Russische onderzoekscommissie ondervraagt Azov-strijders

Update 19.30 uur: Volgens een bericht in de media worden de Oekraïense strijders van de Mariupol-staalfabriek in gevangenschap ondervraagd door een Russische onderzoekscommissie.

Dit maakt deel uit van het onderzoek naar "strafzaken die verband houden met misdaden begaan door het Oekraïense regime", meldt het persbureau TASS, daarbij verwijzend naar de commissie.

Update 14.40 uur: Volgens een Russische onderhandelaar hebben strijders van het Azov-regiment geen recht op leven. Rusland zou de doodstraf voor deze nationalistische militanten moeten overwegen, zegt Leonid Slutsky, die namens Rusland met Oekraïne onderhandelt.

"Ze verdienen het niet om te leven met de monsterlijke mensenrechtenmisdaden die ze hebben begaan en nog steeds begaan tegen onze mensen in gevangenschap."

Volgens het Russische presidentiële bureau worden strijders van de staalfabriek Azovstal in Mariupol behandeld volgens internationale normen. Dat heeft de Russische president Vladimir Poetin beloofd, zegt woordvoerder Dmitry Peskov.

Na de arrestatie van Oekraïense strijders in Mariupol sprak het hoofd van het Russische parlement, Vyacheslav Volodin, zich uit tegen een algemene uitwisseling van gevangenen. "Nazi-misdadigers zijn niet onderhevig aan uitwisseling. Het zijn oorlogsmisdadigers en we moeten er alles aan doen om ze voor het gerecht te brengen", zei de Doema-chef tijdens een plenaire zitting. Oekraïne daarentegen hoopt op een uitwisseling van de 260 eigen soldaten, die de staalfabriek Azovstal hadden verlaten na een wekenlange belegering door de Russen. 

Volodin benadrukte dat Rusland er alles aan doet om medische zorg en humane behandeling te bieden aan gewonde Oekraïense gevangenen. "Maar wat de nazi's betreft, onze positie moet standvastig blijven, want dat is een van de doelstellingen van de speciale militaire operatie", zei hij. In Moskou wordt de oorlog die eind februari tegen Oekraïne begon officieel alleen maar een "speciale militaire operatie" genoemd. Niettemin sprak Volodin nu van "krijgsgevangenen".

Update 12.50 uur: Het Russische leger zegt sinds maandag 265 Oekraïense militanten te hebben gevangengenomen uit de belegerde staalfabriek Mariupol. "In de afgelopen 24 uur hebben 265 militanten, waaronder 51 ernstig gewonden, hun wapens neergelegd en gevangen genomen", zei Igor Konashenkov, de woordvoerder van het Russische ministerie van Defensie.

De cijfers wijken iets af van de informatie uit Kiev. Eerder was er sprake van 264 gevangenen - onder wie 53 zwaargewonden. Het Russische ministerie heeft ook een video vrijgegeven waarin de Oekraïners worden vastgehouden, medische behandeling krijgen en de gewonden worden geëvacueerd.

Het Russische leger liet aanvankelijk open of de door Kyiv gehoopte gevangenenruil daadwerkelijk zal plaatsvinden. Alle gewonden werden naar het ziekenhuis van Novoazovsk gebracht, zei Konashenkov. Novoazovsk ligt ten oosten van Mariupol, direct aan de grens met Rusland, in een gebied dat sinds 2014 wordt gecontroleerd door pro-Russische separatisten. Hij gaf geen informatie over de verblijfplaats van de andere gevangenen. Volgens Oekraïense berichten zijn ze naar het dorp Olenivka in de buurt van de frontlinie gebracht. 

Het Russische parlement overweegt om de strijders van het Azov-regiment uit te sluiten van een gevangenenruil. Dat blijkt uit een uitzending op Telegram vanuit de Doema. Het persbureau Tass citeert Doema-chef Vyacheslav Volodin die zegt dat nazi-misdadigers niet mogen worden uitgewisseld.

Eerdere berichtgeving: Niet alleen de gewonde strijders, maar ook 211 andere Oekraïense soldaten hebben maandagavond de Azov-staalfabriek in Mariupol verlaten na een wekenlange blokkade door de Russen. Maar dat maakt ze niet vrij. De soldaten worden naar een door Russen bezette stad gebracht. Ze zullen op op een later tijdstip worden uitgewisseld.

Na weken geblokkeerd te zijn in Azovstal hebben volgens de autoriteiten ongeveer 260 Oekraïense soldaten de staalfabriek in Mariupol verlaten. Onder hen waren 53 ernstig gewonden, meldt de Oekraïense generale staf op Facebook. 211 andere Oekraïense strijders werden ook naar de stad Olenivka gebracht, die bezet is door Russische troepen. Ze zouden later terugkeren naar hun vrijheid door een gevangenenruil. De zwaargewonden zijn naar de stad Novoazovsk vervoerd. Er wordt nog steeds gewerkt aan de evacuatie van de andere verdedigers van de staalfabriek Azovstal. Het is onduidelijk hoeveel soldaten er nog op het terrein van de staalfabriek zijn. Volgens Oekraïense informatie waren er vóór de evacuatie van vandaag nog ongeveer 1.000 mensen, waaronder 600 gewonden.

"De verdedigers van Mariupol zijn de helden van onze tijd. Ze zijn voor altijd in de geschiedenis. Dit is een aparte speciale eenheid 'Azov', de 12e brigade van de nationale garde van Oekraïne, de 36e afzonderlijke mariniersbrigade, grenswachten, politie, vrijwilligers, de enorme verdediging van Mariupol. Ze bezetten posities op Azovstal en lieten de vijand niet toe groepen van maximaal 17 bataljons tactische groepen (ongeveer 20.000 man personeel) naar andere gebieden over te brengen. Dit verhinderde de uitvoering van het plan voor de snelle verovering van Zaporizja, toegang tot de administratieve grens van de regio's Donetsk en Zaporizja. Het binden van de belangrijkste troepen van de vijand rond Mariupol gaf ons de mogelijkheid om verdedigingslinies voor te bereiden en te creëren, waar onze troepen nu zijn, en een fatsoenlijke afwijzing te geven aan de agressor. We kregen kritieke tijd om reserves te vormen, troepen te hergroeperen en hulp te krijgen van partners", schreef plaatsvervangend minister van Defensie Hanna Maljar op Facebook. Alle taken om Marioepol te verdedigen zijn voltooid. Het was voor Azovstal niet mogelijk om zichzelf vrij te vechten. Het belangrijkste is nu om de levens van de Mariupol-verdedigers te redden.

President Volodymyr Zelenskyy benadrukte in zijn dagelijkse videotoespraak dat Oekraïne zijn helden uit Mariupol levend nodig heeft. De havenstad Mariupol werd kort na de Russische inval in februari omsingeld. Russische troepen namen geleidelijk de controle over, maar de laatste Oekraïense verdedigers van de stad verschansten zich in de enorme staalfabriek met verschillende ondergrondse verdiepingen.

De Russische troepen riskeerden geen bevrijdingspogingen, en blokkeerden alle toegangen. Honderden burgers zijn de afgelopen week al geëvacueerd uit het fabriekscomplex. Er zijn lange onderhandelingen gevoerd over de terugtrekking van de soldaten, van wie sommigen zwaargewond waren en er nauwelijks voorraden voedsel of water meeraanwezig was.

Zie ook: Rusland lijkt inderdaad gewonde soldaten uit Azovstal te evacueren