Parijs: levenslange gevangenisstraf voor terrorist Salah Abdesalam

In november 2015 richtten islamitische terroristen een groot bloedbad aan in Parijs. 130 mensen verloren hierdoor het leven. Slechts één van de tien aanslagplegers is nog in leven: Salah Abdeslam. De 32-jarige krijgt de maximumstraf voor zijn betrokkenheid bij de aanslag.

Zes en een half jaar na de islamistische terreuraanslagen in Parijs heeft een juryrechtbank vanavond de hoofdverdachte veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. Dit is de hoogst mogelijke straf in Frankrijk. De 32-jarige wordt gezien als de enige overlevende van het toenmalige terreurcommando. Van de 20 verdachten werden er 19 schuldig bevonden op alle aanklachten. De straf varieert van twee jaar tot levenslang.

De uitspraak van de jury in het Parijse Paleis van Justitie werd uitgesteld tot de avond. Daarom heeft de zittende rechter Jean-Louis Périès uiteindelijk afgezien van het voorlezen van alle 120 bladzijden van het vonnis. De rechter noemde in snel tempo op waarom de rechtbank vrijwel alle beschuldigingen bewezen acht.

In het langdurige proces werd de reeks aanslagen op 13 november 2015 ontrafeld gedurende meer dan 140 procesdagen. Op die avond doodden islamitische extremisten 130 mensen en verwondden 350 anderen binnen enkele uren. 's Avonds richtten zij een bloedbad aan in de concertzaal Bataclan en verspreidden zij hun terreur ook in bars en restaurants te Parijs. Bovendien bliezen drie zelfmoordterroristen zichzelf op tijdens een internationale voetbalwedstrijd tussen Duitsland en Frankrijk in het Stade de France.

Liefdesbetuiging aan de terroristische organisatie IS
De terreurorganisatie Islamitische Staat (IS) heeft de aanslagen opgeëist. De meeste van de aanslagplegers bliezen zichzelf op tijdens de aanvallen. Een terrorist werd 's avonds door de politie doodgeschoten. Anderen kwamen om bij een politieactie enkele dagen later. De meeste aandacht in het proces ging uit naar Abdeslam, wiens explosievengordel niet had gewerkt. Hij werd pas  na maanden in Brussel opgepakt. De aanklager zag de Fransman als een sleutelfiguur in de aanslagen. Zijn oudere broer Brahim was een van de terorristen die zichzelf opbliezen in een bar. De twee waren opgegroeid in de Brusselse gemeente Molenbeek, die bekend staat als een toevluchtsoord voor radicale islamisten.

Salah Abdeslam werkte als mecanicien, had tijdelijke baantjes en zat in 2011 in de gevangenis voor poging tot diefstal. In het proces gaf hij de Franse politiek de schuld van de aanslagen in Parijs. Hij beantwoordde vragen slechts gedeeltelijk, klaagde over de omstandigheden in de gevangenis en verheerlijkte de IS. Hij heeft zelfs zijn liefde voor de terroristische organisatie verklaard. Van de overige 19 verdachten zijn er zes bij verstek berecht. Een van hen zit gevangen in Turkije, vijf zijn waarschijnlijk omgekomen in Syrië. 

'De pijn blijft'
De aanslagen hebben een blijvende impact gehad op Frankrijk. Door velen werden ze gezien als een aanval op de Franse manier van leven. In tegenstelling tot eerdere aanslagen op bepaalde groeperingen, leek niemand meer veilig na deze nacht van terreur. De aanklager was ervan overtuigd dat het de extremisten niet kon schelen wie ze doodden. Veel mensen in Frankrijk hadden gehoopt dat het proces antwoorden zou opleveren van het hoe en waarom. Maar men is niets wijzer geworden. De verdachten hebben geen informatie verstrekt over de meesterbreinen en de plannen van de terroristische militie.

De frustratie en ontgoocheling zullen blijven, vooral bij overlevenden en familieleden. Wekenlang herbeleefden honderden van hen de nacht van terreur in de speciaal voor het proces gebouwde rechtszaal en deden hun verhaal over hun lichamelijke en psychische verwondingen. De rechtzaak kon slechts gedeeltelijk aan hun verwachtingen voldoen.