar directie kunnen houden. En Achmea lanceerde een intern programma dat medewerkers bewust maakt van en helpt bij veilige deelname aan het verkeer. "We hebben bij bedrijvenklanten van ons ook programma's lopen die tot doel hebben de werknemers veiliger aan het verkeer te laten deelnemen. Samen moeten we als bedrijven onze verantwoordelijkheid nemen."

Levensgevaarlijk
Vergouw constateert dat de tijden zijn veranderd, waardoor de telefoon niet meer uit te bannen is. Ook niet uit het verkeer. "Er zijn inmiddels tal van technische mogelijkheden die de afleidende werking van de telefoon beperken en die helpen bij veilig gebruik. Dat is goed, want daarmee wordt de telefoon een hulpmiddel in plaats van een afleider. Tegelijkertijd blijven zaken als appen, videobellen en op je oortjes naar muziek luisteren terwijl je aan het verkeer deelneemt, natuurlijk uit den boze. Die acties leiden af en zijn levensgevaarlijk, omdat afleiding een van de belangrijkste oorzaken is van ongevallen."

 De mobiele telefoon heeft inmiddels ook belangrijke features die de verkeersveiligheid bevorderen. Zo kunnen telefoons zichzelf bijvoorbeeld grotendeels blokkeren, zodra je gaat rijden. Ook kan met de telefoon veilig worden genavigeerd en worden bestuurders gewaarschuwd voor opstoppingen of files. "Daar komt veilig en verantwoord gebruik binnen handbereik", zegt Vergouw. "De mobiele telefoon is zo'n integraal deel van het leven geworden, dat wordt niet meer uitgebannen. Er moet gezorgd worden dat de spanning die bestaat tussen onveilig en verkeerd gebruik enerzijds en veilige en verantwoorde toepassing anderzijds worden opgelost, beheerst en dat mensen geholpen worden om op een goede manier aan het verkeer te kunnen deelnemen."

Gedrag
Veilig en verantwoord gebruik van de telefoon vraagt veel van de eigen verantwoordelijkheid die mensen nemen. "Door je gedrag aan te passen, maak je het voor jezelf veiliger. En, net zo belangrijk, ook voor andere verkeersdeelnemers", zegt Vergouw. "Hybride werken is massaal ingeburgerd sinds we door Corona thuiswerken. Alleen: hybride werken doet men thuis of op kantoor. Niet in de auto. Dus dat betekent: niet deelnemen aan online vergaderingen in de auto want we weten allemaal hoeveel afleiding die opleveren voor de bestuurder."

Bezint eer ge begint, is dus het devies. "Ga goed voorbereid op weg", zegt Vergouw. "Stel bijvoorbeeld de navigatie in en kies je muziek voordat je wegrijdt. Uit analyses van data blijkt dat schades het vaakst vlak na vertrek en vlak voor aankomst ontstaan. De vuistregel is grofweg: de eerste 5 minuten voor vertrek en de laatste 5 minuten voor aankomst, zijn bestuurders minder alert. Eigenlijk heeft men op dit soort risicomomenten alle aandacht nodig bij de rijtaak (vanwege de vele veranderingen) maar is men juist vanwege bekendheid met de situatie geneigd andere dingen te doen (afleiding) en te rijden op routine. Autorijden is heel moeilijk, omdat het zo gemakkelijk is."

Krachten bundelen
De drijfveer voor Vergouw en Interpolis is het realiseren van het door de Europese Unie en de Nederlandse overheid gestelde doel van nul verkeersslachtoffers in 2050, zegt Vergouw. Interpolis is inmiddels ook National Relay: de Europese Commissie heeft haar gevraagd om samen met alle betrokkenen in Nederland te werken aan het bevorderen van verkeersveiligheid. "Dat is eervol, maar schept ook verwachtingen en verplichtingen. Het vraagt om alle losse verantwoordelijkheden en krachten te bundelen en gezamenlijk te werken aan oplossingen. Alleen dan gaat het lukken."

Maatschappelijk doel
Voor Vergouw is het terugbrengen van het aantal verkeersslachtoffers een complexe opdracht, maar dient het vele doelen. "Iedereen die een ongeluk heeft gehad of in de naaste omgeving meemaakte, weet hoe vernietigend dat kan zijn. Iemand verliezen of blijvend gehandicapt raken (fysiek en/of mentaal): het is vreselijk. Ieder ongeluk dat voorkomen kan worden moeten worden voorkomen. Uiteraard hoort Interpolis ook dat de verzekeraar daar garen bij spint omdat er dan minder hoeft te worden uitgekeerd. Uiteindelijk blijven de premies daar betaalbaar door. En men draagt ook bij aan een groter maatschappelijk doel. Want is het het acceptabel dat er jaarlijks 600 mensen sterven in het verkeer? Dat er meer dan 21.000 zwaargewonden vallen? Dat er bijna 400 mensen dagelijks op de Spoedeisende Hulp moeten worden bebehandeld? Dat er ongeveer 17 miljard euro op jaarbasis betaald wordt voor de effecten van verkeersongevallen? Het is zo'n enorm maatschappelijk probleem, daar is een onze lagere schadelast-uitkering slechts een onderdeel van."